Category: Tin Việt Nam

Xem báo chí ‘lề phải’ xử lý thông tin nhạy cảm

Nam Nguyên, phóng viên RFA
2015-12-25

• RFA

Báo chí các ngày 22-23 tháng 12, 2015

Screenshot

<

Tuần lễ cuối cùng của năm 2015 không giống như những năm trước, khá nhiều thông tin được cho là nhạy cảm đã xảy ra trong thời gian này. Báo chí đã ứng xử với hàng loạt thông tin không có lợi cho nhà nước về chính trị, kinh tế, xã hội như thế nào? có những báo điện tử chọn cách xử lý thông tin như một công cụ bảo vệ chế độ, nhưng cũng có một số đơn vị chọn cách thông tin đa chiều.

Trong những ngày trước lễ Giáng Sinh, tại Hà Nội đã xảy ra sự kiện chưa từng có, vài ngàn học sinh trung tiểu học ở xã Ninh Hiệp huyện Gia Lâm đã bãi khóa từ hôm 21 đến 23/12, để tham gia biểu tình phản đối chủ trương xây dựng Trung tâm thương mại bên cạnh trường trung học cơ sở và chiếm một phần đất công hiện là bãi đậu xe của người dân. Có lẽ ở những xã ngoại thành chòm xóm láng giềng gắn bó với nhau, trong mỗi gia đình có thể có một người chạy chợ hoặc gọi là tiểu thương. Khi toàn thể tiểu thương Ninh Hiệp phản đối xây thêm chợ mới cũng như trung tâm thương mại với quan điểm là chống lãng phí, lạm dụng cũng như bảo vệ sinh kế gia đình, thì họ được người dân ủng hộ và dẫn tới chuyện học sinh trung tiểu học không đến trường mà tham gia bãi khóa hậu thuẫn giới tiểu thương và cha mẹ mình.

Ý kiến của một người dân xã Ninh Hiệp huyện Gia Lâm hôm 22/12 thể hiện những điều vừa nêu:

“Học sinh bây giờ thì nó đang không đi học nữa, bởi vì đất bãi xe người ta bán đi, rồi chuẩn bị bán đi cả trường. Tôi không biết các em nghỉ bao lâu, tôi chỉ là tiểu thương trong chợ thôi… không biết các em sẽ nghỉ bao lâu…chắc phải có người vào cuộc xử lại những vụ này thì các em mới đi học được.”

“ Học sinh bây giờ thì nó đang không đi học nữa, bởi vì đất bãi xe người ta bán đi, rồi chuẩn bị bán đi cả trường. Tôi không biết các em nghỉ bao lâu, tôi chỉ là tiểu thương trong chợ thôi… không biết các em sẽ nghỉ bao lâu…chắc phải có người vào cuộc xử lại những vụ này thì các em mới đi học được

một người dân xã Ninh Hiệp”

Báo Tuổi Trẻ điện tử được ghi nhận là sớm đưa tin khi sự kiện học sinh Ninh Hiệp bãi khóa xảy ra. Tuy vậy vấn đề đã trở nên khá phức tạp khi Sở Công an Hà Nội vào cuộc để tìm cách xử lý, vì cuộc bãi khóa biểu tình kéo qua ngày thứ ba liên tiếp tức ngày 23/12. Báo mạng Một Thế Giới cho biết vào ngày 23/12 đã có 1.100 học sinh trở lại trường, trong tổng số 2.586 học sinh các trường ở Xã Ninh Hiệp. Tờ báo mạng cũng cho biết tiểu thương Ninh Hiệp đã chống lại chủ trương xây chợ mới và trung tâm thương mại từ 2 năm vừa qua với lý do lãng phí, nhiều chợ mới không kín chỗ, lại còn thêm trung tâm thương mại ngay cạnh trường học và chiếm đất bãi đậu xe. Tuy vậy chính quyền kiên quyết thực hiện các dự án của mình và đỉnh điểm sự phản kháng là sự kiện hàng ngàn học sinh bãi khóa trước cổng trường với các biểu ngữ đòi lại đất.

Blogger Hoàng Dũng từ Hà Nội nhận định:

“ Vụ Ninh Hiệp báo chí người ta rất dè đặt vào cuộc bởi vì nó liên quan đến những học sinh rất là trẻ mà đã xuống đường để đấu tranh cho quyền lợi của gia đình đâm ra người ta sợ có sự lây lan nào đó liên quan đến biểu tình hay là những trẻ em phải đối diện với những sự bất công. Tôi cho rằng báo chí lề Đảng rất sợ những thông tin đó lan ra trên mạng.”

Từ khi Sở Công an Hà Nội vào cuộc, cũng là lúc một số báo điển hình như Thanh Niên Online đã đưa tin, cho rằng học sinh được cho tiền để nghỉ học và đi biểu tình. Sự kiện này bị phụ huynh học sinh xã Ninh Hiệp xem sự một sự xúc phạm. Bài báo của Thanh Niên Online lúc đầu ký tên ba nhà báo Tuệ Nguyễn – Anh Đan – Hải Long, nhưng sau khi một phụ huynh gọi điện thoại chất vấn nhà báo Tuệ Nguyễn và đòi kiện vì đưa tin thất thiệt, thì tên Tuệ Nguyễn đã biến mất khỏi bài báo, Thanh Niên Online cũng bỏ thêm đấu hỏi trên tựa bài ‘Dùng tiền dụ học sinh nghỉ học phản đối xây trung tâm thương mại?’.

Blogger Hoàng Dũng từ Hà Nội nói với Đài ACTD:

“ Sau khi bài báo lên mạng thì tôi muốn xác nhận lại thông tin xem có đúng là các phóng viên báo chí đã xác nhận được thông tin đấy là học sinh đi biểu tình được nhận tiền hay không. Cô Tuệ Nguyễn từ chối cung cấp thông tin và cho biết bản thân không liên quan đến nội dung ấy, dù cô là một trong ba người ký tên bài báo ấy. Chuyện này là nội bộ của báo Thanh Niên người ta xử lý cái thông tin ấy, không biết là ban biên tập rút tên cô ấy ra khỏi bài báo hay là cô ấy đề nghị, đây là trách nhiệm của ban biên tập báo Thanh Niên.”

“ Sau khi bài báo lên mạng thì tôi muốn xác nhận lại thông tin xem có đúng là các phóng viên báo chí đã xác nhận được thông tin đấy là học sinh đi biểu tình được nhận tiền hay không. Cô Tuệ Nguyễn từ chối cung cấp thông tin và cho biết bản thân không liên quan đến nội dung ấy, dù cô là một trong ba người ký tên bài báo ấy

Blogger Hoàng Dũng”

Các năm trước 10 ngày trước khi bước sang năm mới, hầu hết báo chí đưa lên mạng những bài tổng kết mang tính tô hồng thành quả kinh tế đạt được. Tuy vậy cuối năm 2015 trên các báo điện tử lại xuất hiện nhiều bài mà nội dung mang tính cảnh báo những rủi ro của nền kinh tế cũng như các khuyết tật của chế độ.

Tuổi Trẻ Online đưa lên mạng bài ‘Việt Nam chưa có môi trường kinh doanh công bằng’. Tờ báo trích lời ông Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương nói rằng, Việt Nam thiếu một chính sách toàn diện về cạnh tranh. Theo lời ông, hiện vẫn tồn tại tư duy quản lý nhà nước sợ thị trường coi nhẹ cạnh tranh công bằng, không nhận thức được cạnh tranh công bằng là động lực với doanh nghiệp và người dân.

Vẫn theo Tuổi Trẻ Online, Viện trưởng Nguyễn Đình Cung cho biết, nhiều người đã kỳ vọng từ các hiệp định thương mại tự do (FTA) để cải cách thể chế và hành động ở Việt Nam, nhất là trên lĩnh vực cải cách doanh nghiệp nhà nước, mua sắm công liên quan đến ngân sách, minh bạch hóa, cải cách hành chính. Tuy vậy ông Cung bày tỏ sự thất vọng vì sự chung chung của các FTA, không có yêu cầu cụ thể liên quan cải cách thể chế trong nước, trừ quyền tự do lập hội của người lao động.

Viện trưởng Nguyễn Đình Cung nhận định rằng, ngay với Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương TPP, cũng chỉ nhấn mạnh yêu cầu bình đẳng giữa Doanh nghiệp Nhà nước của Việt Nam với các doanh nghiệp các nước thành viên TPP. Ông Cung nhấn mạnh, nội dung Hiệp định TPP không có nội dung nào đề cập tới sự bất bình đẳng, đặc quyền của Doanh nghiệp Nhà nước với doanh nghiệp tư nhân trong nước…

VnExpress bản tin trên mạng ngày 24/12/2015 đưa tin lạm phát năm 2015 thấp nhất trong 15 năm. Tờ báo mạng dẫn số liệu Tổng cục Thống kê cho biết, lạm phát cả năm 2015 ở Việt Nam chỉ có 0,63% so với năm 2014.

Trước đó Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhiều lần tán dương mức tăng trưởng GDP năm 2015 đạt 6,5%. Làm thế nào để có tăng trưởng GDP cao trong khi lạm phát quá thấp như thế. Chúng tôi nêu câu hỏi với Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan hiện sống và làm việc ở Hà Nội. Bà nói, bản thân cũng không lý giải được về con số tăng trưởng 6,5% của năm nay, trong khi nền kinh tế còn rất nhiều khó khăn và thông thường nếu như khu vực doanh nghiệp phát triển tốt thì nền kinh tế mới phát triển tốt được. Theo lời bà Phạm Chi Lan, năm nay số doanh nghiệp phải ngừng hoạt động vẫn tăng lên rất cao, mới từ đầu năm đến tháng 11 đã là hơn 62.000 thì như vậy rất khó lý giải về việc kinh tế tăng trưởng. Tuy nhiên bà nói, cũng có những giải thích cho là kinh tế năm nay tăng trưởng là nhờ công nghiệp tăng lên, dịch vụ cũng tăng lên. Công nghiệp tăng thì trước hết ở khối đầu tư nước ngoài thí dụ như những công ty lớn như Samsung vẫn tiếp tục xuất khẩu nhiều điện thoại di động từ Việt Nam, hoặc các mặt hàng điện tử khác của các nhà đầu tư nước ngoài cũng tăng, hoặc một số hàng xuất khẩu khẩu như hàng may mặc, giầy dép, đồ gỗ … cũng tương đối khá cho nên lý giải tình hình kinh tế Việt Nam khá hơn. Có những thông tin cho là thị trường bất động sản khá hơn năm trước, mức độ tồn kho giảm xuống và có tín hiệu ấm dần lên. Chuyên gia Phạm Chi Lan tiếp lời:

“ Với một bộ máy, cồng kềnh như của Việt Nam mà ngay đại biểu Quốc hội cũng nói là, rất nhiều tổ chức cùng song hành như tổ chức Đảng, tổ chức Chính quyền, tổ chức các đoàn thể và tất cả đều ăn lương nhà nước, trong khi đó năng suất lao động thì thấp, đây là sự nguy hiểm

PGSTS Ngô Trí Long”

“Tôi nghĩ có một số giải thích đó cho mức tăng trưởng 6,5%. Tuy nhiên, thật sự nó không phù hợp với mức lạm phát rất thấp năm nay, bởi vì mức lạm phát thấp thì nó phản ánh cầu ở trong nước thấp và đầu tư của doanh nghiệp phải thấp thì nó làm cho lạm phát thấp. Tất nhiên nó có yếu tố giá cả, trên thị trường thế giới cũng như ở Việt Nam một loạt giá cả ở mức thấp chứ không ở mức cao như trước đây và có thể làm cho lạm phát thấp xuống. Tuy nhiên tôi nghĩ nợ công thực sự đang là vấn đề rất lớn ở Việt Nam và tại diễn đàn Quốc hội vừa rồi có nhiều mối lo lắng đã được các đại biểu thể hiện.”

Cuối năm 2015, các chuyên gia còn thể hiện mối âu lo đối với khuyết tật của hệ thống Nhà nước. Báo Điện tử Một Thế giới dẫn lời Tiến sĩ Lê Đăng Doanh, theo đó một trong những vấn đề cấp bách hiện nay là tái cơ cấu ngân sách. Chuyên gia Lê Đăng Doanh đã phát biểu trong  cuộc hội thảo ‘Đánh giá quá trình tái cơ cấu kinh tế Việt Nam 2011-2014 tổ chức ngày 17/12 tại Hà Nội.

TS Lê Đăng Doanh nhấn mạnh cơ cấu ngân sách dành chi thường xuyên 70% tổng chi thì phải thẳng thắn mà nói với bộ máy như thế, ai mà nuôi cho nổi.

Trong dịp trả lời chúng tôi, chuyên gia kinh tế PGSTS Ngô Trí Long hiện làm việc ở Hà Nội cũng chia sẻ vấn đề này:

“Với một bộ máy, cồng kềnh như của Việt Nam mà ngay đại biểu Quốc hội cũng nói là, rất nhiều tổ chức cùng song hành như tổ chức Đảng, tổ chức Chính quyền, tổ chức các đoàn thể và tất cả đều ăn lương nhà nước, trong khi đó năng suất lao động thì thấp, đây là sự nguy hiểm. Ở Quảng Ninh đã thí điểm nhất thể hóa giữa cơ quan Đảng với cơ quan Chính quyền. Người ta thấy vấn đề đó nhưng họ không triển khai, không thực hiện và với một bộ máy cồng kềnh lớn như hiện nay thì không có một nguồn ngân sách nào có thể kham nổi, đủ nuôi nổi bộ máy như vậy.”

Cảnh báo rủi ro kinh tế có thể xảy ra với Việt Nam vào năm 2016 đã được các chuyên gia kinh tế trong ngoài nước báo động. Tuy vậy, đúng ngày 24/12/2015, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cam kết trên truyền thông nhà nước, nợ công sẽ không vượt quá 65% GDP, điều chỉnh giảm bội chi an toàn ngân sách trong giai đoạn 2016 – 2020. Thủ tướng cũng tin tưởng mức tăng trưởng từ 6,5% tới 7% GDP trong giai đoạn này.

Kinh tế tăng trưởng với chỉ số đẹp không làm cho người dân Việt bớt lo âu, bởi vì điều đáng sợ đã được nhìn thấy. Các thế hệ tương lai của nước Việt sẽ phải lãnh trách nhiệm trả gánh nợ công mà các chính quyền hiện tại để lại.

Xung quanh Hội nghị 13: Những ai tung ra ‘tài liệu chính trị nội bộ’?

• VOA

Phạm Chí Dũng

Hội nghị Trung ương 13 đảng Cộng sản Việt Nam kéo dài quá khổ đã để lại một chút gợn buồn. Cuộc tranh đấu còn lâu mới khoan hòa giữa các lực lượng chính trị trong đảng vẫn bế tắc đến mức giờ đây phương án tái nhiệm tổng bí thư của ông Nguyễn Phú Trọng lại có vẻ một chiều hơn cả.

Tuổi tác “không thành vấn đề”.

Dĩ nhiên phái Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng còn lâu mới hài lòng.

‘Tài liệu chính trị nội bộ’

Càng khó hài lòng hơn khi ba ngày trước khi Hội nghị Trung ương 13 kết thúc, trên mạng xã hội bất thần hiện ra “Thư của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng gửi Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và Bộ Chính trị”.

“Chúng ta không ngăn, không cấm được đâu các đồng chí à” – lời “hiệu triệu” trước đây về facebook của Thủ tướng Dũng rất có thể bị phản tác dụng vào lần này. Không gì khác hơn là facebook chính là phương tiện truyền dẫn “bức thư của Thủ tướng Dũng’’ với tốc độ kinh hoàng.

Cùng hoàn cảnh trên, trước và trong Hội nghị 13, một tổ chức chưa từng nghe tên tuổi là “Câu lạc bộ nhà báo trẻ” đã nhờ một trang mạng xã hội, chứ không thể là báo chí nhà nước, đăng tải loạt bài viết tấn công dữ dội nguyên tổng biên tập báo Thanh Niên Nguyễn Công Khế. Song hai bài gần nhất trong loạt bài này lại tràn ngập ẩn ý về một trong những ứng cử viên cho chức tổng bí thư tại Đại hội 12: Trương Tấn Sang.

Có lẽ chỉ rất ít tổ chức và nhân vật nắm được “Thư của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng gửi Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và Bộ chính trị” là thật hay giả. Bức thư dài đến 9 trang đánh máy này được đóng dấu treo “Thủ tướng chính phủ”, và hơn nữa là dấu đỏ – một chỉ dấu cố ý làm cho người đọc hiểu đó là bản gốc, lấy thẳng từ nguồn trong nội bộ chứ không phải là tài liệu photo chuyền tay tam sao thất bản.

Tuy chưa biết độ tin cậy của bức thư trên đến mức nào, nhưng khá nhiều nội dung trong bức thư này lại không quá lạ lẫm với dư luận trong nội bộ và cả ngoài xã hội. Có chăng là chi tiết gia đình ông Dũng thông gia với ‘đại tá tình báo Mỹ Nguyễn Bá Bang” – được xem là “tài liệu nội bộ về lịch sử chính trị” – có thể gây tò mò đáng kể nơi những người hám chuyện.

“Chính trị nội bộ” lại là một đòn được một số quan chức Việt ưa dùng để thanh loại nhau. Cứ mỗi lần gần đến đại hội đảng, cơ quan Ban bảo vệ chính trị nội bộ của một số tỉnh thành lại có cơ hội để phô trương quyền lực ngầm. Những “đồng chí có vấn đề” như có thân nhân ở những nước “thù địch” như Mỹ, hoặc có “quá trình khai báo trong nhà tù Mỹ ngụy”, đều có thể bị đưa lên bàn mổ.

Tuy nhiên, đó là chuyện quá khứ, vào thời chưa có Internet. Vào thời đó, những đơn thư tố cáo về hoạt động khai báo chỉ được lan truyền dưới dạng giấy tờ thủ công trong phạm vi nội bộ các cơ quan nhà nước, cùng lắm thì đến những cán bộ về hưu.

Còn bây giờ thì quá nhiều chuyện được tung lên mạng. Nguyễn Công Khế là nạn nhân mới nhất khi bị “Câu lạc bộ nhà báo trẻ” công bố một tài liệu thuộc độ “tuyệt mật”, vốn chỉ được lưu giữ trong hệ thống đảng và chính quyền, về nội dung khai báo của ông Khế trong “nhà tù Mỹ ngụy”.

Khỏi phải diễn tả là tài liệu của hiếm trên đã thu hút mối quan tâm lẫn tò mò của công luận đến thế nào. Nếu từ lâu dư luận đã thắc mắc về những chuyện cung đình của 70 năm lịch sử đảng Cộng sản vẫn chưa được bạch hóa, thì nay “tài liệu chính trị nội bộ” tự nhiên mọc cánh bay ra ngoài.

‘Tình đồng chí’

Sau 40 năm “giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước”, vấn đề “lịch sử chính trị” vẫn tỏ ra phần nào hữu hiệu trong cuộc chiến quyền lực giữa các đồng chí không đồng lòng. Một trong những loại tài liệu “có giá” được sử dụng để moi móc tấn công nhau có nguồn gốc từ “Phủ Đặc ủy Trung ương Tình báo ngụy” – theo cách gọi của giới chính quyền và công an Việt Nam. Các bản khai báo cá nhân từ đây mà ra.

Hẳn nhiên cuộc đấu đá giữa các phe nhóm trong nội bộ đảng cũng đang dâng trào như thể “thế nước đang lên” – một luận điểm mà giới chuyên gia phản biện trung thành đang ra sức cổ vũ – trong không gian ngập ngụa nợ công, nợ xấu và mới nhất là nạn cạn kiệt ngân sách. Cùng với thủ đoạn moi móc “sân sau” của nhau ở những tổ hợp ngân hàng thương mại và doanh nghiệp, vấn đề “lịch sử chính trị” hoặc cả “chính trị hiện nay” được khai thác tối đa để hạ uy tín đối thủ, khiến đối thủ không thể được giới thiệu vào “cấp ủy” và do đó có thể bị “loại từ vòng gửi xe”.

Khi chứng kiến cung cách tung tài liệu chính trị nội bộ lên mạng như thế, một cán bộ nhà nước phải nhận xét: “Gọi là đồng chí mà chơi nhau đến vậy là quá tàn mạt, không còn gì để nói!”.

Câu hỏi còn lại nhằm mục đích gì và từ ai đã khiến lộ ra những tài liệu đó trên mạng Internet?

Về nguyên tắc, “tài liệu chính trị nội bộ” nằm trong danh mục bảo vệ bí mật nhà nước, được lưu giữ bởi cơ quan công an một số cấp, cơ quan bảo vệ chính trị nội bộ, cơ quan nội chính và một số quan chức có trách nhiệm liên quan. Nhưng nếu hiện thời mở một cuộc điều tra để tìm xem ai đã tiết lộ những tài liệu chính trị nội bộ lên mạng Internet, e rằng quá khó do phạm vi điều tra là quá rộng so với nguyên tắc. Ngay cả có thành lập một ban chuyên án an ninh cấp quốc gia để dò tìm nguồn gốc của “Thư của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng gửi Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Bộ Chính trị” cũng là một nhiệm vụ quá nan giải.

Chỉ biết rằng khi thủ đoạn đã trở nên công khai đến mức sẵn lòng dùng tài liệu chính trị nội bộ để đấu tố nhau, những người đang được coi là “đồng chí” đã thực sự biến thành kẻ thù của nhau, đẩy chế độ lao nhanh đến cuối đường tận diệt.

Cuộc bỏ phiếu sinh tử

“Tình đồng chí” biểu cảm đến thế và câu hỏi từ đâu xuất hiện những tài liệu thuộc độ “tuyệt mật” trên mạng xã hội là hoàn toàn xứng đáng được áp vào trường hợp “Thư của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng gửi Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Bộ Chính trị”. Nếu quả bức thư này là thật, xác suất tài liệu này được “vô tình” lộ ra từ nội bộ là rất nhỏ.

Trừ phi ai đó cố ý làm điều đó.

Tuy nhiên, nếu tạm gác lại nhiều nội dung giải trình của bức thư trên mà một số dư luận đã ít nhiều nghe đến, có lẽ chi tiết làm người ta ngạc nhiên và phải luận bàn nhiều nhất là một đoạn trong bức thư “Tôi đã ghi rõ nguyện vọng gửi đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là: TÔI XIN KHÔNG TÁI CỬ”.

Chưa cần biết nội dung trên là thật hay giả, nhưng một cựu quan chức nhà nước có nhiều kinh nghiệm về công tác tổ chức cán bộ đã khẳng định rằng nếu biết trước về ứng viên chủ động xin “rút”, ông sẽ không viết phiếu giới thiệu/bỏ phiếu thuận hoặc sẽ lưỡng lự khi viết phiếu/bỏ phiếu cho ứng viên đó.

Hội nghị Trung ương 13 vừa chìm xuống và Hội nghị Trung ương 14 đang ập đến lại là những cuộc chiến mang tính sinh tử về bỏ phiếu cho thành phần Bộ Chính trị, trong đó có các vai trò của “tứ trụ” và đặc biệt là cái ghế tổng bí thư. Hệ quả nào đã và sẽ xảy ra nếu một số ủy viên Trung ương đảng đinh ninh rằng Thủ tướng Dũng đã chính thức có thư xin “nghỉ”?

Không cần hồ nghi rằng khi chỉ còn chưa đầy một tháng nữa sẽ diễn ra Đại hội 12 của đảng cầm quyền, những cú ra đòn độc đáo lẫn độc địa nhất sẽ không còn cần mai phục chờ thời nữa.

Kiến nghị của 11 luật sư đòi tại ngoại cho Nguyễn Mai Trung Tuấn

Em Nguyễn Mai Trung Tuấn 15 tuổi bị một tòa án huyện ở Long An hôm 24/11/2015 kết án sơ thẩm 4 năm 6 tháng tù-

Courtesy nld.com

Ngày 21 tháng 12 vừa qua, 11 luật sư của nhiều văn phòng luật sự khác nhau đã đồng loạt ký một bản kiến nghị yêu cầu huỷ bỏ việc tạm giam và trả tư do ngay cho thiếu niên Nguyễn Mai Trung Tuấn cho đến khi có kết quả cuối cùng về vụ án. Kiến nghị này được gửi lên Toà án Nhân dân tỉnh Long An, Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh Long An. Thông tín viên Tường An có cuộc phỏng vấn với Luật sự Đặng Huỳnh Lộc, một trong 11  Luật sư ký tên trong kiến nghị này để tìm hiểu thêm.

Luật sư Dương Phi Anh

Luật sư Lê Quang Hiến

Luật sư Nguyễn Mạnh Hiến

Luật sư Trần Bá Học

Luật sư Đặng Huỳnh Lộc

Luật sư Lê Thị Minh Nhân

Luật sư Trần Hồng Phong

Luật sư Trần Văn Thanh

Luật sư Phùng Thanh Sơn

Luật sư Trần Anh Tùng

Đó là tên 11 vị Luật sư đã cùng ký tên vào bản kiến nghị gửi cho Toà án Nhân dân tỉnh Long An, Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh Long An ngày 21/12 vừa qua để yêu cầu toà án tỉnh Long An thay đổi biện pháp ngăn chặn, hủy bỏ tạm giam đối với bị cáo 15 tuổi Nguyễn Mai Trung Tuấn trong vụ án “Cố ý gây thương tích” xảy ra tại huyện Thạnh Hóa; tỉnh Long An ngày 14/4/2014.

Xin hủy bỏ lệnh tạm giam

Việc đồng loạt 11 Luật sư có tiếng tăm của luật sư đoàn Thành phố Hồ Chí Minh và các thành phố khác cùng ký tên gửi kiến nghị can thiệp cho một bị cáo ở tuổi vị thành niên là một việc hầu như chưa hề có tiền lệ tại Việt Nam. Giải thích về hành động đặc biệt này, luật sư Đặng Huỳnh Lộc, phát ngôn nhân của  nhóm Luật sư cho biết những lý do tình và lý đưa đến việc 11 luật sư đồng lòng thảo kiến nghị này:

“Nó có một động cơ riêng: chúng tôi là bạn của nhau. Thứ hai nữa, qua trao đổi với nhau, chúng tôi thấy rằng việc giam giữ Trung Tuấn là hoàn toàn không cần thiết. Mặt khác, án sơ thẩm hiện nay chưa có hiệu lực pháp luật. Cái thứ nữa là : đối chiếu với những hành vi của cháu Tuấn có nhiều vấn đề đặt ra trong kết quả giám định vừa rồi. Vì thế, chúng tôi cho là cần thiết phải thay đổi biện pháp ngăn chặn trong khi chờ cấp phúc thẩm xem xét”

Ngoài một lý do rất nhân bản để một đứa trẻ vị thành niên có thể về nhà ấm cúng bên cạnh ông bà ngoại và đứa em gái nhỏ trong những ngày lễ gần kề, một yếu tố khác về mặt pháp lý đã là nguyên nhân để 11 vị Luật sư quyết định yêu cầu huỷ bỏ tạm giam, một hình thức tại ngoại như Luật sư Đặng Huỳnh Lộc khẳng định:

“ Đó đúng là quá trình tại ngoại điều tra. Lý do mà chúng tôi đề nghị tại ngoại, việc cận Noel, cận Tết là nguyên cớ chứ không phải nguyên nhân. Mà nguyên nhân của nó là: cháu Tuấn không có dấu hiệu cấu thành tội phạm, cho nên giam giữ cháu Tuấn thì chúng tôi thấy rằng có dấu hiệu oan sai nên chúng tôi đề nghị thay đổi biện pháp ngăn chặn”

(Từ trái) Bé Thảo Ly –em gái Tuấn 14 tuổi; Bà Mai Thị Kim Hương –mẹ của Tuấn bị kết án 3 năm 6 tháng tù giam; Ông Nguyễn Trung Can –bố của Tuấn bị kết án 3 năm 6 tháng tù giam; Nguyễn Mai Trung Tuấn bị đem ra xét xử vào sáng ngày 24.11.2015 và bị kết án sơ thẩm 4 năm 6 tháng tù. Nguồn ảnh: TMCNN

Nội dung bản kiến nghị trình bày: Việc tạm giam là không cần thiết với một thiếu niên mới phạm tội lần đầu. Ở độ tuổi này, em Tuấn cần được đến trường, trong khi ba Mẹ đều bị tù, em gái của Tuấn cần có anh bên cạnh  để chăm sóc. Các luật sư đồng ý bảo lãnh cho em Tuấn được tại ngoại. Ngoài ra, nhiều bằng chứng rõ ràng cho thấy Nguyễn Mai Trung Tuấn đã bị kết án oan sai khi giám định vết thương của công an huyện Nguyễn văn Thuỷ là hoàn toàn do ca a-xít của Nguyễn Mai Trung Tuấn khi mà cả căn nhà đang bốc cháy và mọi người đều hoảng loạn chạy tứ tán. Luật sư Đặng Huỳnh Lộc nhận xét:

“Cá nhân tôi cho rằng là không được đánh giá bằng những vết thương do cháu Tuấn gây ra, bởi vì trong sự mô tả của lệnh giám định không chỉ ra được vết thương nào là vết thương do a-xít gây ra. Điều này rất quan trọng, bởi vì những vết thương nào do a-xít gây ra thì mới được xem là do cháu Tuấn gây ra để xác định mức độ thương tật, thì ở đây, sự mô tả trong lệnh giám định đã không làm được điều đó. Thứ hai nữa, về nguyên tắc giám định cơ thể thì không xác định được là tỉ lệ  bao nhiêu phần trăm thương tật của gương mặt, rồi trên tay và trên vai là bao nhiêu tỉ lệ phần trăm của tứ chi ? Bởi vì những điều này nó mới định ra được tỉ lệ thương tật của một người. Thứ nữa là, thương tật này, chúng tôi cho rằng nó không chính xác là bởi vì nó không phải là những dấu vết bởi vì người ta gọi là thương tật chứ không gọi là thương tích. Điều này nó khác nhau về căn bản: Thương tật là nó có những di chứng vĩnh viễn đối với người đó, thì lệnh giám định ở cấp sơ thẩm cũng không làm rõ được điều này”

Ngoài ra, việc áp dụng khung hình phạt của Hội đồng xét xử trong phiên toà sơ thẩm cũng không hoàn toàn đúng theo Nghị quyết 01/2006 của HĐTP TANDTC hướng dẫn áp dụng BLHS, tại mục 11. “Về việc quyết định hình phạt tù đối với người chưa thành niên từ đủ 14 tuổi đến dưới 18 tuổi phạm tội” Luật sư Đặng Huỳnh Lộc nói:

“Pháp luật Việt Nam có quy định đối với trẻ dưới 16 tuổi thì chỉ được sử dụng hình phạt bằng 50% mức hình phạt so với những người đã trưởng thành. Ở đây, viện Kiểm sát kêu án 5 năm, trong khi đó hội đồng xét xử tuyên án 4 năm 6 tháng là không đúng theo luật pháp. Khi viện Kiểm sát đề nghị mức án 5 năm thì Hội đồng xét xử phải tuyên án cháu Tuấn là 2 năm rưởi thì mới đúng quy định pháp luật”

Nguyên nhân cưỡng chế và phản ứng

Ngoài việc bất hợp lý trong vấn đề quy hoạch, việc  ép giá đền bù cũng là một nguyên nhân gây nên sự phẩn nộ tột cùng của gia đình cháu Tuấn, với giá đền bù 300.000 đồng/m² , làm sao gia đình có thể mua lại một mảnh đất gần đó để an cư với giá 25 triệu đồng/m²  như lời than của bà mại thị Kim Hương, mẹ cháu Tuấn? Hơn thế nữa, tại Việt Nam cũng như ở bất cứ nơi nào trên thế giới, việc xông vào nhà riêng của người dân là trái pháp luật, huống chi hai chữ “cưỡng chế” đã nói lên một hành động hoàn toàn không có sự đồng ý của gia chủ. Luật sư  Đặng Huỳnh Lộc phân tích tiếp:

“Muốn xem xét việc cưỡng chế này có đúng hay không thì phải nhìn ở một góc rộng hơn là: Dự án để đi đến đuổi nhà của gia đình Trung Tuấn là có đúng hay không ? Tôi cho rằng đây là một vấn đề cần phải xem xét ở nhiều khía cạnh.  Bởi vì cái gọi là đê bao chống lũ cho thị trấn Thạnh Hoá…Mà Thạnh Hoá là một thị trấn trủng ở vùng Đồng Tháp Mười thì một đoạn đê 5-10 thước hay vào ba trăm thước chẳng giải quyết được gì. Bởi vì đê bao chống lũ thì phải là đê bao khép kín, phải là toàn cục, chứ không chỉ là một khúc kênh như vậy.Dự án này được phê duyệt từ năm 2007. Bây giờ đã là năm 2015 mà vẫn giữ giá cũ thì tôi cho rằng nó không phù hợp”

Và ông kết luận: Đây hoàn toàn là hành động của một người con có hiếu để bảo vệ gia đình:

“Tôi cho rằng sự phản ứng của cháu Tuấn nó có nguyên cớ của nó : Một là do gia đình không đồng tình. Là một thành viên trong gia đình phải xem đây là một việc làm có hiếu chứ không phải là chống pháp luật”

Ngoài kiến nghị tập thể, luật sư Đặng Huỳnh Lộc còn gửi một kiến nghị riêng bằng thư bảo đảm có số  từ văn phòng luật sư Huyền Vũ thuộc đoàn Luật sư TP HCM của ông để bảo đảm Kiến nghị phải được trả lời. Ông nói:

“Theo pháp luật thì toà án Long An phải có công văn trả lời chúng tôi. Hoặc chấp nhận, hoặc không chấp nhận thì cũng phải có văn bản”

Nếu kiến nghị không được trả lời- như nhiều trường hợp đã xảy ra- thì phái đoàn luật sư sẽ tiếp tục kiến nghị lên Viện Kiểm Sát Nhân Dân Tối Cao. Nếu kiến nghị được trả lời, phái đoàn Luật sư sẽ chuẩn bị hồ sơ để tham gia phiên toà Phúc thẩm của Cháu Tuấn, và  hoàn toàn miễn phí. Luật sư Đặng Huỳnh Lộc cho biết:

“Chúng tôi cũng chuẩn bị về nội dung để tham gia toà án phúc thẩm. Và cả 11 luật sư chúng tôi đề tham gia bào chữa miễn phí cho Trung Tuấn”

Như đã biết, Nguyễn Mai Trung Tuấn là con của ông Nguyễn Trung Can và bà Mai thị KimHương đã chống đối lại đoàn cưỡng chế của Uỷ ban Nhân dân huyện Thanh hoá thi hành lệnh giải toả đất làm dự án bờ kè thị trấn Thạnh Hoá ngày 14/4/2015. Trong lúc xung đột giữa gia đình và lực lượng cưỡng chế, em Nguyễn Mai Trung Tuấn đã dùng ca a-xít tạt vào người trưởng công an xã Thanh An Nguyễn văn Thuỷ. 12 người trong gia đình bị bắt và bị tuyên án tổng cộng 27 năm tù, 6 năm 6 tháng tù treo trong phiên sơ thẩm ngày 15-16 tháng 9/2015. Trong đó, Ba Mẹ của Nguyễn Mai Trung Tuấn bị kết án tổng cộng 6 năm 6 tháng tù giam. Trung Tuấn bị bắt giam sau đó vào ngày 6/8:2015 tại Bình Thuận và bị kết án 4 năm 6 tháng tù trong phiên sơ thẩm ngày 24/11.

Bi kịch của gia đình Nguyễn Mai Trung Tuấn là thảm cảnh chung cho những người dân oan cố bám lấy mảnh đất mà họ đã bao đời gìn giữ trước chiếc cày hung hăng của những người đại diện cho bộ máy chính quyền. Trong những ngày sắp tới, khi mà những đứa trẻ con tung tăng bên Cha Mẹ mua quà cho những ngày Lễ, Tết thì mùa Giáng sinh năm nay, người tù nhân lương tâm trẻ tuổi nhất của chế độ đang âm thầm đón Chúa xuống trần trong bóng tối của 4 bức tường trại giam Long An, tưởng nhớ đến đứa em lặng lẽ buồn bên cạnh ông bà ngoại già và đâu đó, lại chập chờn hình ảnh của Ba Mẹ cũng đang trong vòng lao lý để khép tròn một bi kịch.

 Những mùa Giáng sinh ở ngôi nhà thờ cổ

tuankhanh

RFA

Lại thêm một năm nữa, tiếng chuông đón mừng mùa Giáng sinh ngân vang trên một ngôi nhà thờ nhỏ ở Phố Hiến, Hưng Yên. Không gian cô quạnh khiêm nhường nơi này, lặng lẽ ôm trong lòng nó một ký ức lịch sử độc đáo của người Việt, mà khó nơi nào sánh được.

Nếu dựa trên sự có mặt của ngôi nhà thờ Phố Hiến (1650), có lẽ đây là nhà thờ Công giáo lâu đời nhất trong lịch sử Việt Nam, đến nay đã có trên 300 năm tuổi. Năm 1650, những người Hà Lan đã khởi công xây dựng ngôi nhà thờ này với các chất liệu chủ yếu bằng gỗ, thông qua sự cho phép của chúa Trịnh (Thanh Đô Vương Trịnh Tráng / 1623-1652) để phục vụ cho những người thương buôn ngoại quốc đầu tiên Đàng Ngoài.

Lý do của việc cho phép này, bởi chúa Trịnh lúc đó đang mở rộng thương cảng ở Phố Hiến, cửa ngõ đường sông cách Hà Nội 55 cây số, nhằm đẩy mạnh việc mua bán với thương nhân nước ngoài, cũng như học hỏi các vấn đề về quân sự và vũ khí trong cuộc đối đầu với nhà Nguyễn (lúc đó là Nguyễn Phúc Tần / 1620-1687). Sự có mặt của nhiều người ngoại quốc như Pháp, Anh, Nhật, Ấn Độ, Trung Hoa, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha… đặc biệt là người Hà Lan và đạo Công giáo, đã khiến cho chúa Trịnh mở rộng ứng xử, cho phép xây một nhà thờ của tín ngưỡng bên ngoài, ngay tại đường đê, cho các tàu nước ngoài ghé vào làm lễ, trước và sau chuyến đi biển của họ.

Tuy sách vở ghi rằng chúa Trịnh không mặn mà với thương buôn, người nước ngoài như ở Đàng Trong, nhưng thực tế ở Phố Hiến cho thấy thế kỷ 17-18, nơi này đã có một thời kỳ rực rỡ của ngoại giao, xuất khẩu, nhập khẩu. Nhiều đời Chúa Trịnh là người căn cơ Khổng giáo, nhưng chính thức cho phép việc xây dựng một nhà thờ ngoại giáo ở Việt Nam lúc đó, cũng có thể cho thấy một áp lực từ sự lớn mạnh của thương nhân ngoại quốc ở Phố Hiến và đạo Công giáo như thế nào. Chính vì vậy mà người miền Bắc vẫn có câu “Nhất kinh kỳ, nhì Phố Hiến”

Như vậy, từ năm 1651, người Việt đã chứng kiến một lễ Giáng sinh đầu tiên trong lịch sử, dù lúc đó giáo dân chưa phát triển. Nhà thờ Phố Hiến (hay còn gọi là Nam Hoà) này khởi đầu chỉ được dựng bằng các vật liệu đơn giản như gỗ, tre, lá… (có thể khởi đầu còn dè dặt, vì sợ chúa Trịnh cho là phô trương thanh thế ngoại giáo) nhưng sau một vài lần do hoả hoạn, mưa gió… Nên nhà thờ dần dần được mở rộng và kiên cố hơn. Đến năm 1898, một linh mục Bồ Đào Nha đã mang bản vẽ đến, cùng nhân công người Việt xây dựng hoàn chỉnh đến ngày nay. Đây cũng là ngôi nhà thờ hiếm hoi trên đất nước Việt Nam có phong cách Bồ Đào Nha với vẻ đẹp vừa kiêu kỳ, vừa dịu dàng hết sức quyến rũ.

Bên trong nhà thờ lại là một cảnh quan độc đáo khó tả, khi các kiến trúc sư ngoại quốc tác tạo nên một vẻ đẹp hoàn toàn Á Đông. Sự tinh tế từ chất liệu cho đến các chi tiết ráp nối bằng gỗ khiến người xem phải ngẩn ngơ về khả năng của người xưa – mà ngay cả việc xây dựng thời nay cũng khó mà bắt chước được. Tư duy của người đi trước mới đáng kinh ngạc làm sao. Đến năm 1898 thì giáo dân người Việt và người nước ngoài đã có số lượng khá tương đồng, nên các ghi chú trong và ngoài nhà thờ đã có tiếng Latin lẫn chữ Nho.

Cho đến trước năm 1954, nhà thờ Phố Hiến đã là một nơi quen thuộc của người Công giáo Hưng Yên. Tuy nhiên, khi hiệp định đình chiến Genève 1954 được ký kết, nhiều gia đình Công giáo đã vào Nam chọn một cuộc sống khác, khiến không chỉ Hưng Yên mà toàn miền Bắc trở nên thưa vắng người của nhà thờ. Từ chỗ có hơn 1300 giáo dân, hôm nay, nhà Thờ Phố Hiến chỉ có lại được 187 giáo dân, sau rất nhiều năm vận động (60 năm), nhiều năm đón Giáng sinh lạnh lẽo và hiu quạnh.

Đó là một giai đoạn đầy biến động. Miền Nam đột nhiên đón Giáng Sinh ngày càng lớn do hàng trăm ngàn người Công giáo xuất hiện, mang theo nhiều lễ hội ăn mừng, treo đèn kết hoa… khiến các mùa Giáng sinh ở miền Nam ngày càng nhộn nhịp hơn, thậm chí biến thành ngày vui của cả Lương giáo. Ngược lại, do số giáo dân, linh mục… giảm thiểu mạnh, nên sinh hoạt của các nhà thờ miền Bắc cũng co lại. Theo các tài liệu của các nhà nghiên cứu Ba Lan thì lúc đó, Công giáo miền Bắc mất đi khoảng hơn 450.000 giáo dân và 375 giáo sĩ. Người theo đạo chỉ còn chiếm 2% ở miền Bắc, còn ở miền Nam thì tăng vọt, chiếm đến hơn 9%.

Những năm dài chiến tranh và khó khăn trong việc lo cái ăn, việc sinh hoạt tinh thần với nhà thờ cũng bị ảnh hưởng. Đặc biệt với những giai đoạn mà Công giáo bị chính quyền Cộng sản nghi kỵ, bị kỳ thị là thành phần không đáng tin cậy.

Sinh hoạt Nhà thờ Phố Hiến cũng như nhiều nhà thờ ở miền Bắc yếu đi. Qua các tác phẩm của giới văn bút thân chính quyền trong thời gian này, thành phần Công giáo vẫn bị nhìn với sự gán đặt là thành phần phản động, đáng ghét – tương tự như cách nền thông tin tuyên truyền sau năm 1975 vẫn nguỵ tạo ra hình ảnh tệ hại của các quân nhân VNCH hoặc giới tư sản ở miền Nam Việt Nam.

Vào thập niên 60, có những năm chỉ có một linh mục trong tỉnh, tổ chức sinh hoạt cho cả 16 giáo xứ, thì chính Nhà thờ Phố Hiến cũng không còn đủ sức làm nên những mùa Giáng sinh đẹp như ý muốn. Bên cạnh đó, do dư phòng ốc, lại thiếu cộng đoàn nên khuôn viên nhà thờ, kể cả nơi làm lễ cũng có rất nhiều gia đình kéo nhau vào ở, mang theo cả thỏ, gà… cùng với nơi ở của mình. Tình trạng liên tục thất thoát các cổ vật của ngôi nhà thờ độc đáo này, mục nát các sàn gỗ xưa… khiến không ít người yêu mến lịch sử của Phố Hiến, của Hưng Yên đau lòng, mà không biết làm sao để thay đổi. Những mùa Giáng sinh ở đây, đã từng khe khẽ, từng nhẫn nại để cùng chung sống hoà bình với gần 15 gia đình chia nhau sống khắp ở nhà thờ.

Cho tới hôm nay thì mọi thứ dần dần đã khá hơn. Nhà thờ đang cố gắng gìn giữ những gì còn lại, vì đó không phải là của riêng một giáo xứ, mà vì đó là dấu ấn của một thời đại có một không hai, đầy ngẫu hứng cho các thế hệ sau tìm về. Nhiều gia đình ở trong nhà thờ đã nhận được tiền để tìm chỗ ở mới. Cho đến nay thì chỉ còn một gia đình bộ đội và thường dân còn ở trong khuôn viên nhà thờ. Những giáo dân ít ỏi bắt đầu cùng nhau lau quét và sơn lại ngôi nhà chung đã hơn 3 thế kỷ.

Mùa Giáng sinh năm nay, nhà thờ lại chuẩn bị đón một đêm thánh với những gì đơn sơ nhất của mình có, giữa cái lạnh làm ai ai cũng nao nao, háo hức. Với 187 giáo dân của mình, nhà thờ Phố Hiến là nơi vô cùng giàu có về ký ức, nhưng đầy khó khăn vật chất. Thậm chí tiền lắc giỏ hàng tuần (quyên tiền cho nhà thờ) cũng không đủ trả tiền điện trong tháng

Trong hàng ghế của nhà thờ, có một cụ già im lặng nhìn những thanh niên đang trang trí. Mắt cụ ngời sáng, thăm thẳm những điều không nói hết về một lẽ sống mà ông đã chọn khi đã 83 năm không rời nơi chốn này để đón các mùa Giáng sinh, bất chấp khi đó tối om, bất chấp chỉ có một ngọn nến con hay được trang hoàng tươm tất như hôm nay. Khi hỏi vì sao cụ Dương Hồng Đức, tên đủ của cụ, không theo người chị gái ta đi vào năm 1954, cụ nhìn và nói trong một ánh mắt kiêu hãnh “tôi thấy nhà thờ quạnh quẽ quá, tôi muốn lại. Vì tôi tin Chúa ở khắp mọi nơi”.

Khi hỏi cụ rằng ở lại có gặp nhiều khó khăn không. Cụ Đức run run nói, nhưng cao giọng hơn trong niềm kiêu hãnh ẩn giấu “vâng, tôi biết, và tôi cũng đã sống với rất nhiều điều khó khăn nhưng tôi tin rằng tôi sẽ vượt qua, vì tôi yêu thương”.

“Khó khăn” – nghe chừng như đơn giản qua lời cụ Đức. Nhưng với lịch sử ghi lại bằng tài liệu của cả hai bên, cho thấy mọi thứ đã là máu và nước mắt. Từ năm 1955, lễ Giáng Sinh ở miền Bắc đã bắt đầu co cụm, và khó khăn bởi chính quyền Việt Minh bắt đầu lo ngại về số người ra đi nên tìm cách ngăn cản. Từ tháng 11/1954 đến tháng 1/1955, ở riêng tỉnh Thanh Hoá và Hà Nam đã có gần 50.000 người muốn ra đi nhưng bị lính Việt Minh nổ súng ngăn lại và giải tán. Những năm 60, người Công giáo ở miền Bắc bị coi là công dân hạng hai. Đặc biệt với khu Bùi Chu – Phát Diệm, nơi có hơn 50% giáo dân ra đi, nhà thờ và linh mục có thể bị chụp mũ là gián điệp.

Quá khứ của Phố Hiến ngồn ngộn những câu chuyện truyền kỳ. Từ những chiếc thuyền thương buôn cho đến số phận những con người vô danh đi qua nghịch cảnh, khiến cho tiếng chuông cổ của nhà thờ ngân nga bài hát về nhân thế hôm nay, lại khôn cùng hơn.

Có thể đêm Giáng sinh ở Hà Nội hay Sài Gòn tràn ngập người đi, tràn ngập ánh đèn… nhưng ở ngôi nhà thờ xưa như cổ tích Việt Nam này, tiếng chuông nho nhỏ, dăm ba ánh đèn nhấp nháy và lòng người đầy thương vọng của người giáo dân già, Giáng sinh lại một lần nữa bừng lên ý nghĩa về một mùa lễ không còn là của riêng nhà thờ, của người có đạo hay của riêng bất cứ ai, mà đó là mùa để nhắc về tình yêu và lòng thương khó trên khắp nhân gian, trên đất nước Việt Nam, đã qua muôn trùng khốn khó này.

Một kiểu cầm quyền không giống ai

• VOA

Chẳng nước nào có cái kiểu cầm quyền kỳ quặc, độc đáo như ở Việt Nam.

Nhiệm vụ đầu tiên của mọi chính quyền chân chính là bảo vệ công dân nước mình đặc biệt là phụ nữ, trẻ em, người già, khỏi những bất công, bệnh tật, tai ương, khỏi những hành động phi pháp. Vậy mà hàng ngày, khắp nơi xảy ra bao chuyện bất công nhưng chính quyền CS vẫn vô cảm, còn đứng về phía đàn áp, hiếp đáp dân lành.

Hằng ngày biết bao vụ xử án xảy ra, tại đó Bộ Chính trị và đảng ủy CS các cấp đã quyết định mức án trước, được xã hội gọi là «bản án tiền chế», không có luật sư, hay có luật sư cũng bằng không vì bị cắt lời, các lý lẽ không được cân nhắc, xem xét. Các luật sư bị công an và ác ôn đánh cho đổ máu chỉ vì bênh vực dân theo đúng luật.

Có nước nào như ở Việt Nam các chiến sỹ dũng cảm, yêu nước xuống đường chống bành trướng, theo đúng chính sách công khai của đảng lại bị ngăn chặn, phá phách, bắt bớ, đánh đập đến bị trọng thuơng, bị tù đày dài dài? Có nước nào hai nhạc sỹ sáng tác bài hát chống xâm lăng, cổ vũ lòng yêu nước bất khuất, lẽ công bằng trong cuộc sống, mà bị tù đến hơn 4 và 6 năm? Chính quyền yếu bóng vía sợ cả những câu hát dân gian lên án bọn bành trướng.

Hai lĩnh vực quan trọng nhất có ý nghĩa đối với vận mệnh quốc gia, phát triển đất nước phồn vinh là lĩnh vực giáo dục và y tế lại bê bối, chậm tiến và bệ rạc đến cùng cực. Ở đó lúc nhúc những giáo sư, phó giáo sư «dỏm», những «tiến sỹ giả» làm nòng cốt, một bộ trưởng giáo dục bất tài, mất gốc đến độ muốn cắt giảm, lược bỏ môn Sử học là môn quyết định nhân cách của công dân. Một nền y tế tồi bại, lẽ ra phải chiếu cố người nghèo bất hạnh, chữa miễn phí cho những bệnh hiểm nghèo như ở mọi nước văn minh, thì trái lại người nghèo, người mắc bệnh nan y lâm vào bế tắc, phải nằm chung 2 người một giường, nhiều khi còn phải trải chiếu nằm dưới gầm giường trong cơn cùng cực.

Trong khi chính quyền mọi nước coi việc thu chi ngân sách là trọng yếu nhất, là huyết mạch quốc gia, thì ở Việt Nam việc thu chi của nhà nước luôn mù mờ, không minh bạch, rò rỉ lớn ở mọi cấp, vì cơ quan thu thuế, hải quan, tài chính, ngân hàng, thanh tra, kiểm sát đều trong tay «đảng cầm quyền» – thực tế là «đảng cầm tiền» – tha hồ chi tiêu, tàn phá nền tài chính đến tận gốc. Ở mọi cấp các cơ quan tài chính kế toán đều có 3,4 loại sổ sách kế toán khác hẳn nhau tuy cùng một nội dung, thu gốc đã bị xà xẻo, rồi báo cáo lên cấp trên một bản kế toán ma thứ nhất, lên quận cấu véo thêm một khoản lớn, làm bản kế toán ma thứ hai, thứ ba, rồi lên tỉnh, lên Bộ Tài chính lại có bản kế toán khác hẳn, ra đến Quốc hội chỉ là con số ma, con số chết. Đã vậy một nền tài chính tong teo lại bị chi tiêu ngông ngênh, bỏ ra hàng nghìn tỷ xây trụ sở tỉnh và tượng đài kỷ niệm; phí tổn xây cầu đường lên đến hàng tỷ mỗi mét; số xe các quan lớn dùng lên đến 40 ngàn chiếc, lương lái xe và chi phí xăng dầu bảo quản hàng năm lên đến hàng tỷ đô la, trong khi trường học nhếch nhác, học sinh đói khổ vượt sông đến trường bằng cách đu dây, lương giáo viên trả chậm đến 3, 4 tháng.

Chính quyền kêu gọi đến khản cổ công nghiệp hóa, kỹ thuật hóa, hiện đại hóa… nhưng thực tế đến nay không làm nổi một chiếc đinh vít tiên tiến để dùng trong xây dựng cầu cống, nhà cửa, cao ốc, nhà máy.

Một bài báo của một cô nhà báo có tâm huyết nhận định rất đúng rằng «Nhà nước này còn nợ nhân dân, dân tộc bài tóan phát triển hiện đại, để Việt Nam không hổ thẹn với láng giềng gần xa, đi trên con đường phồn vinh và hạnh phúc».

Chính quyền hiện tại còn vô cảm, vô trách nhiệm trong việc thực hiện biên chế nhà nước gọn, nhẹ, có năng suất cao, dù luôn «kêu gọi giảm biên chế nhưng sau đó luôn luôn là tăng ghế nhà ăn» đến độ phi lý nhất. Hơn 10 năm trước Thủ tướng Võ Văn Kiệt đã báo động là biên chế phình quá lớn đến độ dị dạng, riêng số viên chức ăn lương một tỉnh như Thanh Hóa đã bằng biên chế của toàn bộ Phủ Toàn quyền Đông Dương cai trị cả 3 nước Việt Nam, Lào và Campuchia năm 1944.

Báo Đất Việt ngày 13/12 đã báo động là Hoa Kỳ, một nước có diện tích rộng gần gấp 30 lần và dân số đông gần gấp 4 lần so với Việt Nam, vậy mà Hoa Kỳ chỉ có 2,1 triệu viên chức ăn lương (chưa kể quân đội), trong khi đó ở Việt Nam hiện nay có số viên chức ăn lương là 2,8 triệu. Hoa Kỳ có bộ máy cầm quyền thực sự tinh nhạy, trong sạch, có hiệu quả. Nếu Việt Nam cũng đào tạo được những viên chức thành thạo công việc và có tinh thần trách nhiệm như ở Hoa Kỳ, thì Việt Nam chỉ cần có gần 1 triệu viên chức là đủ, có thể giảm biên nhà nước đến 2 triệu người.

Vấn đề quản lý ngân sách, chi thu tài chính công khai, minh bạch ở mọi cấp lẽ ra phải là một trong những nội dung lớn nhất trong dự thảo Nghị quyết của Đại Hội XII sắp đến, nhưng nó bị chìm nghỉm, không thấy tăm hơi đâu cả.

Cầm quyền mà bỏ qua các vấn đề hệ trọng quyết định là tài chính, ngân sách, biên chế, chi cho giáo dục, y tế là ưu tiên, đào tạo công nhân kỹ thuật viên chức theo kịp chuẩn mực quốc tế…thì rõ ràng là không cầm quyền, là bỏ mặc đất nước nổi trôi vô vọng, với biết bao bất công, phi lý xảy ra hàng ngày, khắp nơi, đè nặng lên cuộc sống của mỗi công dân, mỗi gia đình trong xã hội bất hạnh chưa tìm ra lối thoát.

Nguyên nhân cơ bản của tình trạng đảng CS «không cầm quyền», bỏ mặc cho chính quyền bê tha, như tê liệt, chính là do viên chức càng trên cao càng mê mải «cầm tiền» quá nhiều trong một xã hội bất công, quá ư lạc hậu.

Trước thềm Đại hội 12