Category: Tin Việt Nam

Trở về Hòn Ngọc Viễn Đông hay xóa bỏ văn hóa?

Cát Linh, phóng viên RFA
2016-04-16

• RFA

Thư viện Khoa học Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh

Courtesy thuvientphcm.gov.vn

Your browser does not support the audio element.

Khi việc đề nghị đốn hạ 300 cây cổ thụ trăm tuổi trên đường Tôn Đức Thắng chưa kịp lắng xuống thì những ngày qua, thông tin về một phần của Thư viện Khoa học thành phố sẽ bị “xẻ đất” để giao cho một doanh nghiệp tư nhân nhằm mục đích xây cao ốc tiếp tục gây hoang mang cho người dân trong nước.

Đặc biệt, dư luận có sự liên kết giữa hai sự việc với câu phát biểu của ông Đinh La Thăng về việc “mong TP Hồ Chí Minh trở về vị trí số 1 Đông Nam Á” và nhiều người tự hỏi: phải chăng xóa bỏ những di tích văn hóa lịch sử là một trong những cách trở về với tên gọi Hòn Ngọc Viễn Đông?

Xóa bỏ văn hóa đọc?

Tuy chỉ mới là dự định, và chưa có quyết định chính thức từ Sở qui hoạch kiến trúc và UBND TP, nhưng thông tin việc xây cao ốc trong khuôn viên của Thư viện Khoa học Thành phố đã gây nhiều bức xúc cho những người quan tâm đến việc bảo tồn di sản văn hóa, lịch sử của đất nước. Không những thế, các trang mạng xã hội đồng loạt lên tiếng cho rằng việc xẻ đất để xây cao ốc trong khuôn viên thư viện là một việc làm đi ngược lại với việc bảo tồn lịch sử dân tộc, và xem thường văn hóa của một đất nước.

Một tuyên ngôn trắng trợn, xóa bỏ văn hóa rồi còn gì. Chỉ có thể nói được thế thôi. Nếu quả thật bán đi để tiêu, mà sách vở thì cho, nhét vào chỗ khác thì là một việc xóa bỏ văn hóa. Ngạc nhiên và quá đau xót.
-GS Nguyễn Huệ Chi

Giáo sư Nguyễn Huệ Chi, nhà nghiên cứu văn học Việt Nam cổ, trung và cận đại, nguyên trưởng phòng Văn học Việt Nam cổ cận đại khi nghe thông tin này đã thốt lên rằng:

“Thế thì đau đớn quá. Nghĩa là thời buổi này người ta không cần văn hóa và khoa học nữa rồi. Một tuyên ngôn trắng trợn, xóa bỏ văn hóa rồi còn gì. Chỉ có thể nói được thế thôi. Nếu quả thật bán đi để tiêu, mà sách vở thì cho, nhét vào chỗ khác thì là một việc xóa bỏ văn hóa. Ngạc nhiên và quá đau xót.”

Trong khi giáo sư Nguyễn Huệ Chi cho rằng đó là một xóa bỏ văn hóa, thì Giáo sư Ngô Đức Thịnh, nguyên Viện trưởng viện nghiên cứu văn hóa VN bày tỏ sự lo ngại trước một văn hóa đọc đang ngày càng đi xuống của xã hội Việt Nam. Tuy chưa được nghe thông tin chính thức, nhưng giáo sư Ngô Đức Thịnh cho biết ông sẽ không đồng tình với kế hoạch này:

“Nếu việc này có thật thì tôi không đồng ý, tôi phản đối chủ trương đó. Thư viện Tổng hợp cũng không rộng rãi gì, mà bây giờ văn hóa đọc của Việt Nam đang đi xuống. Cho nên cái việc lấy thư viện để làm cao ốc, chỗ ở, hay kinh doanh thì tôi thấy không hợp lý.”

Nói thêm về điều mà ông gọi là văn hóa đọc, Giáo sư Ngô Đức Thịnh cho biết rằng “phần đông sinh viên Việt Nam ngày nay rất lười đọc.”

“Tất nhiên là bây giờ thì có internet, có đủ thứ, nhưng nói gì thì nói, một cuốn sách khi mới ra, cầm nó trong tay, có cảm giác rất thích thú, nhất là mùi thơm của giấy. Không phải là bây giờ mọi người nói internet thì có thể thay được tất cả. Không thay được hết đâu. Thế thì có thể không chủ quan lắm, tôi cho rằng văn hóa đọc của Việt Nam đang đi xuống.”

Yếu tố làm nên Hòn Ngọc Viễn Đông

Tân bí thư thành ủy Đinh La Thăng nhấn mạnh bên hành lang Quốc hội vào ngày 19 tháng 2 vừa qua, đó là ông mong muốn TPHCM phải giành lại vị trí số 1 Đông Nam Á.

Hơn 20 người dân tại Sài Gòn hôm 26/3 tập trung tại khu vực đường Tôn Đức Thắng để phản đối việc chặt một số cây cổ thụ tại đó để triển khai dự án giao thông.

Hơn một tháng sau đó, ngày 23 tháng 3, cơ quan quản lý đường sắt đô thị TPHCM ra thông báo sẽ đốn hạ 300 cây cổ thụ trên đường Tôn đức Thắng để phục vụ cho dự án giao thông gồm tuyến tàu điện ngầm, cầu Thủ Thiêm 2, nhà ga Ba Son.

Và như vừa nêu là thông tin về một dự án cao ốc 20 tầng, cao khoảng 80m sẽ được xây trong khuôn viên Thư viện KHTH TP với chức năng làm văn phòng, khách sạn.

Trao đổi với chúng tôi, Tiến sĩ sử học Nguyễn Nhã nói rằng, khi người Pháp xây dựng Sài Gòn, thì đã đi trước tất cả, từ Hồng Kong cho đến Singapore còn thua kém nhiều. Để có được Hòn Ngọc Viễn Đông của Đông Nam Á là Việt Nam lúc bấy giờ, họ đã xây dựng những kiến trúc cũng như quy hoạch những con đường trong đó nhiều cây xanh:

“Tôi nghĩ là kiến trúc lớn như vậy thì không phải chỉ có toà nhà, mà là cả một khuôn viên. Bất cứ một công trình nào xây thì cũng sẽ phá tổng quan của kiến trúc đó. Tôi nghĩ là ý thức của vấn đề, về văn hóa cũng như lịch sử rất kém. Phải tôn trọng tất cả những kiến trúc có giá trị vừa văn hóa vừa lịch sử. Thư viện đó mà không tôn trọng thì vấn đề học tập sẽ rất kém, không phát triển được.”

Tôi nghĩ là kiến trúc lớn như vậy thì không phải chỉ có toà nhà, mà là cả một khuôn viên. Bất cứ một công trình nào xây thì cũng sẽ phá tổng quan của kiến trúc đó. Tôi nghĩ là ý thức của vấn đề, về văn hóa cũng như lịch sử rất kém.
-TS Nguyễn Nhã

Thế nhưng, giờ đây, theo Tiến sĩ Nguyễn Nhã, nếu nói đến từ Hòn Ngọc Viễn Đông hay vị trí số 1 Đông Nam Á thì đó là cái thưở rất xưa rồi.

Nhắc đến câu nói của ông Đinh La Thăng, Giáo sư Ngô Đức Thịnh nhấn mạnh rằng muốn Sài Gòn quay trở lại là Hòn Ngọc Viễn Đông, nhưng một trong những yếu tố làm nên Hòn Ngọc Viễn Đông chính là hàng cây xanh, là thư viện. Và ông đặt câu hỏi rằng: “như thế, có phải đi đang ngược lại với lời mình nói hay không?”

Tiến sĩ Nguyễn Nhã cũng chia sẻ rằng, những vết tích còn lại ở Sài Gòn và cả Hà Nội, như hàng cây xanh, thư viện chính là những hình ảnh làm nên bản sắc riêng của hai thành phố này. Theo ông, việc không gìn giữ được những yếu tố lịch sử văn hóa đã chứng tỏ một tầm nhìn rất thấp của những người lãnh đạo đất nước.

Cho đến nay, chưa có quyết định chính thức nào được đưa ra. Một vị đại diện Hội đồng Nhân dân TP trả lời truyền thông trong nước rằng đang chờ báo cáo của UBND TP về dự tính quy hoạch xây cao ốc trên đất thư viện như vừa nêu.

Những người quan tâm đến việc bảo tồn văn hóa lịch sử của đất nước như Giáo sư Ngô Đức Thịnh, Giáo sư Nguyễn Huệ Chi và dư luận đều hy vọng rằng thế hệ sau này vẫn còn được biết đến Thư viện Khoa học Tổng hợp, một trong những biểu tượng văn hóa còn lại của Hòn Ngọc Viễn Đông trước đây.

Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan  từ Hà Nội nhận định:

Như vậy nó chứng tỏ nền kinh tế Việt Nam còn nhiều vấn đề lắm, đặc biệt nội tại của nền kinh tế nếu loại trừ khu vực đầu tư nước ngoài ra, thì rõ ràng cỗ máy kinh tế Việt Nam còn rất nhiều vấn đề bất ổn…”

bà Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu bế mạc kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa 13,

nhiều chỉ tiêu kinh tế xã hội chưa đạt kế hoạch, tăng trưởng kinh tế chưa bền vững, nợ công, nợ xấu tiềm ẩn nguy cơ gây bất ổn và đặc biệt Việt Nam không thể đạt được mục tiêu đến năm 2020 cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại.

 Tân chính phủ: Bế tắc với những vấn nạn cũ

Nam Nguyên, phóng viên RFA
2016-04-15

• RFA

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại phiên họp đầu tiên với các thành viên chính phủ mới hôm 14/4/2016.

Courtesy chinhphu.vn

Your browser does not support the audio element.

Tiếp nhận di sản đầy khó khăn

Dàn lãnh đạo mới của Đảng và Nhà nước cũng như tân chính phủ của Việt Nam tiếp nhận di sản đầy khó khăn từ các nhiệm kỳ trước để lại.

Ngày 11/4 Ngân hàng Thế giới cảnh báo rủi ro tiêu cực vẫn chiếm ưu thế trong nền kinh tế Việt Nam, World Bank đồng thời hạ triển vọng tăng trưởng 2016 của Việt Nam xuống mức 6,2% từ mức 6,5% đưa ra trước đó.

Theo SaigonTimes Online, Ngân hàng Thế giới ghi nhận thâm hụt tài khóa so với GDP của Việt Nam diễn ra ở mức cao trong thời gian dài. Ngân hàng Thế giới cũng cảnh báo tình trạng nợ công tăng nhanh trong khi dự trữ ngoại tệ thấp và đang có xu thế giảm, hiện đang là lý do gây quan ngại.

Bản cập nhật đánh giá tình hình kinh tế Việt Nam của Ngân hàng Thế giới được đưa ra trong bối cảnh Việt Nam bổ nhiệm lãnh đạo cao cấp và công bố chính phủ mới.

Năm nay là một năm rất khó khăn của kinh tế Việt Nam thì có thay đổi chính phủ hay không, cũng khó thay đổi được tình trạng đó. Bởi vì sự khó khăn là thực tế của Việt Nam hiện nay, một mặt là nền kinh tế trong năm vừa qua có đạt tốc độ tăng trưởng nhất định nhưng còn quá nhiều vấn đề chưa giải quyết được.
-Phạm Chi Lan

Trả lời chúng tôi vào tối 14/4/2016,  chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan  từ Hà Nội nhận định:

“Năm nay là một năm rất khó khăn của kinh tế Việt Nam thì có thay đổi chính phủ hay không, cũng khó thay đổi được tình trạng đó. Bởi vì sự khó khăn là thực tế của Việt Nam hiện nay, một mặt là nền kinh tế trong năm vừa qua có đạt tốc độ tăng trưởng nhất định nhưng còn quá nhiều vấn đề chưa giải quyết được. Những vấn nạn lớn như nợ công tăng cao, tình trạng nợ xấu của các ngân hàng chưa được cải thiện, doanh nghiệp nhà nước vẫn quá nhiều và kém hiệu quả, khu vực tư nhân trong nước thì rất nhiều doanh nghiệp phải ngừng hoạt động, con số này tiếp tục tăng lên. Nhiều doanh nghiệp lớn hơn, tình trạng hoạt động khá hơn thì lại đi bán cho các công ty khác qua thương vụ mua lại sáp nhập. Như vậy nó chứng tỏ nền kinh tế Việt Nam còn nhiều vấn đề lắm, đặc biệt nội tại của nền kinh tế nếu loại trừ khu vực đầu tư nước ngoài ra, thì rõ ràng cỗ máy kinh tế Việt Nam còn rất nhiều vấn đề bất ổn…”

Bà Phạm Chi Lan nhấn mạnh rằng, không chỉ Ngân hàng Thế giới nhận định nhự vậy, mà chính các chuyên gia trong nước, nhiều tổ chức nghiên cứu của Việt Nam cũng nhận thấy kinh tế của năm 2016 sẽ là một năm khó khăn. Vị chuyên gia từng tham gia biên soạn Báo cáo Việt Nam 2035 đề cập tới bối cảnh Việt Nam đang phải đương đầu với thách thức hội nhập lớn hơn. Trong năm nay Cộng đồng Kinh tế ASEAN hình thành, hàng hóa cạnh tranh của các nước ASEAN ở Việt Nam sẽ tăng lên rất mạnh.

Vẫn theo bà Phạm Chi Lan, thực tế mấy năm vừa qua đã thấy hiện tượng gọi là những cuộc đổ bộ của các doanh nghiệp ở các nước Thái Lan, Malaysia, Indonesia, Philippines… họ tràn vào Việt Nam để chiếm lấy cơ hội thị trường trong nước của Việt Nam, nhất là trong điều kiện các doanh nghiệp trong nước còn yếu kém, mà chính sách của nhà nước thì vẫn thiên về hướng hỗ trợ nhiều hơn cho đầu tư nước ngoài so với khu vực tư nhân trong nước. Trong tình hình như thế, bà Phạm Chi Lan nói, rõ ràng thách thức của Việt Nam là rất lớn.

Từ trái sang: Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tại Hà Nội. (Ảnh minh họa chụp năm 2015)

Trò chuyện với chúng tôi, cùng ngày 14/4/2016, chuyên gia tài chánh Bùi Kiến Thành, một Việt kiều hiện sống và làm việc ở Hà Nội cũng nhìn nhận ban lãnh đạo mới của Đảng và Chính phủ Việt Nam thừa nhận một di sản đầy khó khăn của các nhiệm kỳ trước để lại. Ông nói:

“Dự báo của Ngân hàng Thế giới dựa trên quá trình từ trước ngày chính phủ mới nhậm chức. Thế thì đối với một chính phủ mới nhậm chức nhận được những thông tin như vậy thì cũng phải vươn lên thôi… những điều gì Ngân hàng Thế giới có khuyến cáo thì chúng ta lắng nghe… Cái gì 30 năm nay từ 1985 đến nay chưa làm được thì phải tỉnh táo xem lý do khách quan, chủ quan tại sao chưa làm được, để biết phải làm gì để vượt qua những khó khăn đấy… đó là phần việc mà lãnh đạo Ban Chấp hành Trung ương Đảng cũng như tân Chính phủ phải nghiên cứu hết sức quyết liệt tìm hiểu con đường đi tới. Hiện nay tư duy đã nói hết sức làm những chuyện gì để Việt Nam vươn lên, để hội nhập quốc tế, muốn hội nhập thì phải thực hiện những hiệp định chúng ta đã ký với nước ngoài, trong đó có những điều khoản phải thi hành… có rất nhiều chuyện cần phải làm chứ không phải chỉ là ngồi bàn cãi riêng với nhau mà thôi… phải nghiên cứu tất cả mọi điều kiện để chúng ta tiến tới…”

Thâm hụt ngân sách lớn

Di sản kinh tế Việt Nam qua hai nhiệm kỳ 10 năm của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng để lại là sự âu lo về nợ công, thâm hụt ngân sách lớn, sự đổ vỡ đầy mất mát của một số tập đoàn kinh tế nhà nước và tình trạng tham nhũng tràn lan chưa bị đẩy lùi. Việt Nam cũng đã tiến hành cải cách thể chế với kết quả không đáng kể, trong nhiệm kỳ thứ hai của ông Nguyễn Tấn Dũng.

Bây giờ chính phủ nhiệm kỳ mới lại vẫn tiếp tục với những vấn đề không mới mà đã được cảnh báo từ lâu. Được biết,Việt Nam theo cơ chế lãnh đạo tập thể, chịu trách nhiệm tập thể, Đảng Cộng sản lãnh đạo toàn diện. Như vậy, phải chăng Chính phủ nhiệm kỳ mới của Việt Nam cũng sẽ tiếp tục bế tắc như chính phủ tiền nhiệm và trì trệ trong các nút thắt thể chế. Chúng tôi nêu câu hỏi này với chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan và được bà trả lời:

Tôi không nghĩ hẳn là Việt Nam ở tình trạng không thấy ‘ánh sáng cuối đường hầm’. Con đường đi để vượt qua khó khăn từng được nêu lên nhiều rồi chứ không phải bây giờ mới nói… trong những năm vừa qua cũng có những cải cách nhất định được tiến hành…
-Phạm Chi Lan

“Tôi không nghĩ hẳn là Việt Nam ở tình trạng không thấy ‘ánh sáng cuối đường hầm’. Con đường đi để vượt qua khó khăn từng được nêu lên nhiều rồi chứ không phải bây giờ mới nói… trong những năm vừa qua cũng có những cải cách nhất định được tiến hành…thí dụ chính phủ cũ cũng tiến hành công cuộc tái cơ cấu kinh tế, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, có một số thay đổi trong cố gắng để cải thiện môi trường kinh doanh…thì đã có làm một số việc nhưng vấn đề chính là làm không tới nơi tới chốn và có những vấn nạn lớn thì lại chưa được giải quyết, thành ra nó không giúp khắc phục được điều kiện kinh tế khó khăn của Việt Nam những năm vừa qua. Dù nó có thể làm cho tăng trưởng được nhất là với khu vực đầu tư nước ngoài, còn có nhiều ưu đãi dành cho họ, rồi vẫn cố gắng để tiếp nhận những dự án mới, thì họ còn có thể đóng góp cho tăng trưởng. Nhưng khi nền kinh tế nội bộ không tăng trưởng được thì nó sẽ ảnh hưởng về lâu về dài với Việt Nam…”

Cụ thể về tương lai của chính phủ nhiệm kỳ mới, chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, nhân vật từng là thành viên Ban tư vấn kinh tế của Thù tướng Phan Văn Khải, tiếp lời:

“Tôi cho là những người lãnh đạo mới lên của nhiệm kỳ này, có lẽ họ cũng đã được thông báo và biết tình hình đó. Tôi chỉ mong họ thực sự nhận thức được sâu sắc những vấn đề của nền kinh tế Việt Nam đương đầu hiện nay và con đường thoát ra khỏi nó, mà các chuyên gia trong ngoài nước đã đưa ra nhất nhiều kiến nghị rồi. Kiến nghị rõ nhất và tập trung nhất, tôi nghĩ là thể hiện trong Báo cáo Việt Nam 2035 mà thời gian vừa rồi Ngân hàng Thế giới cùng với Chính phủ Việt Nam tiến hành nghiên cứu và đã được công bố. Trong đó thông điệp rất rõ là nếu không cải cách thể chế thì Việt Nam sẽ không thể phát triển được, khó thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình, còn nếu cải cách thể chế thì Việt Nam hoàn toàn có thể phát triển được tốt hơn trong những năm tới vượt qua những khó khăn hiện nay.”

Báo chí Việt Nam đưa tin ngày 12/4, tân Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân mô tả những thách thức đầy khó khăn đối diện Quốc hội khóa tới và tân chính phủ.

Soha News trích lời bà Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu bế mạc kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa 13, theo đó bà nhìn nhận nhiều chỉ tiêu kinh tế xã hội chưa đạt kế hoạch, tăng trưởng kinh tế chưa bền vững, nợ công, nợ xấu tiềm ẩn nguy cơ gây bất ổn và đặc biệt Việt Nam không thể đạt được mục tiêu đến năm 2020 cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại.

Điểm qua truyền thông báo chí trong nước, VnExpress là tờ báo điện tử  hiếm hoi, đề cập thẳng vào những thách thức đối với các tân lãnh đạo Việt Nam. Tờ báo trích lời ông Carl Thayer, một chuyên gia về Việt Nam thuộc Học viện Quốc phòng Australia nhận định rằng, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chịu 4 thách thức lớn, gồm giảm nợ công, cải cách hệ thống ngân hàng để giảm nợ xấu, đẩy mạnh việc cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà nước và hỗ trợ nỗ lực giảm tham nhũng.

Rõ ràng những vấn nạn vừa nêu là không mới và như lời chuyên gia Phạm Chi Lan bày tỏ hy vọng là, những lãnh đạo mới lên “Sẽ thực sự nhận thức được sâu sắc những vấn đề của nền kinh tế Việt Nam đương đầu hiện nay và con đường thoát ra khỏi nó, mà các chuyên gia trong ngoài nước đã đưa ra nhất nhiều kiến nghị rồi.”

Những cái chết… “đúng qui trình”!

Thử tìm mẫu số chung cho những dự án làm nghèo đất nước

Có yếu tố chính trị muốn phá hoại kinh tế nước ta hay không cũng cần xem xét nhiều mặt, nhưng chậm trễ, tăng giá, công nghệ lạc hậu của các nhà thầu Trung Quốc đã gây khó khăn không ít, hay có thể phá hỏng dự án là điều khá rõ. Về phía chủ quan cũng cần làm rõ yếu tố Trung Quốc trong việc tham gia vào các dự án trọng điểm. Cần làm rõ trách nhiệm của từng người đã xây dựng, tham gia, phê duyệt các đầu tư thất bại này. Gần như chưa có quy tội cho những người khởi xướng, đứng đầu dự án khi đỗ vỡ. Chính sự không phân biệt đúng sai, bao che, phe nhóm đã đưa đến sự làm nghèo đất nước, khó khăn cho phát triển vậy.

Việt Nam vẫn vi phạm nhân quyền nghiêm trọng

Thanh Trúc, phóng viên RFA
2016-04-15

• RFA

Trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ Tom Malinowski (trái) gặp gỡ các nhà báo trong và ngoài nước trong một cuộc họp báo nhân quyền thường niên với chính phủ Hà Nội vào ngày 11 tháng năm năm 2015.

AFP photo

Your browser does not support the audio element.

Phúc trình nhân quyền thường niên của Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ năm 2015 vừa công bố cho thấy bất kể một số cải cải thiện về mặt pháp lý, Việt Nam vẫn vi phạm quyền làm người của công dân một cách nghiêm trọng.

Tình hình nhân quyền toàn cầu năm 2015, được ngoại trưởng John Kerry và phụ tá ngoại trưởng đặc trách dân chủ nhân quyền Tom Malinowski công bố hôm thứ Tư ngày 13 vừa qua, là công việc thường niên của Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ, mục đích nhắc nhở mọi quốc gia đang vi phạm phải cải thiện hồ sơ nhân quyền yếu kém của mình sao cho phù hợp với chuẩn mực quốc tế hầu tiến tới một thể chế dân chủ và công bằng hơn.

Dựa vào thực tế

Ngoại trưởng John Kerry khẳng định bản phúc trình nhân quyền các nước năm 2015 là công việc nghiêm túc và rõ ràng chứ không phải ý kiến tùy tiện và quyết đoán nhắm vào từng quốc gia.

Đây là bản phúc trình có tính cách phổ quát và có tiêu chuẩn quốc tế, ngoại trưởng Kerry nhấn mạnh, mọi báo cáo đều phải dựa căn bản thực tế chứ không thể bịa đặt và càng không phải là sản phẩm của trí tưởng tượng.

Nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam bước sang năm 2015 vẫn là một quốc gia toàn trị bởi một đảng duy nhất là Đảng Cộng Sản Việt Nam. Dù đã có dấu hiệu ganh đua trong chừng mực nào đó giữa các ứng cử viên, cuộc bẩu cử quốc hội năm 2011, được coi là gần đây nhất, cũng chưa  được đánh giá là tự do và công bằng, công an cảnh sát dường như đang muốn lấn lướt và kiểm soát các thế lực dân sự.

“ Tôi nghĩ về mặt ngoại giao, nói như thế nào, ai phản đối thế nào thì chính quyền Việt Nam vẫn vi phạm, vẫn chà đạp nhân quyền, chà đạp lên pháp luật, chà đạp lên hiến pháp.
– Ông Nguyễn Tường Thụy”

Đó là phần mở đầu tập báo cáo chi tiết  về nhân quyền Việt Nam năm 2015. Phúc trình cho thấy bất kể trong năm  2015 Việt Nam đã chú tâm nhiều hơn trong việc sửa đổi Bộ Luật Hình Sự, cải thiện những điều lệ về bắt giữ, tạm giam, xét xử, kể cả quyền được giữ im lặng khi bị bắt. Thế nhưng, phúc trình nói tiếp, vẫn còn nhiều đinh nghĩa mơ hồ trong Bộ Luật Hình Sự như xâm phạm an ninh quốc gia, xâm phạm lợi ích nhà nước mà chính phủ dựa vào để chận đứng những hoạt động chính trị của người dân cũng như các tổ chức  xã hội dân sự.

Mặt khác, Việt Nam không có tự do tôn giáo, Việt Nam vi phạm nhân quyền vì những hành động như bắt giữ công dân một cách tùy tiện, tra tấn đánh đập người bị bắt mà có khi dẫn đến những trường hợp tử vong, người bị buộc tội không được xét xử bằng những phiên tòa công bằng, trong lúc hệ thống tư pháp thiếu công minh, không độc lập mà còn bị lũng đoạn.

Phúc trình đã nêu đích danh những người bị công an đánh chết khi đang bị giam như Nguyễn Văn Tính, Nguyễn Đức Duẩn, Đỗ Đăng Dư, Nguyễn Hoàng Quân, vân vân…

Bên cạnh đó, quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí và thông tin ở Việt Nam còn bị giới hạn, nhà nước sử dụng mọi biện pháp kiểm duyệt, ngăn  chận và cấm đoán Internet. Những điều cấm kỵ này được áp dụng luôn cho cả các tôn giáo trong nước.

Tóm lại, bất dung tôn giáo, kiểm soát, khủng bố, tra tấn, án tù nhiều năm, gây trở ngại đời sống, hạn chế thông tin, bắt giữ tùy tiện, đàn áp người dân đòi quyền lợi, ngụy tạo bằng chứng để buộc tội người vô tội, đều là  những hành vi chà đạp quyền con người của chính phủ Việt Nam mà bản phúc trình nhân quyền 2015 của Bộ Ngoại Giao Mỹ lần lượt nêu ra.

Thật quan trọng để nhấn mạnh là phúc trình nhân quyền mà Bộ Ngoại Giao cho công bố hôm nay, nhìn thì tưởng là dày cộm và công phu, thực tế không thể nào thể hiện đúng mức nỗ lực thăng tiến và phát huy những quyền chính đáng của con người tại các quốc gia thường có sự vi phạm.

Những người ủng hộ blogger Nguyễn Hữu Vinh đứng trước Tòa án Hà Nội ngày 23 tháng 3 năm 2016. AFP photo

Chính vì thế nhân quyền luôn là đề tài trong nghị trình làm việc của Bộ Ngoại Giao Mỹ cũng như nằm trong nghị trình quan hệ đa phương giữa Hoa Kỳ với các quốc gia bạn.

Việt Nam là một thí dụ của trường hợp này, ngoại trưởng John Kerry nói, đất nước Việt Nam vẫn giữ nguyên thể chế độc đảng, thế nhưng Hà Nội đã cam kết sẽ cho thành lập công đoàn độc lập một khi gia nhập TPP – Hiệp Định Đối Tác Thương Mại Xuyên Thái Bình Dương. Đây là một bước tiến rất có ý nghĩa về quyền tự do lập hội của người lao động.

Chương cuối phần phúc trình nói về Việt Nam còn đề cập  đến những thiếu sót mà Việt Nam cần phải cải thiện, đó là vấn đề lương hướng của công nhân, những thanh phần thấp cở bé miệng trong xã hội Việt Nam, đẩy mạnh việc thành lập Công Đoàn Độc Lập nhằm bảo vệ người lao động, chấm dứt việc cấm đoán các tổ chức NGO ngoài chính phủ muốn hỗ trợ công nhân lao động trong nước.

Nhân quyền là khát vọng của người dân

Từ Hà Nội, cựu chiến binh, nhà báo, nhà văn Nguyễn Tường Thụy, cho rằng tôn trọng nhân quyền là chuyện không có ở Việt Nam:

Khi nói chạm đến Việt Nam về vấn đề vi phạm nhân quyền thì người phát ngôn Bộ Ngoại Giao Việt Nam vẫn bác bỏ, thông thường là như vậy. Chuyện đánh giá của Mỹ hay các nước, nếu nhận xét tốt thì thôi, nhận xét xấu thì họ bác bỏ, điều này xảy ra là lẽ thường. Đại khái tôi cũng đã gặp nhiều cán bộ đại sứ quán các nước Mỹ, Úc, Canada hay Hà Lan, tôi có lưu tâm đến vấn đề là những tuyên bố của Việt Nam khác xa thực tế rất nhiều thì họ bảo là họ biết cả. Tôi nghĩ về mặt ngoại giao, nói như thế nào, ai phản đối thế nào thì chính quyền Việt Nam vẫn vi phạm, vẫn chà đạp nhân quyền, chà đạp lên pháp luật, chà đạp lên hiến pháp.

Về vấn đề cho thành lập công đoàn độc lập mà Việt Nam cam kết khi vào TPP, được nhắc lại bởi ngoại trưởng Mỹ khi công bố bản phúc trình nhân quyền 2015 phần nói về Việt Nam, bạn trẻ Nguyễn Hoàng Vi thuộc nhóm NO U Sài Gòn, góp ý:

Em nghĩ rằng tình hình nhân quyền Việt Nam càng ngày càng tệ hơn chứ không có gì sáng sủa, nhất là khi mà phe bảo thủ của ông Nguyễn Phú Trọng đang nắm thế hiện nay. Em thấy hàng loạt vụ đàn áp và bắt bớ vẫn tiếp tục xảy ra.

Với những sửa đổi trong Bộ Luật Hình Sự thì căn bản những điều luật mơ hồ về an ninh quốc gia vẫn còn giữ mà thậm chí nó còn nặng hơn nữa, cho nên em nghĩ sẽ không có thay đổi. Thêm nữa, nếu họ cho thành lập công đoàn độc lập thì họ cũng sẽ có những động thái kềm chế những hoạt động của công đoàn, hoặc là gây ra những rủi ro những khó khăn cho phía công đoàn độc lập.

“ Vấn đề là nhân quyền đã trở thành khát vọng của Việt Nam nhưng vì cộng sản không coi đó là việc của mình nên không làm đến nơi đến chốn.
– Ông Nguyễn Khắc Mai”

Đối với ông Nguyễn Khắc Mai, rất khó để nói chuyện nhân quyền ở Việt Nam và cũng rất khó để kêu gọi nhà nước Việt Nam bảo vệ quyền con người như từng hứa hẹn:

Tôi nói là Việt Nam cộng sản có cái lịch sử từ chối nhân quyền, luôn luôn cho nhân quyền là vấn đề của tư sản, của chủ nghĩa tư bản, của kẻ thù nó lợi dụng để chống lại Nhà Nước Xã Hội Chủ Nghĩa và chống lại đảng. Đấy là luận điệu rất lâu rồi.

Vấn đề là nhân quyền đã trở thành khát vọng của Việt Nam nhưng vì cộng sản không coi đó là việc của mình nên không làm đến nơi đến chốn. Vì sao thế giới chọn nhân quyền để công kích Việt Nam, vì đấy là mặt yếu nhất của Việt Nam, Việt Nam rất kém về vấn đề này. Thế nhưng cho đến nay tôi thấy vấn đề vẫn không được cải thiện, càng ngày sự vi phạm nhân quyền càng rõ. Hai tầng lớp người ta gọi là nền tảng của xã hội là công nông, cuộc sống vật chất đã xứng đáng con người hay không thì đang là một vấn đề lớn.

Cho đến lúc này, chưa thấy chính quyền Hà Nội lên tiếng gì về phúc trình thường niên mà Bộ Ngoại Giao Mỹ vửa công bố.

Điểm tin: Thói bầy đàn và tư duy nô lệ của người dân Việt

 J.B Nguyễn Hữu Vinh (Tổng hợp)

Đọc những dòng tin vài hôm nay trên báo chí nhà nước, mới thấy rằng không phải ngẫu nhiên mà chế độ độc tài có thể tồn tại một cách vô lý và lâu dài.

Ai đó đã nói rằng: “Người dân nào, chính phủ đó” hẳn không phải là không có lý. Nhìn vào hiện trạng Việt Nam hôm nay, điều đó càng được chứng minh rõ ràng hơn.

Báo chí đưa tin hàng đoàn người bỏ việc công, bỏ ăn trưa xếp hàng rồng rắn để mua tờ bạc 100 đồng, tờ bạc này không có giá trị tiêu dùng mà chỉ có giá trị kỷ niệm nhân dịp 65 năm thành lập Ngân hàng nhà nước Việt Nam.

Xếp hàng mua tờ 100 đồng. Ảnh: Internet

Nhiều người đã tập trung đợi chờ, xếp hàng chỉ để mua tờ bạc kỷ niệm, tâm lý bầy đàn đã được kích động qua một số báo chí Việt Nam, kích động sự tò mò và thói a dua, nhiều người cố tình xếp hàng mua cho được đồng tiền này mà chẳng biết sẽ làm gì với nó. Những hiện tượng này không hiếm, người dân Việt Nam đã từng chứng kiến cảnh hàng đoàn thanh, thiếu niên Việt Nam chen lấn, dẫm đạp, khóc lóc thậm chí hôn cả ghế ngồi của ngôi sao nước ngoài sang Việt Nam.

Trong khi đó, hàng loạt các vấn đề trực tiếp đến đời sống, quốc kế, dân sinh, lãnh thổ và niềm tự hào quốc gia… hầu như không được quan tâm.

Tờ tiền 100 đồng được phát hiện nhại theo kiểu Tàu. Ảnh: Internet

Báo chí hôm nay đưa tin Trung Quốc đã thực hiện một hành động mới làm leo thang căng thẳng trong khu vực, khi triển khai máy bay chiến đấu đến đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam nhưng hiện bị Trung Quốc chiếm đóng trái phép. Những thông tin về biển đảo Việt Nam bị xâm lược, bị chiếm đóng hầu như không còn nhận được sự quan tâm của người dân Việt Nam. Thậm chí báo chí Việt Nam gần đây đưa những thông tin về lãnh thổ, lãnh hải, biển đảo của đất nước mình mà như chuyện của ai đó. Nhiều bài viết, khi đọc không thể nén tiếng thở dài xót xa. Họ mặc nhiên coi như chuyện Trung Quốc chiếm lãnh hải, biển đảo là chuyện đương nhiên và chuyện đã rồi.

Khi nhà nước luôn kêu bội chi ngân sách, không vay kịp tiền để trả nợ, mỗi người dân phải gánh 29 triệu đồng tiền nợ nước ngoài… thì cuộc bầu cử Quốc hội sắp tới được đề nghị chi 3.600 tỷ đồng để chi phí. Nhiều người thắc mắc rằng cả “Bộ tứ” triều đình cộng sản đã được bầu, tuyên thệ, nhậm chức…rầm rộ tốn kém mới đây, lại phải bầu cử lại sau 3 tháng làm gì cho thêm tốn kém? Nếu một trong số đó không trúng cử Đại biểu Quốc hội thì sao?

Đấy là những câu hỏi đặt ra “cho vui” mà thôi, thời đại độc tài, chuyện không trúng mới là chuyện lạ.

Cũng trên báo chí nhà nước, hôm nay có bài viết về các cử tri phường Nam Đồng đã gửi đơn kiến nghị đến Ủy ban bầu cử Quốc hội về việc nghi ngờ gian lận kết quả tín nhiệm của cử tri. Lá đơn cho biết: toàn bộ 36 người ký tên đã tham gia họp lấy tín nhiệm một cử tri trên tổng số 59 người họp. Trong khi đó, số phiếu tín nhiệm chỉ được 26/59 phiếu ủng hộ. Cử tri đã phản ứng nhưng ban tổ chức cuộc họp đã không có động thái gì buộc họ phải gửi đơn kiến nghị.

Về vấn đề ứng cử và tự ứng cử,trên mạng xã hội mấy ngày qua xuất hiện dồn dập nhiều thông tin về việc nhà nước tổ chức những cuộc đấu tố những người tự ứng cử một cách rất bất chấp luật pháp, điều này đã buộc hàng loạt người tẩy chay việc “lấy ý kiến cử tri” bằng các buổi họp đấu tố.

Đây là một màn kịch được diễn lại, có phần thô thiển hơn.

Trên mạng xã hội facebook, nhiều ý kiến về các vấn đề xã hội được đề cập và phản biện nêu ra những sự bất công, thụt lùi của xã hội Việt Nam, một xã hội luôn được nhà nước kêu “xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN”.

Cảnh sát khu vực Nguyễn Văn Bắc nói lời xin lỗi người dân

Ý kiến về việc một Cảnh sát khu vực nhổ nước bọt vào mặt dân phải xin lỗi mà chưa thấy biện pháp pháp luật nào, nhiều facebooker đã phản ứng bằng cách so sánh việc một cô gái bức xúc tát cảnh sát giao thông bị phạt chín tháng tù. Bình luận của Facebooker Pham Ngyuen Truong viết: “Nhổ nước bọt vào dân: Xin lỗi. Tát cảnh sát: 9 tháng tù. Đấy là làm đúng theo hiến pháp của Trại Súc Vật: Tất cả các con vật sinh ra đều mình đẳng, nhưng có một số con bình đẳng hơn những con khác.”

Cũng nên nhớ, sau khi xảy ra vụ việc, Trưởng CA Phường Trung Liệt, quận Đống Đa, Hà Nội đã chối phăng: Không có chuyện CSKV nhổ nước bọt vào mặt người dân và clip có thể bị cắt xén.

Mới đây, một Quy chế công tác sinh viên đối với chương trình đào tạo đại học hệ chính quy do Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa ban hành quy định nhiều điều cấm sinh viên, học sinh. Những quy định này hạn chế rất nhiều quyền tự do của sinh viên bày tỏ ý kiến, tham gia nhóm hội…

Về điều này Facebooker Ls Lê Công Định viết: “Sinh viên bây giờ không được thành lập và tham gia các hoạt động mang tính chất chính trị, không được đăng tải, chia sẻ và bình luận các thông tin chống phá đảng cộng sản và nhà nước, v.v…. Những hành động như vậy sẽ bị trừng phạt nặng, kể cả đuổi học và truy tố hình sự.

Thanh niên, sinh viên học sinh Sài Gòn tự do xuống đường chống chế độ Việt Nam Cộng Hòa. Ảnh vi.wikipedia.org

Nếu trước năm 1975 tại miền Nam, giới sinh viên cũng bị cấm đoán nghiêm ngặt theo cách đó, thì hẳn đã không có phong trào sinh viên học sinh yêu nước để cộng sản lợi dụng cho mục tiêu cướp chính quyền của mình. Ký ức lịch sử về sự lợi dụng vĩ đại ấy vẫn còn nguyên vẹn.

Từ đó có thể thấy rằng thể chế chính trị ở miền Nam trước đây tuy mang tiếng quân phiệt, song chắc chắn dân chủ hơn chế độ cộng sản ngày nay. Sinh viên miền Nam vẫn được tham gia các hoạt động mang tính chất chính trị, vì đó là quyền công dân đương nhiên; chỉ những cuộc biểu tình gây bạo loạn (do cộng sản giật dây) mới bị ngăn cản.

Nhiều thế hệ sinh viên tại các đô thị miền Nam trước 1975 thực sự đã tốn bao công sức tranh đấu cho một nền hoà bình, để rồi cuối cùng đạt được một nền hoà bình mà các thế hệ sinh viên đàn em và con cháu của mình bị tước hết các quyền chính trị như thế này sao?

Hỏi, tức là trả lời, và cũng để thấy rằng: đừng tin những gì cộng sản nói, mà hãy nhìn kỹ những gì cộng sản làm!”

Hẳn nhiên, những vấn đề như vậy không được nhiều người Việt Nam quan tâm cho bằng việc mua đồng tiền 100 đồng, hoặc đón sao ca nhạc Hàn Quốc.

Khi người dân không còn quan tâm những vấn đề xã hội, những vấn đề về ngoại xâm, lãnh thổ, nòi giống, khi nạn vô cảm tràn lan xã hội và người dân mang tư duy nô lệ, họ sẽ giống bầy cừu được dẫn dắt không biết sẽ đi về đâu.

Ngày 13/4/2016

• J.B Nguyễn Hữu Vinh (Tổng hợp)

Góc nhìn khác về xã hội Việt Nam

Triết học Đường phố

 Khiếu nại tập thể về hội nghị cử tri ở Hà Nội

• BBC

Ông Cảnh Bình là một trong 48 người tự ứng cử Quốc hội và Hội đồng Nhân dân các cấp ở Hà Nội năm nay.

Cử tri khiếu nại tập thể về trường hợp một người tự ứng cử Đại biểu Quốc hội ở Hà Nội không đủ phiếu tại Hội nghị cử tri ở nơi cư trú hôm Chủ nhật, vì cho rằng kết quả lấy ý kiến được công bố phản ánh ‘không đúng diễn biến hội nghị’ lấy ý kiến của cử tri.

Hôm 12/4/2016 một nhóm cử tri ở phường Nam Đồng, quận Đống Đa, Hà Nội đã thay mặt 36 cử tri đến Ủy ban bầu cử Thành phố Hà Nội để gửi đơn khiếu nại lấy ý kiến cử tri nơi cư trú đối với ông Nguyễn Cảnh Bình, Giám đốc nhà sách Alpha Books, người ứng cử độc lập Đại biểu Quốc hội khóa 14 và Đại biểu Hội đồng nhân dân thành phố (2016-2021).

” Tôi ngồi chủ tọa và cho rằng kết quả đó là đúng, chính xác. Kết quả đó là không thể bác bỏ” – ông Thuận khẳng định

Ông Nguyễn Đức Thuận, Chủ tịch Mặt trận Tổ Quốc phường Nam Đồng”

“Diễn biến buổi lấy ý kiến cử tri sau phần phát biểu của Ban tổ chức có 4 ý kiến phát biểu của cử tri cả 4 ý kiến đều có nhận xét tốt về nhân thân, đánh giá cao quá trình công tác và tư cách ứng viên của ông Nguyễn Cảnh Bình và không có ý kiến nào phê phán phản đối. Hội nghị diễn ra thân thiện cởi mở và không khí chung là ủng hộ ông Nguyễn Cảnh Bình,” khiếu nại với chữ ký tập thể viết.

“Nhưng khi đến lúc ban tổ chức công bố kết quả kiểm phiếu qua hình thức bỏ phiếu kín thì chỉ kết quả chỉ có 26/59 phiếu tín nhiệm ông Bình ứng cử Quốc hội và 16/59 phiếu tín nhiệm ông Bình ứng cử Hội đồng Nhân dân Thành phố. Và không quá bán số phiếu ủng hộ trên tổng số phiếu. Kết quả đó khiến chúng tôi rất bất ngờ và không hiểu sao kết quả kiểm phiếu lại phản ánh trái ngược diễn biến hội nghị như vậy.”

Tuy nhiên, theo tờ Pháp Luật, hôm 13/4, đại diện của chính quyền sở tại ở phường Nam Đồng nói với tờ báo này rằng các kết quả là ‘đúng và chính xác’, bài báo cho hay:

“Ông Nguyễn Đức Thuận, Chủ tịch MTTQ Việt Nam phường Nam Đồng, một trong hai chủ tọa hội nghị trên, nói ông đã nhận được đơn khiếu nại nói trên. Theo ông Thuận, kết quả lấy ý kiến nơi cư trú đối với ông Bình chính xác, khách quan, công bằng, tổ kiểm phiếu trung thực, không ai can thiệp. “Tôi ngồi chủ tọa và cho rằng kết quả đó là đúng, chính xác. Kết quả đó là không thể bác bỏ” – ông Thuận khẳng định”, theo tờ Pháp luật.

Kết thúc lãng xẹt

TS Hoàng Ngọc Giao cho rằng các hội đồng bầu cử quốc gia và địa phương ở Việt Nam có trách nhiệm trả lời công khai, minh bạch các khiếu nại.

Còn Trên Facebook cá nhân của mình, ứng viên độc lập Nguyễn Cảnh Bình viết trong một post còn truy cập được tới trưa, chiều ngày thứ Tư.

“Một hành trình dài với một kết thúc theo cách rất lãng xẹt.

“Đây là đơn khiếu nại của các cử tri trong tổ dân phố của tôi.

“Mọi người đọc thì sẽ biết nội dung và các việc xảy ra trong buổi sáng chủ nhật ngày 10/4/2016 trong buổi lấy phiếu tín nhiệm ở tổ dân phố đối với tôi.

“Đơn kiến nghị này thay cho thông báo của tôi về kết quả của việc lấy phiếu tín nhiệm.”

” Tôi nợ họ những sự ủng hộ này nên thấy cần cùng đứng tên với họ. Tôi không gửi và tranh đấu vì bản thân tôi, mà vì trách nhiệm với những người dân quý mến và ủng hộ tôi

Ứng viên độc lập Nguyễn Cảnh Bình”

Trong phần trao đổi với các bình luận trực tuyến trên post này, ông Nguyễn Cảnh Bình viết thêm:

“Tôi không định làm đến cùng, việc viết đơn khiếu nại là đề xuất và bức xúc của người dân, không hoàn toàn do tôi.

“Sau khi có kết quả, tôi có bực mình, song không bức xúc đến mức muốn khiếu nại.

“Trước đó, tôi đã nói với bạn bè rằng nên bình thản với mọi kết quả, và cũng chẳng nên căng thẳng gì.

“Nhưng tôi cần làm vì có sự ủng hộ của dân phố, sự động viên, khuyến khích của mọi người.

“Tôi nợ họ những sự ủng hộ này nên thấy cần cùng đứng tên với họ.

“Tôi không gửi và tranh đấu vì bản thân tôi, mà vì trách nhiệm với những người dân quý mến và ủng hộ tôi,” ông Nguyễn Cảnh Bình viết trên Facebook cá nhân.

Trách nhiệm trả lời

Luật sư Hoàng Văn Hướng cho rằng người tự ứng cử và người đề cử có quyền khiếu nại, tố cáo các sai phạm theo luật pháp đã quy định.

Hôm 13/4, bình luận với BBC về trường hợp nhiều người tự ứng cử Đại biểu Quốc hội và Hội đồng Nhân dân các cấp khiếu nại công khai về việc họ bị loại trong quá trình trước và trong các hội nghị cử tri ở cả nơi cư trú lẫn cơ quan làm việc, trong đó có trường hợp của ứng viên Nguyễn Cảnh Bình ở Hà Nội, PGS. TS. Hoàng Ngọc Giao, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chính sách, Pháp luật và Phát triển, nói:

“Trường hợp gần đây nhất là trường hợp của anh Nguyễn Cảnh Bình chẳng hạn, anh được hầu hết các bà con trong khu phố tín nhiệm, thế nhưng đến lúc kiểm phiếu, theo bà con là con số kiểm phiếu (ủng hộ, tín nhiệm) thấp hơn rất nhiều, dưới quá bán. Và hiện nay được biết là bà con ở khu cư trú của anh Nguyễn Cảnh Bình, người ta đã làm ơn khiếu nại rồi, rằng là người ta không thấy có một sự tin cậy kết quả kiểm phiếu.

” Tôi nghĩ rằng những người đã có ý định chuẩn bị ra ứng cử Đại biểu Quốc hội, cũng như Hội đồng Nhân dân, mà sự thật có việc bày binh bố trận, hoặc là gây khó khăn trong các hoạt động về nhận xét tại nơi cư trú, hay nơi công tác, thì người đó có quyền, đó là quyền khiếu nại

Luật sư Hoàng Văn Hướng”

“Và như vậy là cử tri đã thực hiện quyền khiếu nại và trên thực tế thì tôi cũng được biết là một số người tự ứng cử mà gặp phải trường hợp gọi là có bị dàn xếp, cũng như là người ta vẫn dùng cái từ là bị ‘đấu tố’, bởi những câu hỏi đặt ra với người bị ứng cử nó không thỏa đáng, rồi cơ hội cho người tự ứng cử trình bày chương trình hành động của mình thì không được dành thời gian đủ và cũng không được trình bày hết.

“Phản ứng, theo tôi, theo đúng pháp luật Việt Nam. Người tự ứng cử, cũng như cử tri có quyền thực hiện khiếu nại theo đúng luật bầu cử của Việt Nam.”

Từ Hà Nội, luật sư Hoàng Văn Hướng, đưa ra bình luận, về hiện tượng người tự ứng cử Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp ở Việt Nam bị đánh giá thấp ở các hội nghị cử tri, ông nói:

“Những người tự ứng cử hay là người đề cử nếu thấy có vi phạm thì có quyền khiếu nại, hoặc quyền tố cáo.”

“Các hoạt động về tiếp xúc cử tri tại nơi ở hoặc nơi công tác, có dư luận nói rằng một số vị ứng cử cho rằng không khách quan trong vấn đề tổ chức, rồi có những người dùng những từ như là đấu tố.”

“Thực ra tôi không chứng kiến những buổi đó, tôi không thể nào có một quan điểm. Nhưng tôi nghĩ rằng những người đã có ý định chuẩn bị ra ứng cử Đại biểu Quốc hội, cũng như Hội đồng Nhân dân, mà sự thật có việc bày binh bố trận, hoặc là gây khó khăn trong các hoạt động về nhận xét tại nơi cư trú, hay nơi công tác, thì người đó có quyền, đó là quyền khiếu nại,” Luật sư Hướng, người cũng là ứng viên độc lập và đã vượt qua các vòng hiệp thương tới nay, nói với BBC.

Tại sao Quốc hội cũ bầu chính phủ mới?

Kính Hòa, phóng viên RFA
2016-04-12

• RFA

Tổng Bí thư ĐCS VN Nguyễn Phú Trọng (giữa) chào đón các đại biểu đã về hưu trước cuộc họp cuối cùng của Quốc hội tại Hà Nội hôm 12 tháng tư năm 2016.

AFP photo

Your browser does not support the audio element.

Ngày 9 tháng 4 tân chính phủ Việt Nam ra mắt. Đây là lần đầu tiên một chính phủ mới lại được một quốc hội cũ bầu nên.

Củng cố bộ máy mới

Tiến sĩ Hà Sĩ Phu một người bất đồng chính kiến hiện sống tại Đà Lạt đặt câu hỏi:

“Cộng sản thì là chế độ đảng trị, thực tế ra là đảng quyết định hết. Còn thì Chính phủ, Quốc hội, mọi thứ chẳng qua là công cụ của cái đảng này hết. Đã là cộng sản thì đương nhiên nó phải như vậy, thực sự đảng chỉ đạo cả. Đảng đứng trong hậu trường còn chính phủ hay quốc hội diễn tuồng ngoài sân khấu. Thế nhưng mà rất lạ là đến kỳ này đảng xông thẳng ra, chỉ huy mọi thứ. Quốc hội thì còn lâu mới bầu cơ mà. Thực chất đứng ra làm mọi việc. Thế tại sao lại vậy.”

Ông có nêu ra một lý do có thể là do những quan hệ đối ngoại quan trọng sắp tới đây không thể chờ kỳ bầu Quốc hội vào tháng Năm, đảng muốn rằng những nhân vật được đảng chọn lựa phải đứng ra cán đáng những công việc đó. Ông Hà Sĩ Phu nói tiếp:

“Đảng đã chỉ định những nhân vật khác làm lãnh đạo, thì họ muốn rằng họ trực tiếp đón ông Obama. Chứ còn ông Dũng không còn trong Bộ Chính trị nữa, thì đương nhiên không có vai trò gì.”

Nhận định này được Tiến Sĩ Vũ Hồng Lâm, hiện làm việc tại Trung tâm chiến lược châu Á Thái Bình Dương tại Hawaii đồng ý một phần:

“Nguyên nhân chủ yếu là để lấp khoảng trống quyền lực sau Đại hội 12. Sau Đại hội 12, một số thành viên chính phủ đã nhận công tác mới, trong khi một số lớn lãnh đạo cấp cao trong bộ máy chính phủ, nhà nước, quốc hội đang cho thôi chức. Nếu cứ chờ đến khi Quốc hội mới bầu ra thi mất đi nhiều thời gian trong khi công việc không chờ đợi. Một ly do phụ có thể là để khi Tổng thống Mỹ Obama sang thăm Việt Nam vào tháng 5 tới thì lãnh đạo mới sẽ có danh chính ngôn thuận để nói chuyện”

Tiến sĩ Nguyễn Quang A, một nhà hoạt động dân sự tại Hà Nội thì không đồng ý chuyện khoảng trống quyền lực, vì theo ông những người nắm quyền thực chất vẫn có ở đó, chỉ có vấn đề là hợp thức hóa thôi.

Ông Nguyễn Quang A cho rằng sự kình chống nhau giữa các nhóm trong đảng cộng sản, cũng như bất cứ tổ chức nào, luôn luôn tồn tại, nhưng trước đây không rõ như bây giờ. Ông tiếp lời:

“Bây giờ thì những cái đó nó được thể hiện ra trước bàn dân thiên hạ. Và cái việc phải nhanh chóng củng cố một bộ máy cho nó hoạt động ngay theo một nhân sự mới, thì lý do tôi nghĩ chỉ đơn giản là thế thôi.”

Vi hiến hay không?

Ngay khi có thông tin về việc các vị trí quyền lực của nhà nước Việt Nam sắp tới đây sẽ được kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa 13 bầu lên, một cựu tù nhân chính trị là Luật sư Lê Quốc Quân trả lời Gia Minh của đài Á Châu Tự Do rằng:

Rõ ràng đây là một sự hết sức bất thường nhưng mà nó cũng đúng với kiểu của Việt Nam mà đảng cộng sản lãnh đạo thôi. Người ta chỉ đạo nên có thể làm rất là ngang nhiên. Tuy nhiên, các hoạt động này càng xảy ra thì chúng ta càng thấy rõ sự can thiệp phải nói là ngang ngược, thô bạo lên hiến pháp. Nếu mà xét về góc độ pháp lý, tôi nhận định như vậy.

Nhưng ông Nguyễn Quang A lại có một nhìn nhận khác, ông nói:

“Họ làm một cách rất bài bản, hợp pháp hợp hiến. Chứ không phải là họ làm bậy bạ đâu. Tất cả các vị, từ Chủ tịch nước, Chủ tịch Quốc hội, Thủ tướng, họ vừa bầu vừa rồi là các chức vụ của khóa 13. Và nếu các vị ấy trúng cử vào ngày 22 tháng 5 này, thì họ có khả năng tiếp tục tại vị, và lúc đó về mặt pháp lý lại phải tiến hành bầu lại tất cả các chức vụ đó, và bốn năm vị lại tuyên thệ một lần nữa.”

Đảng và quốc hội

Ngày 11 tháng Tư, ông Uông Chu Lưu, Phó chủ tịch Quốc hội khóa 13 cũng trả lời báo chí Việt Nam nội dung giống như nhận định của ông Nguyễn Quang A. Ông Uông Chu Lưu nói thêm rằng để Thực hiện chủ trương triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XII của Đảng thì phải kiện toàn lại bộ máy Nhà nước để đảm bảo đồng bộ giữa sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành của Nhà nước.

Nói về sự lãnh đạo của đảng cộng sản trong hệ thống chính trị Việt nam hiện nay, ông Hà Sĩ Phu cho rằng ở Việt Nam cách cai trị của đảng cộng sản Việt Nam kín đáo hơn so với đảng cộng sản Trung quốc, nhưng đôi khi cũng ra mặt một cách lấn át mọi định chế khác.

Khi được hỏi rằng phải chăng sự việc sắp xếp của đảng cộng sản lần này chứng tỏ vai trò của Quốc hội trong quan hệ với đảng đang thụt lùi hay không. Ông Vũ Hồng Lâm nói rằng mặc dù có vẻ như việc này đặt Quốc hội khóa 14 trước một việc đã rồi, nhưng điều đó cũng không làm nên thay đổi gì trong chính trị Việt Nam hiện nay.

Tiến sĩ Vũ Tường, dạy khoa chính trị học tại Đại học Oregon cũng đồng ý là quan hệ đảng quốc hội ấy không tiến mà cũng chẳng lùi, và ông cũng không quan tâm lắm đến hoạt động của Quốc hội Việt Nam vì hoạt động đó không có thực chất.