Category: Tin Việt Nam

Việt Tân 

TÔ LÂM ĐANG BỊ MẮC KẸT TRÊN CHÍNH CÁI NGAI VÀNG MÀ MÌNH C.Ư.Ớ.P ĐƯỢC

Tô Lâm đã c.ư.ớp được ngai vàng. Nhưng rồi ông ta nhận ra c.ư.ớp thì dễ, giữ mới khó.

Bởi cái ngai ấy không hề có tính chính danh, nó được dựng lên không phải bằng niềm tin, sự ủng hộ mà bằng sợ hãi, nghi kỵ, và những bộ hồ sơ tham nhũng mà chính ông từng dùng để leo lên tranh ghế.

Giờ đây, mỗi khi ông ngồi xuống, chiếc ngai lại kêu răng rắc như tiếng xương của cả hệ thống đang nứt dần.

Triều đại Tô Lâm mở màn bằng Nghị định 168, cây roi thép quất thẳng vào dân, tăng mức phạt giao thông, siết tự do, và chính thức khai sinh thời kỳ công an trị đậm đặc.

Rồi đến việc bỏ thuế khoán, khiến hàng vạn tiểu thương lao đao, chợ truyền thống vắng như sau bão.

Người ta nói đùa: “Thời Tô Lâm là thời đánh tư sản phiên bản 2.0” , từ tiệm vàng, doanh nghiệp… ai sơ sẩy là thành tội phạm, ai muốn yên thân thì phải biết “nộp lễ” cho yên cửa yên nhà.

Siết dân bằng kinh tế vẫn chưa đủ, Tô Lâm còn muốn bịt miệng dân bằng công nghệ.

Bộ Công an dưới thời ông nắm trọn Luật An ninh mạng, quản lý viễn thông, kiểm soát dữ liệu người dùng, mạng xã hội, và cả thông tin thuê bao điện thoại.

Hàng trăm người bất đồng chính kiến bị bắt, hàng ngàn tài khoản bị chặn, và hàng triệu người dân học cách im lặng để tồn tại.

Đó không còn là bảo vệ an ninh quốc gia mà là bóp nghẹt tiếng nói của nhân dân, để duy trì sự sợ hãi làm công cụ cai trị.

Nhưng Tô Lâm không chỉ đánh dân, ông ta còn đánh cả đồng chí.

Bằng cách dồn mọi quyền lực, dự án, ngân sách về Bộ Công an, ông khiến các Bộ khác chỉ còn là phông nền trên sân khấu quyền lực.

Bằng cách đưa người nhà, đồng hương Hưng Yên vào những vị trí trọng yếu, ông biến guồng máy thành “Hưng Yên trị”, ” gia đình trị”.

Và bằng việc công khai bắt tay với những cái tên từng bị xem là “thế lực cũ” như Nguyễn Tấn Dũng, Nông Đức Mạnh, ông đã đâm thẳng vào cấm kỵ mà Nguyễn Phú Trọng để lại.

Ông ta mượn danh “chống tham nhũng” nhưng thực chất là triệt hạ và khống chế phe đối thủ.

Ông nói “tinh gọn bộ máy” nhưng lại chỉ tinh gọn phần của thiên hạ, còn Bộ Công an thì phình to như cái bóng bao trùm cả chính quyền.

Chỉ trong chưa đầy một năm, Tô Lâm chọc giận dân, chạm nọc Đảng, và làm rạn cả quân đội.

Bộ Công an giờ quyền lực đến mức Bộ Quốc phòng cũng phải dè chừng.

Những tin đồn rằng Phan Văn Giang được nhiều phiếu tín nhiệm hơn Tô Lâm, và sự cố đọc nhầm chức danh trên sóng truyền hình, không phải ngẫu nhiên mà có. Đó là phép thử dư luận, và kết quả rõ ràng: dân nghiêng về quân đội, chứ không tin vào một kẻ khoác áo công an trị.

Tô Lâm giờ đây sống trong lo sợ. Ngai vàng của ông được dựng bằng quyền lực và nỗi sợ hãi, nên chỉ cần một vết nứt niềm tin, tất cả sẽ sụp đổ.

Người ta tưởng ông thắng. Nhưng thật ra, ông chỉ đang bị kẹt trên chính đỉnh quyền lực do mình dựng lên. Leo càng cao, càng cô độc. Mà càng cô độc, càng dễ ngã.

Tô Lâm đã đánh mất niềm tin của dân, mất lòng đồng đảng, và cả chỗ dựa từ những người từng giúp ông leo lên. Lịch sử cho thấy, không một triều đại nào có thể tồn tại lâu dài nếu chỉ biết cai trị, đàn áp và bóc lột nhân dân.

Ngai vàng của Tô Lâm không cần ai lật đổ, nó đang tự cháy từ bên trong.

Cô Ba

---

 

Tri Nguyen Ông Tám 

Cái Chết Oan Ức Của Nữ Phóng Viên Đặng Tuyền (Hải Đường)

Đặng Thị Tuyền, bút danh Hải Đường, sinh năm 1983 tại huyện Thường Tín, Hà Nội, là một nữ phóng viên tài năng, đầy nhiệt huyết của Văn phòng đại diện Báo Pháp luật TP.HCM tại Hà Nội. Với cây bút sắc bén, chị đã có nhiều bài viết điều tra sâu sắc về các vấn đề xã hội, pháp luật, từ những vụ việc oan sai đến các bất cập trong quản lý đất đai và tham nhũng địa phương. Không ít lần, Hải Đường phải đối mặt với đe dọa, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng khi lật tẩy những góc khuất đen tối của xã hội.

Là một người mẹ đơn thân, chị một mình nuôi dạy cậu con trai 6 tuổi – Trần Đặng Trường Giang – bằng nghề viết báo kết hợp mở quán bún đậu mầm và làm gia sư tiếng Pháp. Cuộc sống của chị giản dị nhưng đầy nghị lực, luôn tràn đầy tình yêu thương dành cho gia đình và niềm đam mê với nghề báo. Thế nhưng, vào ngày 11/6/2018, mọi thứ đột ngột dừng lại khi chị mất tích sau một buổi tác nghiệp tại huyện Thanh Trì. Thi thể chị được tìm thấy vào chiều hôm sau, trôi dạt trên sông Hồng, cách bến đò thôn 1, xã Vạn Phúc khoảng 2km, trong tình trạng không một dấu vết rõ ràng về nguyên nhân tử vong.

Cái chết của Hải Đường không chỉ là nỗi đau mất mát mà còn là một bí ẩn đầy oan ức, khiến dư luận và gia đình không khỏi xót xa và phẫn nộ. Gia đình chị, đặc biệt là ông Đặng Văn Tĩnh – người cha già – kiên quyết bác bỏ mọi giả thuyết về tự tử hay tai nạn chết đuối, bởi Tuyền là một người bơi lội rất giỏi, yêu đời và yêu con đến mức không thể có chuyện quyên sinh. “Tuyền yêu con trai lắm. Nó cũng biết nó quan trọng với gia đình nên không bao giờ có thể có chuyện quyên sinh”, ông Tĩnh từng nghẹn ngào chia sẻ. Thi thể chị không có dấu hiệu chấn thương rõ rệt, nhưng vị trí phát hiện cách xa nơi mất tích, cùng với việc điện thoại và đồ dùng cá nhân biến mất, khiến nhiều người nghi ngờ đây là vụ án mạng được dàn dựng tinh vi.

Công an huyện Thanh Trì đã vào cuộc, tiến hành khám nghiệm tử thi và thực nghiệm hiện trường vào ngày 5/7/2018 tại bến đò Vạn Phúc, với sự chứng kiến của hàng chục người thân khóc ngất, gọi tên con gái trong nỗi đau đớn tột cùng. Dù vậy, đến nay, sau hơn 7 năm, vụ việc vẫn treo lơ lửng mà không có kết luận chính thức, như một vết thương chưa lành trong lòng làng báo chí Việt Nam. Cái chết oan ức của Hải Đường không chỉ cướp đi một tài năng mà còn là lời cảnh tỉnh về những rủi ro mà các nhà báo chân chính phải đối mặt, khi sự thật đôi khi bị che lấp bởi bóng tối của quyền lực và lợi ích nhóm.

---

 

Ba’o Dat Viet

October 15, 2025

Một vụ án chấn động vừa làm rúng động dư luận Việt Nam: năm thành viên êkíp giải phẫu của bệnh viện Răng Hàm Mặt Thẩm Mỹ Paris, nằm ở phường Nhiêu Lộc (Sài Gòn), đã bị khởi tố và bắt giữ sau khi một phụ nữ 32 tuổi tử vong trong ca phẫu thuật nâng ngực, hút mỡ.

Theo thông tin từ Công An SÀI GÒN ngày 14 Tháng Mười, những người bị bắt gồm bác sĩ Bùi Đức Nhiên, điều dưỡng Phạm Thị Quyên, cùng ba người khác là Nguyễn Minh Dũng, Nguyễn Thạch Thảo Nguyên và Nguyễn Hoàng Thái Dương. Tất cả đều bị cáo buộc “vi phạm quy định về khám bệnh, chữa bệnh.”

Nạn nhân là PTTD, 32 tuổi, đến bệnh viện này ngày 28 Tháng Năm để thực hiện dịch vụ nâng ngực và hút mỡ. Ca phẫu thuật được tiến hành ngay trong ngày. Tuy nhiên, giữa quá trình, cô D. xuất hiện triệu chứng suy tuần hoàn, suy hô hấp và được chuyển đến bệnh viện Thống Nhất cấp cứu. Dù được can thiệp, cô đã không qua khỏi.

Ngay sau vụ việc, Sở Y Tế SÀI GÒN phối hợp với Công An SÀI GÒN mở cuộc điều tra, niêm phong toàn bộ hồ sơ bệnh án. Kết quả xác minh cho thấy êkíp phẫu thuật đã vi phạm nghiêm trọng quy định hành nghề: hai người trong số đó dù có chuyên môn nhưng không đăng ký hành nghề tại bệnh viện, còn ba người khác không hề có chứng chỉ hành nghề.

Cơ quan điều tra xác định những sai phạm này là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến cái chết của nạn nhân.

Đáng chú ý, bệnh viện Răng Hàm Mặt Thẩm Mỹ Paris từng hai lần bị Thanh Tra Sở Y Tế xử phạt trong năm 2024 vì “sự cố y khoa do phẫu thuật thẩm mỹ,” và đã bị đình chỉ hoạt động ba tháng kể từ ngày 6 Tháng Chín cùng năm. Thế nhưng, chỉ một thời gian ngắn sau, nơi này lại tiếp tục hoạt động – và thêm một mạng người nữa bị đánh đổi.

Vụ việc gợi lại hàng loạt thảm kịch thẩm mỹ tại Việt Nam thời gian gần đây. Hồi Tháng Ba, 2024, một bà Việt kiều Mỹ 70 tuổi tử vong sau ca mổ căng da mặt. Hai tháng sau, một phụ nữ 64 tuổi cũng qua đời sau khi hút mỡ và thay túi ngực ở bệnh viện Tân Hưng.

Những bi kịch liên tiếp cho thấy thực trạng loạn phẫu thuật thẩm mỹ trong nước – nơi các phòng khám, bệnh viện tư mọc lên như nấm, hoạt động trong tình trạng thiếu kiểm soát, thiếu trách nhiệm và thiếu đạo đức nghề nghiệp.

Trong khi Nhà Cầm Quyền Cộng Sản Việt Nam vẫn khoe về “chuẩn y tế quốc tế,” thì thực tế cho thấy hàng loạt cơ sở thẩm mỹ đang vận hành trong vùng xám pháp lý – nơi tính mạng con người bị đánh đổi lấy lợi nhuận.

Vụ việc tại Thẩm Mỹ Paris không chỉ là một tai nạn nghề nghiệp, mà là hồi chuông cảnh tỉnh cho một ngành công nghiệp đang mất kiểm soát, khi làm đẹp bằng mọi giá đã trở thành con dao hai lưỡi – và nạn nhân cuối cùng luôn là những người phụ nữ tin vào lời quảng cáo “đẹp an toàn.”

---

 

BBC News Tiếng Việt

 LŨ LỤT LỊCH SỬ, THÁI NGUYÊN THIỆT HẠI 4.000 TỶ ĐỒNG

Theo Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), lũ lụt lịch sử những ngày qua gây thiệt hại kinh tế cho ba tỉnh Thái Nguyên, Cao Bằng, Lạng Sơn ước khoảng 7.050 tỷ đồng, theo số liệu được đưa ra vào sáng ngày 11/10.

Con số này vào chiều 10/10 là 5.450 tỷ đồng.

Trong hơn 7.000 tỷ đồng thiệt hại nói trên, Thái Nguyên bị nặng nề nhất với 4.000 tỷ đồng, trong khi Cao Bằng 2.000 tỷ đồng và Lạng Sơn 1.050 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, đã có 230.200 căn nhà bị ngập, chủ yếu ở Thái Nguyên, Bắc Ninh, Cao Bằng, Lạng Sơn, Hà Nội, Tuyên Quang, Sơn La. Thái Nguyên tiếp tục là tỉnh gánh chịu nhiều thiệt hại nhất khi có đến khoảng 200.000 căn nhà bị ngập.

Tính đến 6 giờ sáng ngày 11/10, tổng cộng vẫn còn gần 13.000 căn nhà bị ngập.

Mưa lũ cũng gây mất điện ở nhiều tỉnh thành.

Vào hôm 7/10, Đập thủy điện Bắc Khê 1 ở Lạng Sơn đã bị vỡ do lưu lượng nước lũ về hồ tăng nhanh.

Nhiều tuyến đê tại các tỉnh thành như Thái Nguyên, Hà Nội, Bắc Ninh đã phải gia cố để chống tràn trên phạm vi lớn.

Theo Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai, các địa phương đang tiếp tục rà soát, thống kê thiệt hại.

VGP/ Công an Thái Nguyên

#BBCNewsTiengViet

#Thientai

#Lulut

---

 

Ba’o Dan Chim Viet

Tác Giả: Hoàng Hùng –

08/10/2025

Người dân Hà Nội chưa kịp khắc phục xong trận lụt của tuần trước thì nay lại tiếp tục gánh chịu trận ngập lụt hôm nay (7/10/2025). Đã từ lâu nay, nhiều điểm của Hà Nội cứ mưa là ngập, chính quyền đã chi rất nhiều tiền cho việc chống ngập lụt, nhưng sau bao nhiêu cố gắng, từ hàng chục điểm ngập lụt nay đã thay thế bằng một điểm duy nhất, đó là ngập toàn thành phố.

Các ao, hồ, kênh, mương, nơi mà trước kia là nơi điều tiết nước mưa, nay đã bị san lấp gần hết để phân lô, bán nền. Việc bê tông hóa tràn lan khiến nước mưa không có chỗ ngấm xuống đất, tất cả đổ dồn vào hệ thống thoát nước vốn đã quá tải. Cho nên, không ngập, không lụt mỗi khi mưa xuống mới là chuyện lạ. Con số thiệt hại sau các trận lụt có lẽ lên tới hàng nghìn tỷ VND, đó là chưa nói đến dịch bệnh sau lũ lụt, bởi các loại rác được tự do theo dòng nước, trôi nổi khắp nơi.

Thiên tai, mưa bão, lụt lội đúng là ở đâu cũng có, nhưng cách con người chống lại thiên tai như thế nào mới là quan trọng. Quy hoạch thành phố phải tính đến yếu tố thiên tai, và cách tốt nhất là học tập các thành phố trên thế giới.

Các thành phố trên thế giới họ hạn chế đổ bê tông tràn lan như ở ta, các hè phố họ lát bằng các viên đá nhỏ hoặc gạch định hình, bên dưới trải cát và đá dăm để dễ thoát nước. Các nhà riêng phải thiết kế một hố để nước mưa tự ngấm vào lòng đất, chứ không được phép đổ thẳng vào hệ thống thoát nước thải của thành phố.

Tokyo, nơi mà nhiều khu vực thấp hơn mực nước biển, trước những năm 1990 cũng thường xuyên ngập lụt sau các trận mưa bão. Để bảo vệ 34 triệu cư dân của vùng đại đô thị Tokyo, người Nhật đã xây dựng hệ thống đường ống và bể ngầm khổng lồ dưới lòng đất từ năm 1992, và hoàn thành nó vào năm 2006. Công trình khổng lồ có trị giá 2,6 tỉ USD, được đặt tên là Ngôi Đền Dưới Lòng Đất (Tunnel and Reservoir Network), nằm cách Tokyo hơn 30km về phía bắc. Nó được xây dựng sâu 22m dưới lòng đất, có kích thước chiều dài 177m, rộng 78m, cao 25m với 59 cột trụ bê tông cường lực, mỗi cột nặng 500 tấn để đỡ trần bể chứa. Mỗi khi có mưa lũ, nước sẽ chảy vào hệ thống ống dẫn dài 6,4km tới hầm chứa. Lúc này, 78 máy bơm nước công suất lớn có thể bơm 200.000 lít nước mỗi giây sẽ bơm nước ra sông Edogawa. Công trình khổng lồ này chỉ sử dụng vài lần trong năm, nhưng đã giúp giải quyết việc ngập lụt cho Tokyo, ngăn chặn hơn 12 trận lũ lớn và tiết kiệm hàng tỷ USD thiệt hại. Khi không có mưa lũ, du khách có thể tới tham quan.

Hà Lan, nơi mà phần lớn các vùng đất của họ nằm dưới mực nước biển, từ vài trăm năm trước họ đã dùng sức gió để chống ngập. Họ xây dựng hệ thống Delta Works – một trong những công trình thủy lợi lớn nhất thế giới, bao gồm đê chắn, cống, đập và cối xay gió để bơm nước ra biển, bảo vệ đất đai khỏi lũ lụt và mực nước biển dâng. Tại Rotterdam (Hà Lan), chương trình “Resilient Rotterdam” tập trung vào các giải pháp như bồn chứa nước mưa, mái xanh, quảng trường nước (Water Square) có thể lưu trữ 1.700 m³ nước, và cơ sở hạ tầng nổi như Floating Pavilion để thích ứng với mực nước thay đổi.

Ngoài ra, nhiều thành phố khác trên thế giới cũng có kinh nghiệm đáng học hỏi. Tại New York (Mỹ), sau siêu bão Sandy năm 2012, họ triển khai dự án Big U Storm – một hệ thống bảo vệ dài 10 dặm quanh Lower Manhattan, bao gồm công viên chống lũ, bờ kè và cơ sở hạ tầng đa lớp để bảo vệ bệnh viện, giao thông và khu dân cư, với ngân sách lên đến 2,7 tỷ USD.

Trung Quốc áp dụng mô hình “sponge city” (thành phố bọt biển) tại Wuhan (Vũ Hán) , sử dụng hạ tầng xanh như vườn đô thị, công viên, hồ nhân tạo và kênh dẫn nước để hấp thụ, lọc và tái sử dụng nước mưa, giúp giảm lũ lụt và tiết kiệm chi phí so với hệ thống thoát nước truyền thống. Mô hình này cũng được áp dụng ở các thành phố như Bangkok (Thái Lan) với công viên rừng Benjakitti và Sanya (Trung Quốc) với phục hồi vùng đất ngập nước.

Tại Vienna (Áo), kênh thoát lũ New Danube dài 21 km chạy song song với sông Danube, hoạt động như một kênh dự phòng để hấp thụ nước thừa trong lũ, bảo vệ thành phố khỏi ngập úng.

Ở Đan Mạch, hệ thống Green Climate Screen sử dụng tấm chắn xanh để quản lý nước mưa từ mái nhà, cho phép nước bốc hơi hoặc ngấm vào đất, giảm gánh nặng cho hệ thống thoát nước mà không cần đào hầm tốn kém.

Singapore sử dụng công viên Bishan-Ang Mo Kio để hấp thụ nước mưa, kết hợp không gian xanh với hệ thống thoát nước tự nhiên, giúp giảm lũ và tăng giá trị giải trí.

Ngoài ra, các công nghệ như dự báo lũ bằng AI (như Google’s Flood Hub ở hơn 80 quốc gia) giúp cảnh báo sớm, giảm thiệt hại.

Chả nói đâu xa, ngay chính cha ông chúng ta đã dùng sức người để đắp lên hệ thống đê dài hàng nghìn km để chống ngập lụt.

Với tiềm lực như hiện nay của Việt Nam, có đủ sức người, sức của để giải quyết được việc ngập lụt như hiện nay. Để chống ngập hiệu quả cho Hà Nội, cần áp dụng các phương án học hỏi từ kinh nghiệm thế giới:

Khôi phục và bảo tồn không gian xanh: Ngừng san lấp ao hồ, khôi phục các hồ tự nhiên và xây dựng thêm công viên hấp thụ nước như mô hình sponge city ở Wuhan. Ví dụ, phát triển mái xanh trên các tòa nhà và lát vỉa hè bằng vật liệu thấm nước để nước mưa ngấm xuống đất thay vì đổ vào cống.

Xây dựng hệ thống thoát nước ngầm và bể chứa: Học theo Tokyo, đầu tư vào hệ thống đường hầm và bể chứa nước mưa ngầm dưới lòng đất, kết hợp máy bơm công suất lớn để dẫn nước ra sông Hồng hoặc sông Đuống, sông Đáy, sông Nhuệ … . Bắt đầu với các khu vực thấp trũng hay bị ngập lụt.

Cải thiện hệ thống đê và kênh thoát lũ: Tăng cường đê sông như ở Hà Lan, kết hợp xây dựng kênh thoát lũ dự phòng song song với các sông chính, giống New Danube ở Vienna. Sử dụng công nghệ bơm nước và cống chắn để kiểm soát mực nước.

Áp dụng công nghệ dự báo và quản lý thông minh: Triển khai AI dự báo lũ như Google’s Flood Hub để cảnh báo sớm cho cư dân. Xây dựng hệ thống thoát nước thông minh với cảm biến để điều chỉnh dòng chảy thời gian thực, giảm tắc nghẽn.

Quy hoạch đô thị bền vững: Hạn chế bê tông hóa, yêu cầu các công trình mới phải có hố ngấm nước mưa riêng. Phát triển cơ sở hạ tầng nổi ở các khu vực ven sông để thích ứng với lũ.

Không có vốn để đầu tư chống ngập lụt hả?

Cho tạm dừng các công trình như cái nhà hát Opera, hủy bỏ các sự kiện như A 50, A 80,… để dồn kinh phí cho việc chống ngập.

Không đủ kinh nghiệm hả?

Mời các chuyên gia đã chống ngập lụt thành công như Hà Lan, Nhật Bản, giúp đỡ thiết kế, giám sát. Tiền chưa đủ thì kêu gọi vay vốn trong nước và quốc tế.

Đó mới là nhiệm vụ chính trị của bất cứ ông Chủ tịch thành phố Hà Nội, chứ không phải là đi nhặt rác vào ngày đẹp trời như ông Chủ tịch hiện nay, ngập lụt như mấy hôm nay thì cho dù “trong veo” cũng bị nhiễm bẩn hết.

Hoàng Hùng

---

 

Chuyện tuổi Xế Chiều – Công Tú Nguyễn

NỮ HIỆU TRƯỞNG Ở THÁI NGUYÊN KHÔNG MAY BỊ NƯỚC CUỐN TU VONG

Chiều 8/10, thầy Vũ Thạch Khải, Phó hiệu trưởng Trường THCS Cam Giá (tỉnh Thái Nguyên) xác nhận cô Lý Thị Thanh Xuân, Hiệu trưởng, không may bị lũ cuốn tuvong vào sáng nay.

Theo thầy Khải, nhà cô Xuân ở phường Phan Đình Phùng bị ngập sâu sau trận mưa lũ lịch sử. Sáng nay cô Xuân đi ra cổng nhà thì không may gặp nước xoáy cuốn đi.

Đến khoảng gần 9h sáng, lực lượng cứu hộ cứu nạn tìm thấy thithe cô Xuân ở gần Công an tỉnh Thái Nguyên cũ – cách nhà khoảng 300-400m.

“Hiện thithe cô Xuân đang được gửi tại Bệnh viện A Thái Nguyên. Gia đình và nhà trường chưa thể tổ chức lễ tang được vì nhà cô Xuân còn ngập sâu hơn một mét. Sau khi nước rút, gia đình sẽ đưa đi hỏa táng rồi đưa cô về nơi an nghỉ” – thầy Khải chia sẻ.

(Theo Báo Tuổi Trẻ)

---

 

Hà Nội News 

Lũ rút, Thái Nguyên hiện lên với một khung cảnh tan hoang đến xót xa…

Thật sự, mức độ tàn phá lần này quá khủng khiếp.

Điều đáng lo nhất sau cơn lũ không chỉ là những thiệt hại vật chất, mà còn là vấn đề vệ sinh môi trường – rác thải, bùn đất phủ kín khắp nơi.

Toàn bộ hàng hóa, đồ dùng ở tầng 1 của nhiều hộ dân gần như hư hỏng hoàn toàn vì không kịp di dời.

Còn ô tô thì thiệt hại ước tính tới 70% tổng số xe trong thành phố – bởi ngay cả những khu vực trước đây vốn được xem là cao ráo, an toàn, người dân đưa xe lên gửi cũng đều bị ngập sâu đến tận nóc.

---

 

Kimtrong Lam

Nếu bạn cũng 15 tuổi như Nguyễn Phúc Ánh (cỡ mới vào lớp 10), gia đình chết hết, bơ vơ giữa một xứ sở xa lạ cách quê nhà gần 1200 cây số, lại có một kẻ thù sở hữu sức mạnh vô địch như Tây Sơn luôn săn đuổi ngày đêm, bạn sẽ làm gì tiếp theo?

Mình muốn nghe phương án hành động của bạn. Bạn sẽ tính toán ra sao để sống sót trong vòng 25 năm, báo thù, lấy lại nhà cửa và lên ngôi hoàng đế, hoàn thành cuộc chơi ở độ khó cao nhất. Let the game begin.

Riêng mình nghĩ đến là thấy nản mẹ rồi, chắc kiếm cái chùa nào đó dưới miệt vườn đi tu cho nhanh, game over. Hoặc treo cổ, hy vọng random ra được character khác với cốt truyện đỡ phức tạp hơn.

Nguyễn Ánh, năm 15 tuổi từ một vương tử trở thành một đứa nhỏ lang thang không nhà không cửa. Ông đã tan nát cõi lòng chứng kiến cảnh từng người thân của mình bị đóng cũi giải đi xử tử. Ký ức đau đớn đó luôn hằn sâu trong tâm trí cậu bé. Quân Tây Sơn đã truy sát tận cùng họ Nguyễn Phúc trong khi đôi bên không có oán hận gì, thù này không sâu sao được?

17 tuổi, Nguyễn Phúc Ánh trở thành Đại nguyên soái – lãnh tụ chống Tây Sơn ở Gia Định. Lúc ấy Tây Sơn đang độ mạnh nhất, mọi thứ của Nguyễn Ánh đều không thể so bì được, cả nhân lực lẫn thực lực. Ông thua rất nhiều trận, đếm cũng không hết. Nhiều hôm phải quây quần cùng với quân sĩ ngồi ăn bữa cơm chỉ có rau và cá muối.

Bao phen lênh đênh trên biển nhịn đói nhịn khát, Nguyễn Ánh cứ nghĩ số mình đến đây đã tận. Như lần ông vào cửa sông do thám thì quân Tây Sơn phát hiện, ra sức truy sát. Đến khi Tây Sơn không còn rượt nữa thì thuyền ông đã long đong trên đại dương được 7 ngày. Thức ăn hết, nước ngọt cũng hết, Nguyễn Ánh ngẩng mặt lên trời khóc thì bỗng đâu có nước ngọt tràn đến. Người ta nói là trời cứu ông, nhưng có thể là do Cửu Long giang đổ ra biển sau mùa lũ, lượng nước quá dồi dào nên chưa bị mặn. Rồi có phen Nguyễn Ánh bị phò mã Trương Văn Đa tìm diệt đến tận Côn Đảo nhưng gặp bão. Cơn bão đó không giết ông mà lại cứu vớt ông. Nguyễn Ánh trôi dạt giữa biển cả dưới bão tố vần vũ điên cuồng mà không chết, thật kỳ tích.

Nguyễn Ánh tiêu diệt Tây Sơn là vì trách nhiệm phục hưng lại gia tộc đã bị thảm sát đặt nặng lên đôi vai, quyết tâm của ông là vậy và mục đích sống của ông cũng là thế. Như người thường thì Nguyễn Ánh cạo đầu đi tu cho nhanh, việc gì phải lì lợm đến mức đặt bản thân vào cửa tử biết bao nhiêu lần, từ hai bàn tay trắng đối đầu với đoàn quân hùng mạnh nhất thời đó.

Có thể Nguyễn Ánh không phải một minh quân vì các sai lầm trong đời của mình, nhưng ông cũng không phải là hôn quân.

—

Khu vực Đông Nam Á vào cuối thế kỷ 18 không phải là những quốc gia có lãnh thổ hành chính rõ rệt được quy định theo công pháp quốc tế ngày nay, mà là những khu vực ảnh hưởng theo từng dòng họ, khi mạnh thì bành trướng, khi yếu thì co cụm.

Hai trăm năm ly khai bên bờ sông Ranh đã biến Đàng Trong thành một xứ sở với văn hóa và sắc tộc hoàn toàn khác biệt với Đàng Ngoài.

Đàng Ngoài là nước An Nam, còn Đàng Trong là nước Quảng Nam.

Đó là lý do phải nghiêm chỉnh nhìn nhận hai Đàng là hai vương quốc khác nhau.

Nguyễn Nhạc không cho Nguyễn Huệ đánh ra bắc vì ông cũng thừa nhận Đàng Ngoài là một nước lớn có truyền thống lâu đời, và cho rằng dù đời ông có chiếm được thì đời con cháu ông cũng không giữ được.

Nguyễn Ánh là người thừa kế chính danh và hợp pháp của nước Đàng Trong, thủ đô Phú Xuân. Đất nước đó do ông tổ Nguyễn Hoàng lập ra và kết thúc khi Nguyễn Cư Trinh vẽ nét bút cuối cùng.

Tổ quốc của Nguyễn Ánh mất về tay người khác là Tây Sơn, thì nghĩa vụ của ông ta là phải lấy lại.

Vương tử Nguyễn Ánh đã cố gắng rất nhiều, thua liên tục nhưng không đòi lại được nên phải mời đồng minh.

Vấn đề nằm ở chỗ này nên nhiều người nói Ánh là kẻ bán nước Việt Nam.

Nhưng lúc đó làm quái gì có nước Việt Nam, ông ta chỉ đòi lại đất Đàng Trong của tổ tiên do người khác cưỡng đoạt.

Khái niệm “Việt Nam thống nhất” hay “non sông hình chữ S” chỉ có khi vua Gia Long ghép 2 đàng lại về sau. Đừng đem bản đồ Việt Nam thế kỷ 20 rồi đánh giá tình hình thế kỷ 18.

Chưa kể Ánh mời Xiêm để đòi lại đất và đuổi Tây Sơn, chứ không phải mời Xiêm vào để cướp hiếp giết dân ổng.

Nhà Đường sau loạn An Lộc Sơn đã rất yếu sinh lý, không còn đủ sức chống lại đế chế Thổ Phồn xâm lược. Quân Thổ Phồn chiếm được Trường An, buộc vua Đường phải cầu viện đến quân Hồi Hột, vốn cũng là một đế chế thảo nguyên hùng mạnh cùng thời. Việc này về sau không ai đánh giá là vua Đường bán nước.

Chủ quyền của mỗi quốc gia được khẳng định chính xác kể từ lúc thế giới hình thành trật tự cố định sau thế chiến thứ 2.

Nên từ mốc đó trở đi chuyện xâm lược mới bị quốc tế lên án dữ dội. Trong cái thời phong kiến và thực dân, hay thời đại của chinh phạt và khởi nghĩa, biên giới các quốc gia bị thay đổi liên tục.

Đại khái thằng nào mạnh thằng đó ăn, chẳng có luật pháp quốc tế can thiệp, cũng chẳng có ai quan ngại sâu sắc giùm. Cho nên khi bị đánh thì chỉ có hai cách:

Một là tự lực cánh sinh nếu cảm thấy tự tin rằng mình đủ sức khô máu được với đối phương.

Như Anh thắng Pháp trong đại thủy chiến Trafalgar, Tôn Quyền thắng Tào Tháo ở Xích Bích… Đây là thượng sách.

Hai là khi chịu không nổi nhiệt nữa, do kẻ thù quá bá đạo thì gọi đồng minh đến cứu.

Giống như cách vua Đường, vua Triều Tiên, chúa Nguyễn Phúc Ánh, hay các liên minh chống Napoleon, Cách mạng Mỹ… thực hiện. Đây là hạ sách.

Nói chung trước 1945, giỏi thì tìm cách đòi lại đất, dở thì mất đất về tay người, tệ hơn nữa là bị sáp nhập và biến mất khỏi bản đồ thế giới.

Nên mình mới nói, đừng đem quan điểm chủ quyền thế kỷ 20 áp đặt cho tiền nhân của những thế kỷ trước. Vì những thứ mình lên án gay gắt bây giờ, ngày đó người ta lại nghĩ khác.

—

Xét về trình độ học vấn thì Nguyễn Huệ học cao hơn Nguyễn Ánh.

Nguyễn Huệ xuất thân trong một gia đình trung lưu giàu có (chứ không phải nông dân như nhiều bạn tưởng), thành ra từ bé đã được học hành tử tế. Thầy của Nguyễn Huệ rất nghiêm, lò luyện của ông giáo bắt buộc đứa nào học võ thì phải học cả văn, lôi thôi tống cổ ra khỏi lớp, không nói nhiều. Nguyễn Nhạc vì gánh kinh tế cho gia đình nên bỏ học sớm. Trong lúc anh trai đang chèo thuyền dọc sông Côn kết giao cùng giới hắc đạo, thì Nguyễn Huệ vẫn phải mài đít trên ghế nhà trường. Ban ngày luyện võ, ban đêm đọc sách, viết chữ cực đẹp. 18 tuổi tốt nghiệp trung học phổ thông loại giỏi, sau đó lên núi theo anh hành tẩu giang hồ.

Nguyễn Ánh khốn khó từ lúc thơ ấu, phải lưu lạc khắp nơi, chẳng mấy khi được ở yên một chỗ nên không được cắp sách đến trường, gặp gỡ bạn thân và cô giáo hiền như bao đứa bé cùng trang lứa khác.

Bản thân Ánh không hiểu ngoại ngữ, nên khi mấy ông Tây xí xố tâu bày đều phải nhờ các quan phiên dịch giùm, bù lại cậu rất hay chữ Nho và có thể làm thơ. Tính Ánh vốn tò mò nên thấy cái gì lạ đều tìm cách học cho bằng được, nhất là các bản vẽ vũ khí và những cách đắp lũy xây thành, đóng tàu, cũng như nhiều thứ khác.

Nguyễn Ánh đặt tiki mua được nhiều sách vở và địa đồ bên châu Âu, thì nhờ chăm học mà hiểu gần hết.

Tuy đường giáo dục còi cọc, nhưng bù lại kỹ năng mềm của Nguyễn Ánh rất khéo, đặc biệt là khả năng giao tiếp. Nguyễn Huệ khiến người ta rùng mình khi đối diện vì uy vũ của ông. Thì Nguyễn Ánh được người phương Tây đánh giá là cử chỉ rất dễ thương và hòa nhã, cấp dưới cũng kính trọng vì Nguyễn Ánh đối xử với họ rất tốt và thân mật.

—

Một điểm rất hay của Nguyễn Ánh là ông ta nắm được tâm lý con người và dùng nó để thực hiện kế hoạch của mình.

Cả Tây Sơn lẫn Nguyễn Ánh đều cưỡng bức đi lính, nhưng Tây Sơn thì bắt bừa bãi, già trẻ lớn bé bắt hết. Còn Nguyễn Ánh thì bắt mọi người làm nông nghiệp, ai lười biếng thì sung quân. Ba năm đầu từ ngày khẩn hoang sẽ miễn thuế. Nếu thu từ 70-100 thùng lúa sẽ được “khuyến mãi” như sau:

-Dân thường sẽ được miễn đào kênh, đắp thành một năm.

-Binh lính sẽ được miễn đi đánh nhau một năm.

Thành ra sau khi Tây Sơn hủy diệt Nam Bộ thì Nguyễn Ánh đã hồi sinh nó nhanh chóng nhờ kích thích mọi người hăng say lao động. Đó là việc thứ nhất.

Việc thứ hai, lúc Tây Sơn hạ xong thành Gia Định đã xảy ra vụ thảm sát Chợ Lớn vô cùng nghiêm trọng. Nhà văn Sơn Nam cho rằng có khoảng 10000 người chết, thây trôi tắc cả sông, cả tháng sau không ai dám ăn tôm cá ở đó. Nói chung ghê gấp 100 lần khủng bố nhà hát Bataclan ở Paris.

Về sau lúc Nguyễn Ánh hạ được thành Quy Nhơn, đổi tên thành Bình Định, dân chúng cũng sợ hãi vì không biết có bị thảm sát không. Nhưng trái lại, Nguyễn Ánh nghiêm cấm bất cứ hình thức cướp bóc nào và xử cực nghiêm những ai dám làm hại dân Quy Nhơn, trọng dụng những người chịu đầu hàng, đồng thời tha thuế 3 năm. Chính thế cho nên Quy Nhơn yên bình và Nguyễn Ánh về sau vẫn giữ được nơi này, dù nó là đất tổ nhà Tây Sơn.

Lúc thống nhất Việt Nam thì công việc càng khó hơn nữa, vì lúc này đất đai rộng gấp 3 lần ngày trước, lại thêm đủ nhóm dân tộc với tính cách và lịch sử khác nhau. Vua Gia Long cho lập các kho vận trữ lúa gạo (kho Bình Chuẩn Thương), cắt cử quan lại chăm lo việc cứu đói dân chúng.

Mặc dù bị chửi từ nam tới bắc nhưng Nguyễn Ánh vẫn điều hành quốc gia ổn thỏa và hùng mạnh, ông ta hiểu cách làm vua.

Nguồn: Phạm_Vĩnh_Lộc

---