Category: TIN TỨC

Các nước Liên Xô cũ run rẩy trước việc Nga sáp nhập Crimée

Bản đồ các nước thuộc khối Đông Âu và Liên Xô cũ

DR

Thụy My

RFI

Sự kiện Nga sáp nhập Crimée làm lãnh thổ của mình đã dội một gáo nước lạnh vào các nước Liên Xô cũ, nơi mà Tổng thống Nga nhận được rất ít sự ủng hộ chính thức. Những quốc gia có vấn đề với các phe ly khai được Nga hỗ trợ thì lên án, còn những nước khác giữ thái độ im lặng quan sát một cách thận trọng.

Hôm thứ Tư 19/03/2014, ông Guiorgui Margvelachvili, Tổng thống Gruzia – quốc gia thuộc Liên Xô cũ nằm ở phía nam Kapkaz và thân phương Tây – đã tuyên bố : « Các sự kiện ở Ukraina là mối đe dọa không chỉ cho sự ổn định trong khu vực, mà còn cho mọi trật tự thế giới ».

Tháng 8/2008, Gruzia đã nếm mùi trận chiến năm ngày với Nga, sau đó điện Kremli công nhận Nam Ossetia độc lập cùng với một lãnh thổ ly khai khác là Abkhazia, và triển khai hàng ngàn binh lính. Tbilissi và các nước phương Tây tố cáo một sự chiếm đóng trên thực tế.

Về phần chính quyền của hai lãnh thổ ly khai này, được Matxcơva chống lưng và không được cộng đồng quốc tế nhìn nhận, đã vỗ tay hoan nghênh việc Nga sáp nhập Crimée, sau khi kiểm soát được bán đảo này bằng các lực lượng thân Nga và tổ chức cuộc trưng cầu dân ý hôm 16/3.

Moldova, quốc gia thuộc Liên Xô cũ với đa số dân nói tiếng Rumani, nằm giữa Rumani và Ukraina, cho biết rất quan ngại kịch bản Ukraina sẽ lặp lại trên lãnh thổ nước mình. Tại phần đất phương Đông của Moldova là Transnistria, cư dân hầu hết là người Nga và Ukraina. Vùng này đã ly khai, với sự ủng hộ của Nga, sau cuộc chiến tranh năm 1992 – một năm sau khi Liên Xô sụp đổ, nhưng không được bất kỳ một quốc gia nào công nhận.

Tổng thống Moldova, Nicolae Timofti tuyên bố: « Có quá nhiều cái chung giữa các sự kiện tại Crimée và tình hình ở Transnistria. Chúng tôi có những thông tin, theo đó có những sự việc cụ thể được tiến hành nhằm gây bất ổn tình hình ».

Chính quyền Nga hôm thứ Năm 20/3 họp về vấn đề « hỗ trợ cho Transnistria ». Cuộc hội nghị này đã được Phó thủ tướng Nga Dimitri Rogozine loan báo từ hôm thứ Ba, Phó thủ tướng Nga lên án nước Ukraina láng giềng đã « quyết định phong tỏa Transnistria trên thực tế ».

Hôm qua tại Washington, Tổng thư ký NATO Anders Fogh Rasmussen khẳng việc Matxcơva can thiệp vào Crimée nằm trong một « chiến lược toàn cầu » của Nga.

Tổng thống Noursoultan Nazarbaiev của Kazakhstan – đất nước Trung Á giàu tài nguyên dầu khí và là một trong những đối tác quan trọng nhất của Nga, mà vùng thảo nguyên là nơi đặt sân bay vũ trụ Baikonour và 26% dân số là người Nga – đã giữ im lặng hoàn toàn.

Nhà phân tích Konstantin Kalatchev, trưởng nhóm chuyên gia chính trị khẳng định : « Kazakhstan tỏ ra ngoan ngoãn, chứng tỏ mình vẫn là một đối tác của Nga nhưng tại các vùng mà dân cư người Nga và người Kazakhstan tương đương nhau, hay dân Nga chiếm đa số, các tiến trình nhằm đảo ngược tỉ lệ này đang được tiến hành ».

Một đối tác tầm cỡ khác là Belarus, đất nước có chế độ độc tài nằm kề Liên hiệp châu Âu, tỏ ra hết sức thận trọng. Trong thông báo hôm qua, Minsk cho biết chỉ muốn tạo « mọi nỗ lực cần thiết để cho quan hệ giữa Ukraina và Nga lại trở nên quan hệ anh em và láng giềng tốt đẹp ».

« Làm thế nào thoát khỏi được một ‘người bạn’ như thế ? » – nhà phân tích chính trị Andrei Klimov tự hỏi. Theo dự đoán của ông, một cuộc trưng cầu dân ý về việc sáp nhập Belarus vào Nga sẽ diễn ra trước năm 2015.

Nga, Belarus và Kazakhstan vào năm 2010 đã thành lập Liên hiệp Thuế quan, mà đến năm 2015 sẽ chuyển thành Liên minh Kinh tế Âu-Á. Đến tháng 9/2013 có thêm Armenia tham gia. Theo ông Klimov : « Nếu Nga cứ tiếp tục chính sách hiện nay, thì coi như đặt dấu chấm hết cho Liên minh Âu-Á ».

Rốt cuộc, sự ủng hộ lại đến từ Tổng thống Armenia Serge Sarkissian. Ông này cho rằng cuộc trưng cầu dân ý ở Crimée là « một ví dụ mới về quyền tự quyết của một dân tộc ».

Láng giềng của Armenia là Azerbaijan cũng đang có tranh chấp lãnh thổ, và cũng muốn giữ hòa khí với Nga nên tỏ ra kín tiếng. Tại Trung Á, các nước Tuskmenistan, Uzbekistan và Tadjikistan đều giữ im lặng. Còn Kirghistan, ban đầu không thừa nhận tổng thống thân Nga bị lật đổ ở Ukraina, đã đợi mất bốn ngày cho đến hôm nay mới chịu nhìn nhận cuộc trưng cầu dân ý ở Crimée là một « thực tế khách quan ».

 

Tiếp tục tìm kiếm máy bay mất tích

Thứ sáu, 21 tháng 3, 2014

• BBC

Bốn phi cơ quân sự của Úc, Mỹ và New Zealand đang tham gia tìm kiếm

Cuộc kiếm tìm quốc tế chiếc máy bay của hãng hàng không Malaysia Airlines tại phía nam Ấn Độ Dương được tiếp tục trong ngày thứ hai.

Bốn phi cơ quân sự đang tham gia tìm kiếm chiếc máy bay mà khi mất tích có 239 người trên khoang.

Các hình ảnh vệ tinh được công bố hôm thứ Năm cho thấy các vật thể có thể liên quan tới chiếc máy bay này tại phía nam Ấn Độ Dương.

Tuy nhiên, nhà chức trách nói thời tiết xấu đã cản trở nỗ lực tìm kiếm và phải dừng tay khi đêm xuống.

Bốn chiếc máy bay quân sự, trong đó có hai chiếc Orion của Không lực Hoàng gia Australia, đang tham gia kiếm tìm, theo thông cáo của Cục An toàn Hàng Hải Australia (Amsa).

Cùng với đội máy bay này là các tàu biển, tìm trong phạm vi rộng khoảng 23.000 km, cách thành phố Perth của Úc 2.500km về phía tây nam.

Chuyến bay MH370 từ Kuala Lumpur đi Bắc Kinh biến mất hôm 8/3.

Thoạt tiên nó mất liên lạc với kiểm soát không lưu, sau đó biến mất khỏi radar.

Vô cùng tồi tệ

Bốn máy bay trinh sát và sáu tàu biển đang tìm kiếm trong khu vực rộng lớn ở miền nam Ấn Độ Dương, nhưng chưa đạt được kết quả gì vào hôm thứ Năm.

Hai chiếc Orion là của Úc còn hai chiếc kia là của Mỹ và New Zealand.

Cơ trưởng của một trong hai chiếc AP-3C Orion khi quay trở lại căn cứ từ khu vực tìm kiếm cho hay rằng thời tiết tại nơi đó “vô cùng tồi tệ”, sóng to và gió lớn.

Sáng thứ Năm, Bộ trưởng Giao thông Malaysia Hishammuddin Hussein đã mô tả việc phát hiện ra các mảnh vỡ trên hình ảnh vệ tinh hôm 16/3 là “manh mối có thể tin được”.

Chính quyền Úc cho hay vật thể lớn nhất có thể dài tới 24m.

Một số địa điểm phát hiện ra các vật thể có khả năng là mảnh vỡ máy bay đã được điều tra kể từ khi chiếc máy bay mất tích nhưng không mang lại kết quả gì.

Các nhà điều tra cũng xác định hai khu vực hành lang tìm kiếm, một ở phía bắc và một ở phía nam, được cho là máy bay có thể bay tới trong khoảng thời gian bảy tiếng đồng hồ từ khi cất cánh.

Điều này dựa vào các tín hiệu yếu ớt mà máy bay phát tới một vệ tinh mỗi giờ sau khi hệ thống liên lạc đã bị tắt.

Malaysia nói đã huy động 18 tàu, 29 máy bay và sáu trực thăng đi theo tàu để tìm kiếm trong cả hai khu vực.

Úc tìm thấy mảnh vỡ nghi là của MH370

Thứ năm, 20 tháng 3, 2014

• BBC

Hình ảnh vệ tinh cho thấy mảnh vỡ có thể từ máy bay MH370

Hai mảnh vỡ nghi là của chuyến bay MH370 của hãng hàng không Malaysia Airlines đã được tìm thấy ngoài khơi phía Tây nước Úc, thủ tướng nước này Tony Abbott cho biết.

Ông Abbott nói những vật thể được nhìn thấy qua hình ảnh vệ tinh.

Một máy bay Orion đã được điều tới khu vực này để tìm kiếm, Thủ tướng Abbott phát biểu trước Quốc hội Úc.

‘Rất khó tìm’

“Cơ quan An toàn Hàng hải Úc (Amsa) đã nhận được thông tin dựa trên hình ảnh vệ tinh cho thấy có vật thể có khả năng liên quan đến việc tìm kiếm hiện nay,” ông Abbott nói.

“Sau khi các chuyên gia phân tích hình ảnh, hai vật thể tình nghi đã được xác định,” ông nói thêm.

Tuy nhiên, ông Abbott cũng cảnh báo rằng việc tìm các vật thể này sẽ rất khó khăn và có thể chúng không liên quan gì đến chiếc máy bay.

Một số lần các phương tiện tìm kiếm đã nhìn thấy một số vật thể khả nghi nhưng cho đến nay không có cái nào chính xác cả.

“Đây là một phương hướng, đây có là manh mối tốt nhất hiện nay. Nhưng chúng tôi cần phải đến nơi, tìm ra chúng, nhìn thấy và đánh giá chúng để xem chúng thật sự có ý nghĩa hay không.”

John Young, người đứng đầu Cơ quan An toàn Hàng hải Úc

Amsa nói các vật thể này được xác định là ở cách thành phố Perth khoảng 2.500 cây số về phía tây nam.

Các vật thể này có kích thước ‘tương đối lớn’, ông John Young, người đứng đầu Amsa cho biết. Vật thể lớn nhất có kích thước khoảng 24 mét, ông nói thêm.

“Các chỉ dấu mà tôi thấy là chúng có kích thước tương đối lớn và có lẽ bị phủ đầy nước và trồi lên sụt xuống trên mặt biển”.

“Đây là một phương hướng, đây có là manh mối tốt nhất hiện nay. Nhưng chúng tôi cần phải đến nơi, tìm ra chúng, nhìn thấy và đánh giá chúng để xem chúng thật sự có ý nghĩa hay không,” ông nói.

Ông cũng cảnh báo rằng tầm nhìn hạn chế ở vùng biển này có thể gây khó khăn cho việc tìm kiếm.

Phía Úc đã thông báo với giới chức Malaysia về diễn biến này vào sáng ngày 20/3.

“Chúng tôi theo sát từng manh mối và lần này tôi hy vọng rằng kết quả sẽ tích cực,” Bộ trưởng Giao thông tạm quyền Hishammuddin Hussein nói.

FBI vào cuộc

“Chúng tôi nhận thấy mức độ hợp tác của Chính phủ Malaysia là rất mạnh mẽ.”

Phát ngôn nhân Nhà Trắng Jay Carney

Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) đang trợ giúp chính phủ Malaysia tìm kiếm chuyến bay MH370 hiện đã mất tích gần được hai tuần lễ.

Các nhà điều tra Mỹ được tin rằng đang giúp chính quyền Malaysia nghiên cứu mô hình mô phỏng bay được lấy tại nhà cơ trưởng của chuyến bay MH370.

Vị cơ trưởng này được cho là đã xóa một số dữ liệu khỏi khỏi máy tính của mô hình.

Thông qua văn phòng pháp lý của mình ở Kuala Lumpur, FBI ‘tiếp tục làm việc với các cơ quan chức năng có liên quan của Malaysia và tiếp tục hỗ trợ Chính phủ Malaysia trong việc điều tra chuyến bay mất tích,’ một thông cáo của FBI hôm 12/3 cho biết.

Tuy nhiên, cơ quan này không bình luận về các chi tiết của cuộc điều tra cũng như những thông tin mà giới chức Malaysia đã cung cấp.

Cũng trong hôm 12/3, Tổng thống Mỹ Barack Obama cho biết nước ông ‘đã triển khai tất cả lực lượng hiện có để tham gia tìm kiếm’.

Úc dẫn đầu nỗ lực tìm kiếm ở hành lang phía nam

Trước đó, phát ngôn nhân Nhà Trắng Jay Carney cho biết Malaysia cũng đã trao đổi với các cơ quan điều tra tai nạn hàng không và giao thông của Mỹ.

“Chúng tôi nhận thấy mức độ hợp tác của Chính phủ Malaysia là rất mạnh mẽ,” ông nói.

Một quan chức thực thi pháp luật của Mỹ nói với hãng tin Anh Reuters rằng giới chức Malaysia đã cung cấp cho FBI các dữ liệu mà cả hai phi ông của chuyến bay MH370 lưu trữ, bao gồm một ổ cứng gắn với mô hình mô phỏng bay của cơ trưởng Zaharie Ahmad Shah được tìm thấy tại nhà ông

Tuy nhiên vị quan chức này cũng nhấn mạnh rằng không có gì đảm bảo cuộc điều tra của FBI sẽ tìm ra manh mối nào.

Người đứng đầu lực lượng cảnh sát Malaysia Khalid Abu nói một số dữ liệu trên ổ cứng này đã bị xóa hôm 3/2 và rằng các nhà điều tra đang tìm cách khôi phục lại các dữ liệu này.

Quyền Bộ trưởng Giao thông Malaysia Hishammuddin Hussein nhấn mạnh rằng vị cơ trưởng này vẫn được xem là vô tội cho đến khi có đủ chứng cứ kết luận là có tội và rằng thân nhân của ông đang hợp tác với nhà chức trách.

Việc xóa dữ liệu cũng không phải là điều gì đáng nghi, ông nói thêm, nhất là khi để cho trống bộ nhớ.

Cuộc xâm lăng êm thấm nhất của Nga’

John Simpson

BBC News

Thứ năm, 20 tháng 3, 2014

• BBC

Việc sát nhập Crimea là cuộc xâm lược êm thấm nhất của thời hiện đại.

Nó đã kết thúc trước cả khi thế giới kịp nhận ra là nó bắt đầu.

Và cho tới khi một nhóm tay súng thân Nga tấn công căn cứ quân sự nhỏ của quân đội Ukraine ở Simferopol làm một người chết và một người bị thương, mọi chuyện diễn ra mà hoàn toàn không có đổ máu.

Trong nhiều ngày của tháng Hai, hàng ngàn binh lính tăng viện đã lặng lẽ tới các căn cứ quân sự ở Crimea mà Nga được phép sử dụng theo hiệp ước với Ukraine.

Những “người tình nguyện” dân sự cũng tiến vào.

Kế hoạch diễn ra bí mật và thành công toàn diện.

Dấu hiệu rõ ràng đầu tiên về chuyện Crimea bị thôn tính xuất hiện hôm 28/2 khi các điểm kiểm soát được lập ra tại Armyansk và Chongar – hai tuyến đường bộ chính nối Ukraine và bán đảo Crimea.

Những đường nối này được kiểm soát bởi các tay súng mặc đủ loại đồng phục: quân đội Ukraine, cảnh sát Ukraine, các đồ ngụy trang không kèm phù hiệu. Một số mặc đồ dân sự.

Khi tôi toan vượt qua chốt Armyansk hôm thứ Bảy 1/3 cùng với một người quay phim của BBC, những người đứng gác có thái độ thù nghịch và đe dọa.

Họ lấy mất các túi đựng áo giáp của chúng tôi từ thùng để đồ của taxi và sừng sộ kiểm tra va ly, lôi tất cả mọi thứ ra và đánh rơi vài đồ trên đường.

Họ đưa người quay phim của chúng tôi đi và lấy luôn các thẻ ghi hình của camera cùng cả pin.

Quốc hội Crimea ủng hộ việc về với Nga

Họ biết họ cần tìm gì. Bên vệ đường cũng có những túi đựng áo giáp của những phóng viên toan vượt qua điểm kiểm soát trước chúng tôi.

Những người đóng chốt chặn tất cả mọi người lại trừ người địa phương.

Tôi thấy khó biết chuyện gì đang diễn ra.

Chỉ tới khi một trong số họ, người mặc sắc phục cảnh sát, nói “Chào mừng đến với Nga” thì tôi hiểu – có thể họ mặc sắc phục Ukraine nhưng họ nhận lệnh của Moscow để phong tỏa Crimea.

Sang ngày hôm sau, Chủ Nhật 2/3, mọi việc kể như xong.

Ukraine cũng đã lập các chốt chặn ở biên giới

Thế giới bên ngoài vẫn chờ tàu chiến của Nga tới và chiếm Crimea.

Nhưng nó đã âm thầm xảy ra rồi.

Hôm Chủ Nhật và thứ Hai, các căn cứ quân sự của Ukraine bị những người lính trông dữ dằn chiếm.

Họ mang những vũ khí hiện đại nhất của Nga nhưng trang phục của họ không mang phù hiệu, quân hiệu hay quân hàm.

Cùng ở bên họ là những “người tình nguyện” – thường là những đàn ông già hơn, nhiều người có vẻ tới từ Nga.

Một số người mang quân phục không đầy đủ trong khi những người khác mặc thường phục.

Họ xếp hàng bên ngoài doanh trại quân đội Ukraine và không cho ai tới gần.

Có lẽ họ là lính dự bị của Nga. Đó là những người dữ dằn và hung hăng nhưng họ tuân lệnh thượng cấp.

Nhiều người rõ ràng là nghiện rượu nặng và khi đêm xuống họ chẳng giấu diếm gì họ đang say.

Tuy nhiên, họ giữ kỷ luật. Không có chuyện cướp bóc và cho dù họ có thái độ đe dọa họ không tấn công dân thường.

Trong những ngày sau đó, những nhóm khác xuất hiện.

Đây là những người tình nguyện thật và họ tới từ Moscow để tham gia điều mà họ gọi là giải phóng Crimea.

Tôi nói chuyện với ba thành viên của nhóm dân tộc cực đoan.

Tất cả họ đều tới từ Moscow và họ đều có kế hoạch đi từ Crimea tới hai thành phố có nhiều người nói tiếng Nga Kharkiv và Donetsk.

Tại sao? Để tỏ tình đoàn kết, ông nói.

Sau đó tôi còn gặp một nhóm bảy hay tám người đi xe máy, mặc đồ da và mang biển đề chức vụ – chủ tịch, phó chủ tịch và các chức khác.

Họ cũng từ Moscow tới và cũng định đi Kharkiv và Donetsk.

“Thật là một ngày tuyệt vời,” vị “chủ tịch” nói.

Nhưng cũng có những người chỉ muốn tham gia để góp vui.

Việc sáp nhập Crimea được ủng hộ tại Nga

Hoàn toàn không có dấu hiệu gì chứng tỏ chính phủ Nga cử họ tới.

Trong thời hiện đại, Moscow đã có ba cuộc xâm lược lớn: Hungary hồi tháng 11/1956, Czechoslovakia trong tháng 8/1968, khi hai chính phủ cộng sản có những xu hướng thân phương Tây nguy hiểm; và Afghanistan hồi năm 1979 khi chính phủ thân Cộng sản đang bên bờ vực sụp đổ.

Đó là những chiến dịch lớn và thô bạo với số lượng lớn xe tăng, đôi khi là sự đổ máu lớn.

Vụ chiếm Crimea hoàn toàn khác. Đây là sự đột nhập chứ không phải xâm lược.

Và không giống như ở Hungary, Czechoslovakia và Afghanistan, phần lớn dân số địa phương chào đón [sự đột nhập] này.

Theo một đối thủ có tiếng của ông Putin, cuộc bỏ phiếu ở Crimea để gia nhập Liên bang Nga là “trưng cầu dân ý dưới họng súng Kalashnikov”.

Nhưng không phải vậy. Kết quả là điều mà đại đa số người nói tiếng Nga ở Crimea thực sự muốn và không cần phải có Kalashnikov trên đường phố.

Những người muốn giữ Crimea là một phần của Ukraine quá sốc và sợ nên không dám chống lại.

Toàn bộ chiến dịch được lên kế hoạch và thực hiện rất thông minh.

Nhưng cũng không nghi ngờ gì về chuyện đây là cuộc đảo chính nhanh chóng, đáng kể và gần như không đổ máu.

LHQ : Quá trình chuyển tiếp chính trị tại Miến Điện còn « mong manh »

Ông Tomas Ojea Quintana, đặc phái viên Liên Hiệp Quốc về nhân quyền tại Miến Điện, tại cuộc họp báo tại sân bay quốc tế Rangoon, 19/02/2014

REUTERS/Soe Zeya Tun

Anh Vũ

RFI

Đặc phái viên Liên Hiệp Quốc về Miến Điện nhận định quá trình chuyển tiếp dân chủ ở đất nước này vẫn còn « mong manh », đồng thời, ông kêu gọi bảo đảm thỏa thuận ngưng bắn được ký với các sắc tộc thiểu số.

Trong bản báo cáo được công bố hôm nay, 13/3/2014, ông Tomas Ojea Quintana, đặc phái viên Liên Hiệp Quốc theo dõi tình hình Miến Điện từ 5 năm qua, nhấn mạnh : « Quá trình chuyển tiếp dân chủ vẫn còn chập chững và mong manh ».

Mặc dù ca ngợi các cải cách đã và đang được chính quyền thực thi, đặc biệt là việc trả tự do cho hơn 1100 tù nhân lương tâm từ năm 2011 và các quyết định nới rộng các quyền tự do ngôn luận, nhưng đại diện Liên Hiệp Quốc vẫn đánh giá là chưa đủ cho tiến trình dân chủ hoá đất nước. Theo ông Quintana, tại Miến Điện, cho đến giờ « quân đội vẫn giữ vai trò chủ đạo trong đời sống và các thiết chế. Ngoài ra người ta chưa thể nói Miến Điện đã có một Nhà nước pháp quyền ». Những hiện tượng như tra tấn tù nhân, đối xử bất bình đẳng một cách có hệ thống vẫn tồn tại trong cộng đồng dân cư ở một số vùng.

Trong bản báo, một lần nữa đặc phái viên Liên Hiệp Quốc khẳng định lại rằng, các hành động vi phạm nhân quyền nhắm vào thiểu số dân Rohingya theo Hồi giáo ở tiểu bang Rakhin có thể được coi như « tội ác chống nhân loại ».

Đại diện Liên Hiệp Quốc về Miến Điện khuyến cáo cần phải bảo đảm lệnh ngừng bắn và các thỏa thuận chính trị với những nhóm sắc tộc thiểu số để Miến Điện xây dựng được một xã hội đa tôn giáo, đa sắc tộc. Ông cũng yêu cầu chính quyền Miến Điện ấn định một lịch trình cụ thể, nhanh chóng đi tới các cuộc thương lượng chính trị.

Các vụ tấn công chết người nhắm vào người Hồi giáo diễn ra ở nhiều nơi đã làm tổn hại hình ảnh của một đất nước đang có những cải cách dân chủ ngoạn mục từ sau khi ra khỏi chế độ độc tài quân sự năm 2011.

Làn sóng bạo lực nổ ra trong các vụ xung đột giữa cộng đồng người theo Hồi giáo và Phật giáo tại tiểu bang Rakhin, miền tây đất nước này từ năm 2012 đã làm ít nhất 250 nghìn người thiệt mạng và khoảng 140 nghìn người phải rời bỏ nhà cửa.