Category: TIN TỨC

Tin Tức – Thế Giới , Việt Nam, Tin Hoa Kỳ

Posted on

Việt Nam có thật sự là nơi đáng sống hay không?

Ba’o Nguoi-Viet

October 14, 2025

*Chuyện Vỉa Hè
*Tư Ngộ

Việt Nam được người ta dẫn chứng từ “chỉ số hạnh phúc” giả tạo đến các thống kê hàng triệu du khách theo nhau đến Việt Nam mỗi năm để quảng cáo xứ này là nơi đáng sống trên thế giới.

Nhưng theo một ký sự ngắn viết trên mạng của tổ chức thông tin Công giáo khu vực Á Châu (UCAN) ngày 14 Tháng Mười 2025 thì có lẽ nơi này đáng sống nếu người ta bưng tai, bịt mắt trước mọi nghịch cảnh và bất công xã hội ở chung quanh.

Các loại xe được hướng dẫn chạy trên những đường phố ngập nước ở Hà Nội ngày 7 Tháng Mười 2025 vì hậu quả của trận bão số 11 (Matmo) và các đập thủy điện xả lũ. (Hình: Nhạc Nguyễn/AFP/Getty Images)

Nói khác, người ta chỉ có thể sống mà không gặp gì rắc rối nếu chịu thích nghi, giữ mồm giữ miệng chứ không chê bai chỉ trích chính trị, sống theo khuôn khổ cho phép của nhà cầm quyền. Bằng không, người ta sẽ thấy đất nước này vô cùng ngột ngạt. Người ta hứa hẹn giắt tay đi lên thiên đường xã hội chủ nghĩa dù chỉ có trong những cái loa tuyên truyền treo ở đầu đường xó chợ.

Bài viết trên UCAN dẫn lại một chuyện cũ, thảm kịch, xảy ra 6 năm trước. Tất cả 39 người, đa số là dân Nghệ An, gồm 31 đàn ông và 8 phụ nữ, đã chết ngộp trên chiếc xe tải đông lạnh khi đến được nơi họ muốn đến, ngoại thành London, nước Anh. Gia đình họ đã cầm cố nhà cửa, bán tài sản gom góp tiền bạc để trả cho bọn buôn người đưa họ đi lậu qua đó để kiếm tiền, cơ hội đổi đời cho gia đình.

Thảm kịch gây xúc động không riêng gì tại Việt Nam mà cho cả thế giới nhưng nay đã đi vào quên lãng. Việt Nam đang được tô vẽ như một nơi rất đáng sống trên hành tinh này, một đất nước đang phát triển, an toàn và đầy lạc quan. Nhà cầm quyền CSVN quảng cáo đất nước hòa bình phát triển thịnh vượng nên đầu tư ngoại quốc ùn ùn đổ tiền vào đây, thúc đây gia tăng nhanh chóng tầng lớp trung lưu.

Trên mạng xã hội, có nhiều video clip quảng cáo Việt Nam “đáng sống hơn Tây phương”. Một số bloggers ca tụng đời sống nơi đây chi phí thấp, đồ ăn ngon, người địa phương thân thiện, thời tiết thì quanh năm ấm áp. Mới đây, trang mạng của đài CNBC Mỹ kể câu chuyện của một cựu chiến binh Mỹ tên Markeiz Ryan, 36 tuổi. Sau khi giải ngũ, anh ta đến Sài Gòn sống thoải mái với tốn kém trung bình mỗi tháng $4,000 USD và không có ý định đi nơi nào khác, kể cả về lại nước Mỹ.

Số tiền chi tiêu hàng tháng đó đến từ tiền hưu trí cựu quân nhân, tiền anh làm thêm như dạy Anh ngữ và các khoản kiếm thêm khác. Tiền ăn uống chỉ tốn $400 USD một tháng thôi nhưng tiền thuê nhà $850 USD, tiền điện nước, tiền bảo hiểm sức khỏe và các khoản linh tinh khác cộng lại nên nhiều như vậy.

Dù sao, Markeiz Ryan nhìn nhận “Người ta ở đây chỉ chú ý tới đời sống hàng ngày của họ chứ không để ý mấy tới mấy chuyện chính trị gì đang xảy ra”.

Theo thống kê, giữa các năm 2016 đến 2020, hơn 24,000 người Việt Nam từ bỏ quốc tịch để nhập tịch ở nước khác trong khi chỉ có vài trăm người xin nhập tịch hoặc xin hồi tịch quốc tịch Việt Nam. Nhưng chỉ nửa năm 2014, có hơn 2,100 trường hợp nhà cầm quyền Hà Nội khoe “liên quan đến quốc tịch” được Bộ Tư Pháp “xử lý”.

Nhưng những con số trên cho thấy số người muốn thoát ra khỏi Việt Nam, cả hợp pháp lẫn bất hợp pháp, vẫn nhiều hơn là số người muốn đến Việt Nam sống hoặc quay về cố quốc để sống những ngày cuối đời. Hồi năm ngoái, cảnh sát Liên Âu đã phá vỡ một tổ chức buôn người Việt Nam, bỏ tù 16 người. Con đường di dân lậu từ Việt Nam qua ngả Nga, vòng vèo ở nhiều nước trước khi đến nước Anh bằng xuồng cao su hay xe tải vẫn tiếp diễn chứ không dừng lại. Cảnh sát liên bang Đức coi những nhóm tội phạm gốc Việt là một số trong những nhóm bóc lột di dân lậu tàn nhẫn nhất khi ép họ làm tại các nhà hàng, tiệm móng tay, nông trại, để trừ nợ cho chuyến đi.

Giới đầu tư quốc tế không đặt nặng vấn đề chính trị. Họ không cần biết cái chế độ này hay chế độ kia tàn ác thế nào đối với các người bất đồng chính kiến. Họ chỉ biết được yên thân thuê nhân công giá rẻ, làm ra sản phẩm để bán kiếm lời cao.

Chế độ Hà Nội khoe hồi tuần trước là tính đến cuối Tháng Chín, “tổng vốn đầu tư nước ngoài đăng ký vào Việt Nam bao gồm: vốn đăng ký cấp mới, vốn đăng ký điều chỉnh và giá trị góp vốn, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài đạt 28.54 tỷ USD, tăng 15.2% so với cùng kỳ năm trước.” Nghĩa là, dù Việt Nam đang phải đối phó chật vật với thuế quan đối ứng của Mỹ, giới đầu tư vẫn thấy làm ăn được.

Cùng lúc ấy, Việt Nam lại được một tổ chức khuyến khích du lịch quốc tế ở Hong Kông trao tặng giải thưởng công nhận nước này có một số trong những trung tâm du lịch sinh thái tuyệt vời nhất trên thế giới như Đồng Văn Mèo Vạc, Phong Nha – Kẻ Bảng.

Xã Thất Khê tại tỉnh Cao Bằng chìm dưới nước khi bão số 11 (Matmo) đưa mưa lũ tới, rồi các đập thủy điện nhỏ bé ở tỉnh này hối hả xả lũ chống vỡ đập làm nước sông Bằng Giang dâng cao bất thường. Người chết, tài sản thiệt hại nghiêm trọng. (Hình: Anh Túc/AFP/Getty Images)

Chẳng vậy, năm 2024, Việt Nam đón tiếp 17.5 triệu du khách, tăng 39.5% so với năm 2023. Năm nay, 9 tháng đầu 2025, Việt Nam đã tiếp đón đến 15.4 triệu du khách, tăng 19.5% so với cùng thời gian này của năm ngoái.

Người ta dẫn chứng các con số về gia tăng phát triển kinh tế hàng năm, về sự ổn định chính trị để nói rằng cái đất nước này đáng sống. Nhưng người ta không biết rằng đó chỉ là bề nổi, mặt ngoài mà thôi. Đại đa số người dân vẫn chạy ăn từng bữa toát mồ hôi, còn tầng lớp trung lưu và giàu có nằm trong giới “tư bản đỏ” tại Việt Nam vẫn chỉ là thiểu số.

Như ở trên trình bày, muốn yên thân sống ở Việt Nam, đừng đòi hỏi gì về nhân quyền. Quyền tự do phát biểu, tự do báo chí, hội họp, tự do biểu tình, tự do tôn giáo tín ngưỡng, cái gì cũng có cả đấy, nhưng chỉ có trên giấy mà thôi. Các quyền tự do ấy bị các điều luật hình sự trói lại bằng những từ ngữ mơ hồ để bắt tù những ai cắc cớ. Ít nhất 4 người đã bị bắt giam trong Tháng Chín vừa qua.

Tóm lại, Việt Nam chỉ là nơi có thể đáng sống của những người chấp nhận cúi đầu sống cái thân phận con lừa kéo xe để được cho ăn cho ít cỏ, uống ít nước, rồi cắm đầu chạy tiếp theo lệnh cái roi vụt lên lưng. Muốn chống đối? Cái cùm tại 53 trại giam trên toàn quốc đang sẵn sàng.

 

Posted on

Nhà văn Doãn Quốc Sỹ vừa qua đời ở Cali tuổi 103

Le Thanh Hoang Dan

Được tin nhà văn Doãn Quốc Sỹ vừa qua đời ở Cali tuổi 103, thành thật chia buồn cùng gia đình, và đại gia đình Sư Phạm Sài Gòn. Chúng tôi dạy trường này cùng một thời, trước năm 1975.

“Doãn Quốc Sỹ (17 tháng 2 năm 1923), còn được biết đến với tên Doãn Quốc Sĩ, là một nhà văn miền Nam Việt Nam.

Ông sinh ra tại tỉnh Hà Đông, miền Bắc Việt Nam, quê ở làng Hạ Yên Quyết (tên Nôm gọi là làng Cót) thuộc phủ Hoài Đức, tỉnh Hà Đông (về sau thời kỳ 1946-1954 đổi thành xã Hạ Yên Quyết thuộc quận Cầu Giấy, đại lý Hoàn Long, ngoại thành Hà Nội; ngày nay thuộc quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội).

Năm 1954, ông di cư vào Nam và sống ở Sài Gòn nơi ông thành lập nhà xuất bản Sáng Tạo cùng với Mai Thảo, Thanh Tâm Tuyền, Tô Thùy Yên và những người khác, đồng thời cho ra đời tạp chí văn chương cùng tên Sáng tạo có nhiều ảnh hưởng đương thời…

Tác phẩm nổi tiếng nhất của ông là Khu rừng lau, một trường thiên tiểu thuyết gồm 4 tập: Ba sinh hương lửa (1962), Người đàn bà bên kia vĩ tuyến (1964), Tình yêu thánh hóa (1965), và Những ngả sông (1966).

Theo Lê Văn, đặc phái viên Việt ngữ của Đài Tiếng nói Hoa Kỳ, trong một cuộc phỏng vấn ông, có dẫn chuyện rằng “Ba Sinh Hương Lửa người ta thường ví như những tác phẩm lớn của Nga như Chiến tranh và hòa bình” trong đó nội dung mô tả lại những cảm xúc đớn đau của một thế hệ thanh niên mới lớn tham gia vào công cuộc kháng chiến chống Pháp nhưng sau đó phát giác ra mình đã bị lợi dụng như công cụ đấu tranh giai cấp của những người cộng sản và “có lẽ chính vì thế mà anh đã bị cộng sản bỏ tù khi họ khi chiếm được miền Nam”

Sau năm 1975, ông bị nhà nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam tạm giam nhiều lần vì tội “viết văn chống phá cách mạng”, tổng cộng là 14 năm. Ông có tên trong danh sách những tên “biệt kích văn hóa”, bị bắt trong chiến dịch khởi động ngày 3 tháng 4 năm 1976, một năm sau ngày chiến tranh Việt Nam kết thúc, cùng hàng trăm nhà văn, nhà báo, nghệ sĩ, nhân sĩ miền Nam bị xếp hạng “phản động”: Trần Dạ Từ, Đằng Giao, Nhã Ca, Nguyễn Mạnh Côn, Nguyễn Hữu Hiệu, Hoàng Anh Tuấn, Thân Trọng Kỳ, Hoàng Vĩnh Lộc, Trịnh Viết Thành, họa sĩ Chóe, Như Phong Lê Văn Tiến, linh mục Trần Hữu Thanh, linh mục Đinh Bình Định, thượng tọa Thích Huyền Quang… Ông được phép di cư sang Hoa Kỳ vào năm 1995. Hiện nay ông sống tại Houston, Texas từ khi sang định cư tại Hoa Kỳ.

Ông là tác giả của khoảng 25 cuốn sách. Chuyện ngụ ngôn của ông có tựa đề Con cá mắc cạn đã được dịch ra tiếng Anh (The Stranded Fish) và có trong sách Việt Nam: bạn đồng hành văn chương của một du khách (Vietnam: A traveler’s literary companion) do John Balaban và Nguyễn Quí Đức biên soạn.” (Wikipedia)

#CàPhêBuổiSáng #ĐiểmBáo

 

Posted on

Người Mỹ lo lắng về bảo hiểm y tế hơn khi chính phủ đóng cửa

Ba’o Nguoi-Viet

October 12, 2025

Thiện Lê/Người Việt

SAN FRANCISCO, California (NV) – Chính phủ liên bang Hoa Kỳ đóng cửa vào ngày 1 Tháng Mười đang gây ra nhiều vấn đề, trong đó đáng chú ý nhất là giá cả của bảo hiểm y tế. Đây cũng là chủ đề của buổi hội thảo do Truyền Thông Cộng Đồng Mỹ (ACoM) tổ chức hôm Thứ Sáu, 10 Tháng Mười.

Người Mỹ đang gặp nhiều khó khăn về bảo hiểm y tế. (Hình minh họa: Karen Bleier/AFP via Getty Images)

Trong Tháng Mười, hàng triệu người Mỹ phải gặp khó khăn vì giá bảo hiểm gần như tăng gấp đôi vì tín dụng thuế từ đạo luật Affordable Care Act sắp hết hạn. Không chỉ vậy, bốn triệu người còn mất bảo hiểm.

Trong một khảo sát, 70% người Mỹ cho biết họ không thể mua được bảo hiểm giá cao hơn được mà không ảnh hưởng đến nhiều chi phí khác cho gia đình. Trong khi đó, những người có thu nhập thấp sắp mất bảo hiểm miễn phí.

Những cắt giảm về y tế này do một số luật lệ và giới hạn mới về Medicaid tạo ra, có thể làm đến 12 triệu người Mỹ mất bảo hiểm y tế.

Diễn giả đầu tiên là ông Anthony Wright, tổng giám đốc Families USA, cho biết Hoa Kỳ bỏ nhiều tiền cho y tế hơn mọi quốc gia công nghiệp khác, một phần là vì không có hệ thống y tế thống nhất.

Về việc tăng giá bảo hiểm, ông cho hay hàng triệu người sẽ đối mặt với vấn đề đó vào cuối năm nay, có giá tăng trung bình 18%, nhưng vì không có tín dụng thuế nên họ phải trả gấp đôi và thậm chí gấp ba lần. Điều đó có thể làm khoảng bốn triệu người mất bảo hiểm, trong đó là 1.5 người mất bảo hiểm chỉ vì tăng giá cho dù tín dụng thuế được gia hạn.

Bảo hiểm sẽ ngày càng khó mua hơn nếu không có tín dụng thuế. (Hình minh họa: Robyn Beck/AFP via Getty Images)

Theo ông Wright, đó là quyết định của Quốc Hội, chứ không phải là chuyện sớm muộn cũng xảy ra. Điều đó sẽ làm những khu vực hẻo lánh gặp nhiều khó khăn vì họ đã phải bỏ nhiều tiền hơn cho bảo hiểm, và mất tín dụng thuế y tế sẽ nhiều bệnh nhân không có điều kiện đi khám nữa và có nhiều người phải khám bệnh không được trả tiền, dẫn đến các phòng khám hay bệnh viện ở vùng hẻo lánh phải đóng cửa hoặc giảm dịch vụ.

Diễn giả thứ hai là bà Jenny Sullivan, giám đốc về bảo hiểm y tế của Beyond the Basics, cho biết những người có nguy cơ mất bảo hiểm cao nhất là 93% những người mua bảo hiểm từ các thị trường; 90% người có thu nhập thấp hơn mức nghèo khó liên bang đến bốn lần; gần một nửa người có thu nhập thấp gấp đôi mức nghèo khó liên bang; 25% chủ doanh nghiệp; và 25% thanh niên.

Không chỉ vậy, 25% người trong độ tuổi 55 đến 64 cũng gặp nguy cơ, và một điều cần chú ý là hơn một nửa người mua bảo hiểm là người thiểu số.

Theo bà, việc giữ bảo hiểm miễn phí cho cư dân rất quan trọng vì có đến 400,000 người không mua được bảo hiểm nếu không có bảo hiểm miễn phí, nhất là đối với những người tại các tiểu bang mà Medicaid không mở rộng. Những chương trình bảo hiểm y tế giảm số người thu nhập thấp không có bảo hiểm đáng kể trong nhiều năm.

Bà Sullivan cho hay chính phủ phải hành động khẩn cấp vì hàng triệu người sẽ mất bảo hiểm, và đây là một vấn đề mà ai cũng thấy từ năm 2022, đã có giải pháp và chỉ cần Quốc Hội giải quyết.

Nhiều người có thu nhập thấp có thể mất bảo hiểm. (Hình minh họa: Justin Sullivan/Getty Images)

Người phát biểu cuối cùng là bà Ashley Kirzinger, cho biết bảo hiểm y tế là một trong những lo lắng tài chánh lớn nhất của người Mỹ, cao hơn cả tiền thuê nhà, tiền nợ nhà, tiền điện nước và tiền cho thực phẩm.

Theo bà, khoảng 50% người lớn ở Hoa Kỳ cho biết họ khó mua được bảo hiểm; khoảng 25% gặp khó khăn khi trả tiền bảo hiểm, kể cả khi có thêm tín dụng thuế. Thêm vào đó là vấn đề về hiểu biết của công chúng, vì chỉ có 40% cư dân biết về việc tín dụng thuế cho Medicaid sắp hết hạn.

Hiện nay, có 70% người Mỹ tự mua bảo hiểm cho biết sẽ không thể mua được nữa nếu tăng giá gấp đối, có 40% cho biết họ sẵn sàng chịu cảnh không có bảo hiểm. Những người không có bảo hiểm thường gặp nhiều khó khăn khi tìm các dịch vụ y tế, thường không muốn tìm các dịch vụ phòng bệnh, và phải chịu nhiều căng thẳng hơn khi phải đối mặt với chi phí của những trường hợp khẩn cấp về y tế. [kn]

—

Liên lạc tác giả: le.thien@nguoi-viet.com

 

Posted on

 Cộng Đồng Người Việt Hải Ngoại – 50 Năm Nhìn Lại – Vĩnh Chánh

Kimtrong Lam

BS Vĩnh Chánh

Sau nhiều làn sóng di cư rời khỏi Việt Nam, ngay trước ngày 30 tháng 4, 1975 và tiếp tục về sau, qua các cuộc di tản, vượt biên vượt biển, Đoàn Tụ Gia Đình, Ra Đi Có Trật Tự ODP, Tái Định Cư Nhân Đạo HO, Chào đón Con Lai qua nghị định American Home Coming Act, rồi về sau với di dân hợp pháp, di dân kinh tế…cộng đồng người Việt tỵ nạn CS ở Hải Ngoại lớn dần, mạnh dần, qua những nỗ lực quả quyết từ bàn tay trắng đạt được thành công vượt bực. Họ và các thế hệ tiếp nối đã không ngừng tích cực hội nhập vào xứ sở tạm dung đã cho họ cơ hội, đóng góp tài năng trí tuệ, văn học nghệ thuật, chính trị xã hội trong khi vẫn cố gắng duy trì văn hóa quê hương. Sự lớn mạnh trong 50 năm vừa qua của cộng đồng VN là một trang sử kiêu hùng, là niềm kiêu hãnh của đa số dân chúng từng sống tại Miền Nam Việt Nam, viết lên được ý chí và quyết tâm gìn giữ những giá trị văn hóa truyền thống, như tinh thần hiếu học, giáo dục gia đình, tính siêng năng, kỷ luật có trên nhường dưới, tình đoàn kết cộng đồng, tôn trọng lẫn nhau trong xã hội. Bên cạnh, sự dung hòa thiết thực và dễ dàng chấp nhận giữa văn hóa gốc và văn hóa nước tạm dung đã đóng góp phần quan trọng trong hội nhập cho cộng đồng người Việt tại Hải Ngoại.

Trong phạm vi hạn hẹp của hiểu biết, tôi xin chú trọng bài viết nhiều về cộng đồng người Việt tại Mỹ, hơn là với cộng đồng người Việt sống tại các nước Canada, Âu Châu hay Úc Châu. Điều này cũng dễ hiểu khi có đến 2.4 triệu người Việt sống tại Mỹ, so với khoảng 280 ngàn tại Canada, 400 ngàn tại Pháp, 335 ngàn tại Úc, 219 ngàn tại Đức (mà đa số từ Đông Đức qua), vài chục ngàn tại các nước khác như Bỉ, Hà Lan, Anh, Na Uy, Thụy Điển và …

Cho dù hiện tại, người Việt Hải Ngoại theo nhiều khuynh hướng chính trị khác nhau, nhưng cần phải khẳng định căn cước chung của tất cả người Việt rời khỏi Việt Nam là cộng đồng người Việt tỵ nạn CS. Và ngay từ đầu, chính vì mẫu số chung tỵ nạn CS, có sẵn căn bản tôn tri trật tự của một xã hội nhân bản qua giáo dục từng trân trọng nhân phẩm, tư cách con người, truyền thống gia đình, nên người Việt Hải Ngoại dễ dàng thông cảm, chỉ dẫn cho nhau, giúp nhau tìm nơi ăn chốn ở, rồi chỉ cho nhau bất cứ công việc gì để nuôi sống gia đình, tìm trường lo xây dựng tương lai cho con cháu qua học vấn, mở những cơ sở thương mãi chú trọng vào sở thích hay nhu cầu của đồng hương, tập hợp với nhau thành nhóm nhỏ, hội đồng hương, hội thân hữu đồng môn hay đồng nghiệp – đơn cử Hội Y Sĩ VN tại Canada, Hội đầu tiên có tổ chức bình diện thế giới tự do, mở màn cho các hội chuyên nghiệp có tầm vóc quốc tế về sau – hội đoàn các cựu quân nhân, rồi từ từ mới thành ra được một cộng đồng người Việt Hải Ngoại lớn mạnh theo thời gian. Người Việt thường có khuynh hướng tụ tập sinh sống gần nhau, nên các khu thương mãi, siêu thị, các phòng mạch bác sĩ, nha sĩ, dược phòng, văn phòng luật sư, cùng các dịch vụ đi kèm, các quán rồi các nhà hàng sang trọng to lớn xuất hiện dần với ẩm thực Việt Nam, trong các khu vực thương mãi xung quanh Little Saigon, Quận Cam, trung tâm thương mãi ở Houston , Dallas, Austin, San Jose; trung tâm Eden và Little Saigon, Arlington, Virginia; ở Montreal,Vancouver, Toronto, Ontario, Alberta; ở Sydney, Melbourne, Perth, Brisbane; quận 13 tại Paris; Cha mẹ lại được khuyến khích cho con học thêm tiếng Việt tại các trung tâm cộng đồng tự nguyện dạy thêm tiếng Việt với mục đích gìn giữ văn hóa cổ truyền và ngôn ngữ Việt …

Năm qua năm, cộng đồng người Việt lớn dần, mạnh dần, thế hệ thứ nhất ổn định, an cư lạc nghiệp. Họ đã sống qua những cố gắng phi thường, chịu khó chịu khổ, cần cù xây dựng học hỏi; những trái ngang trắc trở, trái sầu trái đắng, trái chua trái cay, vì buồn tủi của kiếp tha hương, vì bao vấn nạn cam go trong mưu sinh, cùng với mất mát bỏ lại trên quê hương hay trên biển cả, những vết sẹo trên cơ thể, kể luôn cả chấn thương tâm lý không chảy máu… đã và đang từ từ dịu dần, nhường lại cho sự phấn chấn và biết ơn đất nước đón nhận mình, liên tục cho mình cùng gia đình và cộng đồng mình nhiều cơ hội vươn lên, hội nhập vào vườn hoa muôn sắc muôn màu, đa văn hóa, đa chủng tộc. Sau 50 năm, cây xương rồng nở hoa, cây trái cho hoa quả ngọt ngào; cứ thế, thế hệ thứ 2 và thứ 3 hội nhập mạnh mẽ vào xã hội nước sở tại. Không thiếu những thành công vượt bực, những thành đạt đáng ngưỡng mộ của các thế hệ thứ nhất, thứ hai rồi thứ ba trong cộng đồng VN tại Hải Ngoại, là niềm hãnh diện chung, không những của cộng đồng người Việt chúng ta, mà còn là sự trân trọng của chính quyền nước sở tại. Trong mọi ngành nghề. Từ hệ thống chính trị cấp liên bang, tiểu bang đến các quận hạt địa phương, từ hệ thống quân đội, giáo dục, kinh tế xã hội, khoa học kỹ thuật, nhân văn xã hội, trong thương trường, báo chí, văn học nghệ thuật, kỹ nghệ giải trí, ca nhạc điện ảnh, thể dục thể thao… đâu đâu cũng có những tên tuổi Việt Nam, đâu đâu cũng có đề tài thành công của người Việt chia sẻ với người Việt để tạo thêm niềm tin cho nhau

Với sự kém hiểu biết, với trí nhớ kém dần, và khuôn khổ của bài viết, tôi biết mình sót tên của vô số nhân vật đồng hương có công đóng góp cho sự tiến mạnh của cộng đồng người Việt. Mong quý vị thông cảm.

Dưới đây là danh sách cắt ngắn của một số những danh nhân trong các lãnh vực nói trên:

*** Các chính trị gia, các quan chức trong chính phủ liên bang:

*Đinh Đồng Phụng Việt. Cựu thứ trưởng Tư Pháp nội các Tổng thống 43 George W. Bush, tác giả của Patriot Act năm 2001, giáo sư Luật Khoa ĐH. Georgetown

*Hùng Cao, được hành pháp đề nghị vào chức vụ thứ trưởng Bộ Hải Quân, đang chờ Thượng Viện chuẩn y.

*Joseph Cao, cựu dân biểu liên bang của TB Louisiana.

*Derek Trần, dân biểu liên bang, địa hạt 45th, tiểu bang California.

*Stephanie Murphy, cựu dân biểu liên bang địa hạt 7, tiểu bang Florida

*Đạt Trần, quyền bộ trưởng Bộ Cựu Chiến Binh, tháng 1, 2020- tháng 2, 2021.

*Tony Phạm, Phụ tá bộ trưởng Bộ Home Land Security, và từng là quyền giám đốc US Immigration & Customs Enforcement.

*Giao Phan, giám đốc điều hành NAVSEA, đồng chức với một đô đốc 3 sao của Hải Quân Hoa Kỳ, điều khiển 85 ngàn người, vừa quân sự vừa dân chính, trách nhiệm nghiên cứu, phát triển, mua sắm, bảo trì, thiết kế những tàu chiến, từ nhỏ cho đến lớn như các hàng không mẫu hạm cho Hải Quân Hoa Kỳ.

* Joe Nguyễn, thượng nghị sĩ TB Washington.

*Jacqueline Nguyễn, Thẩm phán Tòa Thượng Thẩm Washington DC..

*Miranda Mai Du, thẩm phán tòa án liên bang vùng Nevada.

* Michele Ginda, thứ trưởng Bộ Ngoại Giao về Public Diplomacy + Public Affairs.

*Danny Lam Nguyễn, thẩm phán tòa án Tối Cao của District of Columbia.

*J. Peter Phan, đại sứ gốc Việt đầu tiên, cho vùng Sahel Region của Africa.

*Dương Như Nguyện, thẩm phán Mỹ gốc Việt đầu tiên, Houston,Texas, cựu GS. Luật ĐH Denver.

*Nguyễn Lâm Kim Oanh, GS TS. Giáo Dục, nguyên giám đốc chương trình Ngôn Ngữ/hệ thống ĐH TB CA, rồi giám đốc Nha Ngoại Ngữ và giáo dục Quốc Tế Liên Bang, và cố vấn cao cấp cho tòa Bạch Cung về liên hệ đến người Á Châu. Hiện tại bà đang giữ chức GS Học Viện Quốc Gia Hành Chánh Cao Cấp tại Hoa Thịnh Đốn.

*Đinh Hân, giám đốc kỹ thuật và giao thông của Tổng Nha Bưu Điện Hoa Kỳ, người đưa ra và hoàn tất hệ thống xe thư chạy bằng điện, giải thưởng Giao Thông cao quý của Tổng Thống George W. Bush. Ts. Hân là em trai của Bs. Quân Y Nhảy Dù Đinh Hà.

*Phan Quang Tuệ, thẩm phán Tòa Di Trú liên bang ở San Francisco. Ông là con trai của Phó Thủ Tướng Phan Quang Đán.

*Nguyễn Trọng Nho, cựu thẩm phán tòa án Thượng Thẩm, quận Cam, California.

*Bs. Philipp Roesler, nguyên là 1 bác sĩ ngành giải phẫu lồng ngực, là phó thủ tướng kiêm bộ trưởng kinh tế của nước Đức khi ở tuổi 38.

*Ngô Thanh Hải, Thượng nghị sĩ liên bang, Canada.

*Hoàng Mai, dân biểu liên bang vùng Montreal, Canada.

*Hiến Văn Lê, Thống Đốc của South Australia.

*Tại thành phố Brimbank với khoảng 2 trăm ngàn dân, cách Melbourne chừng mười cây số, năm 2024, có đến 4 nghị viên thành phố là người Việt trên 11 nghị viên, lại toàn là phụ nữ. Như sau: Kim Thiên Trương, Thùy Đăng (mới 25 tuổi nhưng giữ chức thị trưởng), Lucy Nguyễn và Duyên Anh Phạm.

***Các chính trị gia, thị trưởng của các quận hạt địa phương và của tiểu bang, như:

Tony Lâm, thị trưởng người Mỹ gốc Việt đầu tiên của thị xã Westminster, Quận Cam, Janet Nguyễn, Thượng Nghị Sĩ (TB CA), Văn Trần, Dân biểu (TB CA); Hubert Võ (dân biểu TB. Texas), Hoan Hùng (dân biểu TB. Illinois), Hoàn Nguyễn (dân biểu TB. Utah), John Trần (thị trưởng Rosemead, CA), Bao Nguyễn (thị trưởng Garden Grove, CA), Helen Trần (thị trưởng San Bernardino, CA), Michael Vu (thị trưởng Fountain Valley, CA), Richard Trần (thị trưởng Milpitas, CA), Andrew Võ (supervisor của OC, CA)…

*** Các tướng lãnh trong quân đội Hoa Kỳ

*Thiếu tướng Lương Xuân Việt.

*Thiếu tướng LapThe Chau Flora, Vệ Binh Quốc Gia

*Thiếu tướng William H. Seedy, TQLC

*Phó Đề Đốc Nguyễn Từ Huấn, mà toàn gia đình ông bị VC thảm sát trong Mậu Thân 1968.

*Chuẩn Tướng Danielle Ngô, Công Binh

* Phó Đề Đốc Vũ Thế Thùy Anh, Dịch vụ Y tế Công Cộng, Hải Quân

* Chuẩn Tướng John R. Adwards, Không Quân

Tính cho đến tháng 9, 2024 có trên 105 sĩ quan Cấp Đại Tá, cả nam lẫn nữ, trong các quân binh chủng phục vụ trong Quân Đội Hoa Kỳ. Không tính 57 vị đã hồi hưu. Mà trong đó Y Sĩ Đại Tá Nguyễn Dương, tốt nghiệp YK Saigon trước 1975, từng là y sĩ trưởng một sư đoàn Thiết Giáp trong trận chiến Desert Storm tại Iraq; và có 2 chị em đều là Đại Tá Quân Y: Y Sĩ Đại Tá Mylene Trần Huỳnh (Không Quân), và Y Sĩ Đại Tá Appolo Trần (Bộ Binh), là con gái và con trai của vợ chồng Bs. Trần Đoàn (RIP, bác sĩ Quân Y Nhảy Dù VNCH) và Dược sĩ Phan Thị Nhơn, VA, Hoa Kỳ. Tại Pháp, còn có Đại Tá Trần Đình Vị. Ông gia nhập Quân Đội Pháp sau khi rời VN 1975 với cấp bậc Thiếu Tá Quân Lực VNCH, và hồi hưu với cấp bậc Đại Tá của Quân Đội Pháp. Tại New Zealand, có Bs. Nguyễn Quang Giao, nguyên Y Sĩ Thiếu Tá VNCH, nay là Phó Giám Đốc Nha Quân Y của Tân Tây Lan.

*** Nghiên cứu, Khoa Học, Giáo Dục:

Về nghiên cứu, nhiều nhà khoa học người Việt đang làm việc tại các trường đại học và viện nghiên cứu uy tín tại Mỹ. Họ tham gia vào các nghiên cứu khoa học tiên tiến trong các lĩnh vực như khoa học máy tính, kỹ thuật điện, vật liệu, và y sinh học, tạo ra những đột phá và phát minh mới.

Trong giáo dục, nhiều người Việt Nam đang giảng dạy tại các trường đại học và cao đẳng ở Mỹ. Họ truyền đạt kiến thức và kỹ năng cho thế hệ tương lai, góp phần đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành công nghệ cao, đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành này.

Sau đây là danh sách ngắn của các khoa học gia, các giáo sư cùng các nghiên cứu gia tên tuổi:

*Eugene Trinh Trịnh Hữu Châu, tiến sĩ Vật Lý đại học Princeton, chuyên về Vật Liệu Học (Material Sciences), trước đó học ở CalTech, là phi hành gia NASA gốc Việt đầu tiên bay vào không gian với chuyến bay STS-50 (Columbia Space Shuttle). Ông là nhân viên cao cấp và trọng yếu của cơ quan hàng không và không gian quốc gia tại Washington DC và Jet Propulsion Lab, Pasadena California, giáo sư đại học California Institute of Technology (CalTech).

*Nguyễn Xuân Vinh, tiến sĩ Toán Học (Pháp), tiến sĩ Hàng Không Không Gian đại học Colorado, những nghiên cứu của ông tác động hữu hiệu trong việc sắp đặt quỹ đạo cho phi thuyền (optimization). Ông được giải thưởng Dirk Brouwer vinh danh những thành tựu trong chuyên môn về hàng không, không gian. Ông đã là Đại Tá cựu tư lệnh không quân Quân Lực Việt Nam Cộng Hoà, cuốn sách “Đời Phi Công” với bút hiệu Toàn Phong đã là động lực cho rất nhiều thanh niên gia nhập không quân. Ông là giáo sư Emeritus ĐH Michigan.

*Trịnh Xuân Thuận, tiến sĩ Vật Lý Thiên Văn đại học Princeton, trước đó theo học CalTech, nổi tiếng không những trong chuyên môn Vật Lý Thiên Văn (Astrophysics), mà còn trong văn học, diễn giải những kiến thức chuyên môn qua văn chương, được UNESCO vinh danh, đoạt giải thưởng Prix Mondial Cino Del Duca, có huân chương Chevalier của Pháp. Nghiên cứu về tiến hóa các ngân hà, và hình thành sao, góp phần vào hiểu biết vũ trụ. Hiện tại, ông là GS ĐH Virginia.

*Ngô Bảo Châu, tiến sĩ Toán Học Université de Paris, trước đó Ecole Normal Superieure. Ông lãnh giải thưởng Field Medal, được coi như cao nhất về Toán Học, được tuần báo Time vinh danh, được giải MacCarthur Fellows Program ($800,000 tổng cộng trong 5 năm, phát 3 tháng một lần) cho những công trình nghiên cứu tự ý chọn lựa. Giáo sư môn Toán Học đại học Chicago.

*Jane Lưu Lệ Hằng, tiến sĩ Vật Lý Thiên Văn MIT, trước học Stanford, có thực tập tại Jet Propulsion Lab của NASA, có tên trên bản đồ Thiên Văn với Asteroid 5430LUU, đánh dấu sự dầy công nghiên cứu về vòng đai Kuiper ở ngoài cùng của Thái Dương Hệ (Solar System). Có thêm giải thiên văn cao quý Kavli Prize. Đã là giáo sư của MIT và đại học Leiden (Hòa Lan), hiện là khoa học gia trong Lincoln Lab của MIT, 1 trong 5 trung tâm nghiên cứu khoa học hàng đầu của Hoa Kỳ.

* Lê Duy Loan, kỹ sư tốt nghiệp đại học Austin, Texas, senior Vice President gốc Việt đầu tiên của ngành kỹ thuật và quản trị của Texas Instruments. Được mời nói chuyện về quản trị và lãnh đạo tại các đại học danh tiếng như Westpoint Academy của quân đội Hoa Kỳ, giúp cho nhiều sinh viên xuất sắc theo học các đại học hàng đầu của Mỹ.

*Nguyễn Cường Charles, tiến sĩ điện tử đại học George Washington, DC, trước học ở Konstanz, Đức Quốc. Khoa trưởng gốc Việt đầu tiên ở một đại học có tầm vóc quốc gia (Catholic University of America), trong vòng 16 năm đã đưa vị trí của phân khoa kỹ sư (school of engineering) của trường này lên nhiều bậc cao hơn, có những nghiên cứu về tự động hoá (robotics) với Goddard Space Flight Center NASA, đại học này đã thiết lập giải thưởng Dean Charles Cuong Nguyen Leadership Award, phát thường niên cho các sinh viên ngành kỹ sư, ngoài ra ông là chủ bút nhiều tập san chuyên môn về tự động hóa (Automation). Hiện là dean emeritus.

*Võ Đình Tuấn, tiến sĩ học viện kỹ thuật Zuerich (Thụy Sĩ), trước đó Ecole Polytechnique Lausanne. Ông chuyên khoa về Photonics, sự chuyển động, tuần hoàn, vận hành của ánh sáng (physical science of light).Ông được xếp hạng là nhân vật số 43 trong 100 nhân tài xuất chúng trong khoa học. Ông được bầu vào hàn lâm viện khoa học các sáng chế gia (National Academy of Inventors). Là giáo sư của đại học Duke trong khu Research Triangle ở tiểu bang North Carolina, một trung tâm tập trung nhiều cơ sở khoa học hàng đầu của Mỹ.

*Thục Quyên Nguyễn, TS. GS Hóa Học của UC Santa Barbara. Bà ở trong danh sách top 1% các khoa học gia có ảnh hưởng lớn nhất đến thế giới.

*Đàm Thanh Sơn, tiến sĩ Vật Lý Học Viện Nghiên Cứu Nguyên Tử (Institute for Nuclear Research, Moscow, Russia), ông là vật lý lý thuyết (theoretical physicist) xuất sắc, được bầu vào hàn lâm viện quốc gia về khoa học (National Academy of Sciences), được đại học Chicago phong danh hiệu hiếm hoi là university professor (cho tới giờ chỉ có khoảng 30 người được đại học này phong), được giải MacCarthur Fellows Program ($800,000 tổng cộng trong 5 năm, phát 3 tháng một lần) cho những công trình nghiên cứu tự ý chọn lựa. Giáo sư môn Vật Lý đại học Chicago.

*Trương Công Hiếu, kỹ sư, Canada, phát mình cách in màu trên tiền đúc bằng kim loại, giải thưởng của Nữ Hoàng Anh.

*Đỗ Đức Cường, chuyên viên cao cấp ngân hàng Mỹ, được biết đến như là cha đẻ của máy ATM.

*Dương Nguyệt Ánh, khoa học gia trách nhiệm phát triển vũ khí Thermobaric cho Bộ Quốc Phòng Hoa Kỳ. Một phụ nữ chiếm nhiều cảm tình của người Việt hải ngoại.

*Võ Tá Hân. Tốt nghiệp MIT. Ngân hàng gia quốc tế (Bank of Montreal, Singapore Finance, UBS), CEO (Tập đoàn công ty bất động sản, khách sạn, kỹ nghệ Hong Leong Singapore) Thành viên Board of Trustees (Đại học Quản lý Singapore) & Board of Directors (Singapore Arts House – Bộ Văn Hóa Singapore). Sống và làm việc ở Á châu hơn 30 năm. Được xem như một trong những nhân vật ngoại quốc quan trọng đã giúp đảo quốc Singapore phát triển mạnh về kinh tế. Sáng lập MIT Club of Singapore và Singapore Classical Guitar Society. Khi về hưu tại Nam Cali. là CEO của Trung Tâm Y Tế Nhân Hoà, đưa Trung Tâm đạt tiêu chuẩn liên bang và thành lập chương trình MD100 giúp 100 sinh viên Mỹ gốc Việt vào trường Y. Ông còn được biết đến như một nhạc sĩ với những nhạc phẩm về Huế và về đạo Phật rất nổi tiếng. Từ nhiều năm qua, ông mở lớp dạy guitar cho những người cao niên.

*Nguyễn Sơn Bình, GS. TS Hóa Học tốt nghiệp Ca. Tech, và giảng dạy tại ĐH Northwestern. Có 30 bằng sáng chế trong nhiều lãnh vực và nhiều giải thưởng cao quý của National Science Foundation Career.

*Mya Lê Thái, nữ TS UC Irvine với phát minh loại pin Nanobattery, có thể xử dụng đến 400 năm.

*Nguyễn Trọng Hiền, TS từ Princeton, trong lãnh vực nghiên cứu bức xạ nền vũ trụ. Khi làm việc cho NASA, ông có nhiều đóng góp lớn vào nghiên cứu Nam Cực.

*Vũ Thành Long, Định cư tại Mỹ năm 1980, lấy xong 2 bằng cử nhân cơ khí & kỹ thuật hàng không không gian, tiếp tục tốt nghiệp tiến sĩ. Một thành viên fellow cao cấp của cơ quan NASA.

*Nguyễn Viết Kim, du học Đức Quốc từ thập niên 60, định cư về sau tại Mỹ và tốt nghiệp Tiến Sĩ. Phục vụ NASA và NSA (National Security Agency) cho đến khi hồi hưu. Đáng ngưỡng mộ hơn nữa ông từng là một con người khiêm nhượng và từng là gà trống nuôi 3 con thành đạt.

* Amanda Nguyễn, người phụ nữ trong năm 2022 của tuần báo Time. Một hoạt động viên cho nhân quyền và là phi hành gia trong chuyến bay tiểu quỹ đạo (sub orbital) Blue Origin NS-31 của ông Jeff Bezos, vào ngày 14 tháng 4, 2025, cùng với 5 phụ nữ khác.

*Kelly Nguyễn, nữ TS Hóa Học, Đại Học Australia, vinh danh và nhận nhiều giải thưởng qua nghiên cứu làm chậm tiến trình Lão Hóa.

*Nguyễn Cẩm Vân: tốt nghiệp hạng nhì Naval Academy, bác sĩ y khoa, ĐH Stanford, BS. phi hành ở Pensacola, chuyên khoa ĐH. Pennsylvania. Phục vụ tại tổng y viện Walter Reed và trường đại học quân y quân lực Hoa Kỳ. Cấp bậc HQ Đại Tá (Navy Captain).

*Lê Tự Quốc Thắng, tiến sĩ Toán. Từng đạt huy chương vàng Olympic toán học quốc tế (IMO) lần thứ 23 tại Budapest, năm 1982, với số điểm tuyệt đối 42/42. Cựu học sinh trường Quốc Học Huế. Hiện là GS Học Viện Công Nghệ TB Georgia.

*Ông Huy, GS Emeritus, Khoa trưởng Dược Khoa, Đại Học Montreal, Canada. Ông Huy là con rể của GS YK Nguyễn Hữu, YK Saigon.

*Bùi Tiến Đài, GS TS Điện Toán và Phần Mềm, Khoa trưởng Đại Học Concordia, Montreal, Canada

*Nguyễn Hữu Trâm Anh, Bs. gây mê, là trưởng ban gây mê cho cuộc ghép mặt người đầu tiên trên thế giới. Bs. Trâm Anh còn là chủ tịch Hội Y Sĩ VN tại Canada.

*Bs. Võ Văn Cầu, tốt nghiệp 1968 ĐH YK Huế, là Chủ Tịch và sáng lập viên của United Care Medical Group, một HMO nổi tiếng tại Orange County, CA, xử dụng trên 200 bác sĩ gia đình và hơn 300 bác sĩ chuyên môn gồm đủ mọi ngành. Bs. Cầu là một khuôn mặt lớn trong cộng đồng VN tại Quân Cam và là người đóng góp thường xuyên cho các công tác xã hội thiện nguyện.

*Bs. Nguyễn Ngọc Thạch, thành viên Hội YK Huế Hải Ngoại, thành viên của ban chấp hành của American College of Cardiology, của hội American Heart Association, fellow của Society of Cardiovascular Angiography & Intervention, và của Advanced International Cardiology, từng là thuyết trình viên quốc tế về Tim Mạch, khoa trưởng ĐH YK Tân Tạo, VN. Tác giả của Practical Hand book of Advanced Interventional Cardiology, đứng hàng thứ 3 được mua trên online, và sách được dịch qua tiếng Tàu và tiếng Việt.

Vĩnh Chánh

 

 

Posted on

Sao ông Trump không được giải Nobel Hòa Bình?- Hiếu Chân/Người Việt

Ba’o Nguoi-Viet

October 10, 2025

Hiếu Chân/Người Việt

Cuộc tranh luận sôi nổi chung quanh triển vọng đoạt giải Nobel Hòa Bình 2025 của Tổng Thống Mỹ Donald Trump đã ngã ngũ vào rạng sáng Thứ Sáu, 10 Tháng Mười, sau khi Uỷ Ban Nobel Hòa Bình Na Uy (Norwegian Nobel Committee – NNC) công bố quyết định trao giải thưởng cho bà Maria Corina Machado – người lãnh đạo phe đối lập chống độc tài ở Venezuela. Toà Bạch Ốc ngay lập tức ra thông báo lên án NNC “đặt chính trị trên hoà bình.”

Tổng Thống Donald Trump. (Hình: Andrew Caballero-Reynolds/AFP via Getty Images)

Bất ngờ đến phút cuối

Sự kiện ông Trump không được nhận giải năm nay gây bất ngờ lớn cho nhiều người đã chắc mẩm thế nào giải năm nay cũng sẽ về tay nhà lãnh đạo dân tuý “do Chúa chọn” mà họ ủng hộ hết mình, dù bản thân ông Trump có lần bộc lộ một cách cay đắng rằng: “Họ sẽ không bao giờ trao cho tôi giải Nobel Hòa Bình. Thật đáng tiếc. Tôi xứng đáng, nhưng họ sẽ không bao giờ trao cho tôi.”

Vì nghĩ mình xứng đáng nên ông Trump đã nhiều lần yêu cầu chính phủ Na Uy trao giải cho mình, viện dẫn ông có công dàn xếp bảy cuộc xung đột lớn trên thế giới; thậm chí chính quyền của ông lặng lẽ gây áp lực đối với chính phủ Na Uy, buộc họ phải chọn ông để trao giải. Ông là ứng viên duy nhất làm như vậy do ông không nhận ra hoặc phớt lờ sự thật rằng NNC do Quốc Hội Na Uy bổ nhiệm nhưng hoạt động độc lập, không chịu sự chỉ đạo hay can thiệp của chính phủ; chính tính độc lập và khách quan của Ủy Ban Nobel là yếu tố tạo nên uy tín và danh giá của giải thưởng này. Đi xa hơn, trong cuộc “huấn thị” các tướng lãnh quân đội Hoa Kỳ hôm 30 Tháng Chín, ông Trump nói nếu ông không được giải Nobel Hòa Bình năm nay thì đó là “sự lăng nhục nước Mỹ” (!).

Ông Trump cũng là người duy nhất được nhiều nhà lãnh đạo quốc gia đề cử, hầu hết là những nhà độc tài, từ Pakistan, Azerbaijan, đến Cambodia và Israel. Có điều, sự đề cử của các nhà lãnh đạo này gần như chỉ là tâng bốc để ông Trump ban phát đặc ân cho họ mà không hoàn toàn dựa trên thành tích của ông hoặc dựa vào các tiêu chuẩn của giải Nobel. Tuyên bố của ông Trump trước Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc rằng ông có công dàn xếp bảy cuộc xung đột bị coi là một lời phóng đại, khoe khoang thành tích xa rời thực tế. Thủ Tướng Ấn Độ Narendra Modi chẳng hạn đã phủ nhận “công lao” của ông Trump dàn xếp vụ ngừng bắn giữa Ấn Độ và Pakistan mới đây khiến ông nổi giận và đánh thuế trừng phạt 50% đối hàng hóa Ấn Độ.

Công chúng thế giới dường như có cái nhìn khác với các chính trị gia. Ở mục theo dõi giải Nobel Hòa Bình 2025, trang mạng chuyên dự đoán (prediction) nổi tiếng Polymarket.com ghi nhận, trong ngày Thứ Năm, 9 Tháng Mười – một ngày trước khi công bố kết quả – tỷ lệ đặt cược vào các ứng viên hàng đầu thay đổi chóng mặt. Vào lúc 3 giờ 40 phút chiều, bà Yulia Navalnaya (vợ góa nhà đấu tranh dân chủ Alexei Navalny của Nga) dẫn đầu với 9%, tiếp theo là ông Donald Trump 4.5%, trên cả bà Maria Corina Machado 3.6%, và Đức Giáo Hoàng Leo XIV 0.3%. Nhưng tình hình thay đổi rất nhanh, đến 4 giờ 5 phút chiều, bà Maria Corina Machado vượt lên dẫn đầu với 43.4%, ông Trump xếp thứ hai với 4.8%, vượt qua bà Yulia 4.5%. Nửa giờ sau, lúc 4 giờ 30 phút, cơ hội để bà Maria giành giải Nobel tăng vọt lên 65.2% trong khi các ứng viên còn lại bị giảm, bà Yulia còn 3.5% và ông Trump chỉ còn 2.3% – và dao động quanh tỷ lệ này cho đến lúc NNC xướng danh người thắng giải vào lúc 11 giờ sáng ngày 10 Tháng Mười, giờ Na Uy.

Vì sao ông Trump không xứng đáng được giải?

Không thể phủ nhận Tổng Thống Trump có vai trò quan trọng thúc đẩy Israel và Hamas ký kết thỏa thuận ngừng bắn, trao đổi con tin và tù nhân sau hai năm chiến tranh đẫm máu ở dải Gaza. Chúng tôi đã có bài phân tích vai trò của ông Trump và kế hoạch hòa bình Gaza 20 điểm của ông trên trang báo này. Nhưng ngừng bắn chưa hẳn là hoà bình vĩnh viễn, và không ai dám đoan chắc thỏa thuận ngừng bắn vừa ký kết giữa Israel và Hamas sẽ chấm dứt xung đột. Trong lịch sử, người ta thấy sau Hiệp Định Paris vào Tháng Giêng, 1973 chấm dứt chiến tranh ở miền Nam Việt Nam, giải Nobel Hòa Bình 1973 được trao cho hai ông Henry Kissinger và Lê Đức Thọ, cuộc chiến vẫn tiếp tục diễn ra ác liệt dẫn tới sự sụp đổ của chính thể VNCH chỉ hai năm sau đó.

Công lao của ông Trump ở Gaza là rất đáng tuyên dương nhưng đóng góp muộn màng ấy không đủ để xóa đi tác động mà những chính sách gây tranh cãi của chính quyền Trump gây ra cho nước Mỹ và cộng đồng quốc tế. Và đây chính là lý do mà ông Trump chưa được trao giải Nobel, chưa được có tên trên bảng vàng danh dự những người đóng góp lớn cho hòa bình thế giới.

Ngay sau khi kết quả xét chọn giải Nobel Hòa Bình 2025 được công bố, trên trang Foreign Policy In Focus (FPIF), ông Clarence Lusane, giáo sư khoa chính trị học kiêm giám đốc chương trình nghiên cứu quốc tế của đại học Howard University ở thủ đô Washington, DC, đã viết một bài dài chỉ ra 10 lý do khiến ông Trump không xứng đáng với giải thưởng cao quý đó.

Theo Giáo Sư Lusane, ông Trump đã có các chính sách phản hòa bình như ân xá cho 1,500 tù nhân gây ra vụ bạo loạn ngày 6 Tháng Giêng, 2021, chiến dịch chống người nhập cư tàn bạo, đóng cửa cơ quan viện trợ phát triển USAID, đưa Vệ Binh Quốc Gia và quân đội đến các thành phố, đe doạ xâm chiếm Canada, Greenland, và kinh đào Panama, trừng phạt Brazil và Tòa Hình Sự Quốc Tế vì “tội” truy tố các đồng minh chính trị của ông, ném bom cơ sở nguyên tử của Iran và rút Mỹ ra khỏi các tổ chức quốc tế quan trọng; chưa kể việc tấn công giết người mà không xét xử, không có chứng cứ tội phạm trên vùng biển quốc tế gần Venezuela mới đây.

“Chính sách chuyên chế của ông ấy nhằm định hình lại nước Mỹ và hạ thấp tất cả các định chế chính quyền, xã hội, tài chính, và văn hóa, tự nó là một mối đe doạ hòa bình”… “Chính sách cai trị độc tài và phản dân chủ của ông ngày càng trở nên nguy hiểm và tai hại hơn, không chỉ đối với Hoa Kỳ mà còn đối với toàn bộ cộng đồng quốc tế,” Giáo Sư Lusane viết và cho rằng ông Trump chẳng những không đủ tiêu chuẩn để được giải mà còn “đáng bị loại khỏi danh sách đề cử.”

Một cuộc thăm dò của Washington Post-Ipsos cho thấy 76% người Mỹ không cho rằng ông Trump xứng đáng với giải thưởng Nobel, bao gồm 49% người Cộng Hòa.

Dân chủ là điều kiện của hoà bình

Uỷ Ban Nobel Hòa Bình, trong thông cáo báo chí phát hành cùng với việc xướng danh người được giải, nhận định: “Dân chủ là điều kiện tiên quyết của hòa bình bền vững. Nhưng chúng ta đang sống trong một thế giới mà dân chủ đang thoái trào, ngày càng nhiều các chế độ chuyên chế thách thức các quy tắc và lạm dụng bạo lực… Chúng ta đang chứng kiến một xu hướng toàn cầu: Pháp quyền bị các nhà cai trị lạm dụng, truyền thông tự do bị bịt miệng, người phản biện bị cầm tù và các xã hội bị đẩy về hướng chuyên chế, quân sự hóa.”
Bà Maria Corina Machado, 58 tuổi, hiện đang phải lẩn trốn sự truy lùng của nhà cầm quyền của Tổng Thóng Nicolas Maduro, được cho là người “đang đấu tranh không mệt mỏi để thúc đẩy các quyền dân chủ cho người dân Venezuela và cho sự chuyển tiếp hòa bình từ độc tài sang dân chủ.” Trao giải Nobel cho bà, NNC muốn “giữ ngọn lửa dân chủ cháy sáng trong bóng tối ngày càng dày đặc,” thông cáo viết.

Xem ra, với NNC, hòa bình gắn liền với dân chủ, chỉ thể chế dân chủ mới bảo đảm mối quan hệ hòa bình giữa các dân tộc; ngược lại, các thể chế độc tài thường sử dụng bạo lực để tranh đoạt và duy trì quyền lực. Chiến tranh xâm lược của Nga tại Ukraine, vụ tấn công hèn hạ và dã man của tổ chức Hamas vào Israel cũng như vụ trả đũa tàn khốc vào người Palestine của chính quyền cực hữu Do Thái cho thấy ở đâu thiếu vắng dân chủ thì bạo lực lộng hành và hòa bình bị thủ tiêu trong bom đạn.

Cần tôn vinh những người bảo vệ dân chủ

“Khi các nhà chuyên chế nắm quyền lực, điều cấp bách là phải công nhận những người bảo vệ dũng cảm của tự do, những người đứng lên và phản kháng. Dân chủ phụ thuộc vào những người không chấp nhận im lặng, những người dám tiến về phía trước bất chấp rủi ro sinh tử, và những người nhắc nhở chúng ta rằng tự do không bao giờ là thứ mặc nhiên được hưởng mà phải luôn được bảo vệ – bằng ngôn từ, với lòng can đảm và cương quyết,” thông cáo của NNC khẳng định.

Quan điểm về hòa bình, dân chủ, tự do như vậy đã là nền tảng tư tưởng để NNC trao giải Nobel Hòa Bình cho các nhà đấu tranh dân chủ như Nelson Mandela của Nam Phi, Martin Luther King Jr. của Mỹ, Aung San Suu Kyi của Miến Điện, Lưu Hiểu Ba của Trung Quốc, và mới đây là Malala Yousafzai của Afghanistan (2014). Việc trao giải cho bà Maria Corina Machado năm nay tiếp tục xu thế đó.

Uỷ Ban Nobel không nhắc tới ông Trump và các ứng viên khác, nhưng rõ ràng quan điểm lựa chọn của họ hoàn toàn trái ngược với ông Trump, với đường lối mà ông đang thực hiện ở Mỹ theo hướng ngày càng độc tài chuyên chế, xa rời các chuẩn mực dân chủ, pháp quyền. Nếu ông Trump không thay đổi chính sách thì không chỉ năm nay mà trong nhiều năm tới, ông vẫn chưa thể chạm tay vào giải Nobel Hòa Bình danh giá dù ông có khao khát đến đâu. Một cuộc khảo sát dư luận của YouGov UK công bố sáng 10 Tháng Mười ghi nhận có tới 69% người Anh cho rằng trong tương lai, ông Donald Trump không nên được trao giải Nobel Hòa Bình, chỉ có 14% cho rằng ông xứng đáng, và 17% không có ý kiến. [đ.d.]

 

Posted on

Bà Maria Corina Machado thắng giải Nobel Hòa bình 2025 và ý nghĩa của sự kiện

Nguyễn Phan

Bà Maria Corina Machado thắng giải Nobel Hòa bình 2025 và ý nghĩa của sự kiện

Khoảng 60 phút trước có tin bà Maria Corina Machado thắng giải giải Nobel Hòa bình năm nay vì những nỗ lực không ngừng nghỉ trong việc thúc đẩy dân chủ và nhân quyền tại Venezuela, bất chấp nguy hiểm cá nhân và áp lực chính trị.

Bà Machado, sinh năm 1967 tại Venezuela, là một kỹ sư và chuyên gia tài chính, đồng thời là một trong những khuôn mặt đối lập nổi bật nhất trên chính trường Venezuela hiện tại. Bà khởi đầu sự nghiệp xã hội vào năm 1992 khi sáng lập Quỹ Atenea, tổ chức hỗ trợ trẻ em đường phố tại thủ đô Caracas. Năm 2002, bà cùng các cộng sự thành lập Súmate, một tổ chức phi chính phủ chuyên giám sát bầu cử và vận động cho các cuộc bầu cử tự do, công bằng. Những hoạt động này đã đặt nền móng cho vai trò chính trị của bà trong những năm sau đó.

Năm 2010, bà Machado được bầu vào Quốc hội Venezuela với số phiếu kỷ lục, thể hiện sự ủng hộ rộng rãi từ công chúng. Tuy nhiên, đến năm 2014, bà bị chính quyền trục xuất khỏi Quốc hội, đánh dấu một bước ngoặt trong cuộc đấu tranh dân chủ của bà. Không chùn bước, bà tiếp tục lãnh đạo đảng đối lập Vente Venezuela và đồng sáng lập liên minh Soy Venezuela vào năm 2017, với mục tiêu thống nhất các lực lượng dân chủ trong nước vốn chia rẽ khá nặng nề.

Năm 2023, bà tuyên bố tranh cử tổng thống cho kỳ bầu cử năm 2024, nhưng bị chính quyền cấm tham gia. Thay vì rút lui, bà ủng hộ ứng viên thay thế Edmundo González Urrutia, giúp phe đối lập duy trì sự đoàn kết và tiếp tục cuộc vận động dân chủ. Dù chính quyền tuyên bố chiến thắng, phe đối lập đã thu thập bằng chứng cho thấy kết quả bị thao túng, và bà Machado vẫn kiên trì ở lại trong nước, bất chấp các mối đe dọa đến tính mạng.

Ủy ban Nobel Na Uy đã vinh danh bà với giải Nobel Hòa bình 2025 vì “những nỗ lực không mệt mỏi trong việc thúc đẩy quyền dân chủ cho người dân Venezuela và cuộc đấu tranh nhằm đạt được một quá trình chuyển đổi công bằng và hòa bình từ chế độ độc tài sang dân chủ”. Chủ tịch Ủy ban, ông Jørgen Watne Frydnes, gọi bà là “nhân vật thống nhất chủ chốt trong một phe đối lập từng chia rẽ sâu sắc”, người đã giúp các lực lượng dân chủ tìm được tiếng nói chung trong yêu cầu về bầu cử tự do và chính quyền đại diện.

Giải thưởng này không chỉ là sự ghi nhận cá nhân mà còn mang tính biểu tượng cho phong trào dân chủ tại Mỹ Latinh. Trong bối cảnh dân chủ toàn cầu đang bị thách thức nghiêm trọng, việc trao giải cho bà Maria Corina Machado là lời khẳng định mạnh mẽ rằng cuộc đấu tranh vì quyền tự do, nhân phẩm và công lý luôn được cộng đồng quốc tế trân trọng và bảo vệ.

Dù có lúc giải Nobel hòa bình được trao không đúng người như trường hợp Kissinger và Lê Đức Thọ vào năm 1973, nhưng giải cho bà Machado thì rất hợp lý cho một người phụ nữ mạnh mẽ, dám hy sinh cho xã hội trong nhiều năm trời.

PS: Thủ tướng Đức Friedrich Merz vừa lên tiếng chúc mừng bà Machado và nói: “Những cá nhân can đảm nuôi sống nền dân chủ” để ngợi khen sự can trường của bà trước bạo lực của chế độ độc tài Venezuela.

 

Posted on

NGƯỜI ANH HÙNG TRÊN CON TÀU ĐỊNH MỆNH KG 3640

Tỵ Nạn Bidong 

NGƯỜI ANH HÙNG TRÊN CON TÀU ĐỊNH MỆNH KG 3640

(Kỷ niệm về một người lính Thủy Quân Lục Chiến VNCH – anh Tài Công)

Kỷ niệm không thể phai

Nếu ai hỏi tôi, kỷ niệm nào sâu đậm nhất trong hành trình vượt biển tìm tự do – trước khi đặt chân lên đảo Pulau Bidong, tôi sẽ không ngần ngại mà nói:

“Đó là hình ảnh anh Tài Công, người Thủy Quân Lục Chiến của tàu chúng tôi – KG 3640, số thứ tự 367.”

Giữa biển trời sinh tử

Hôm ấy, con tàu ọp ẹp chở đầy những người bỏ xứ ra đi, dập dềnh giữa trùng khơi mênh mông. Nước tràn dần vào khoang, thân tàu rệu rã.

Trước mặt chúng tôi là đất liền Mã Lai – chỉ hơn hai trăm mét, gần trong tầm mắt mà xa như cõi mơ.

Bất ngờ, tiếng quát tháo và súng nổ vang lên từ phía bờ.

Bọn lính Mã Lai đứng thành hàng, nòng súng chĩa thẳng ra khơi, xua đuổi con tàu nhỏ bé đang thoi thóp.

Những phát đạn thị uy rít lên trên mặt sóng, tiếng gió hòa cùng tiếng khóc của phụ nữ, tiếng nức nở của trẻ em. Không khí trên tàu bao trùm nỗi tuyệt vọng.

Khoảnh khắc người lính bước ra ánh sáng

Giữa giây phút ấy, anh Tài Công – cựu sinh viên Đại học Phú Thọ, người lính Thủy Quân Lục Chiến VNCH – đứng bật dậy.

Gương mặt sạm nắng, đôi mắt sáng quắc, anh bước ra mũi tàu.

Không một lời hô hào, anh nhảy xuống biển, bơi thẳng vào bờ, giữa làn đạn rít và sóng dữ.

Trước những nòng súng lạnh lùng đang chĩa thẳng vào mình, anh không hề run sợ.

Giữa gió biển và tiếng sóng, anh cất cao giọng – tiếng Anh vang dội, mạnh mẽ và đầy khí phách:

“Con tàu này đã thủng đáy, không thể ra khơi nữa!

Trên tàu là những con người vô tội – phụ nữ, trẻ em, người già.

Các anh có thể nhẫn tâm xua họ đi vào chỗ chết sao?”

Giọng anh vang lên như tiếng sét giữa biển trời, làm khựng lại những bước chân đang hung hăng.

Ánh mắt anh sáng rực, cứng rắn mà nhân hậu – ánh mắt của người lính từng quen nhìn thẳng vào cái chết, nhưng vẫn chọn cứu người.

Khi lòng can đảm lay động bạo lực

Toán lính Mã Lai, thoáng chốc lúng túng.

Rồi, như bị khuất phục bởi khí phách và lẽ phải, họ hạ súng, ra hiệu cho con tàu được phép tiến gần bờ.

Lúc ấy, tàu đã nghiêng ngả, thân tàu vỡ toác.

Mọi người dìu dắt nhau, bồng bế trẻ em, lội dần vào đất liền trong nước mắt, giữa tiếng gió và tiếng cầu nguyện.

Những bước chân yếu ớt nhưng chan chứa niềm tin vào sự sống –

và trong tim tất cả, hình ảnh người lính ấy hiên ngang, bất khuất, nhân từ.

Sau bốn mươi lăm năm nhìn lại

Đã hơn bốn mươi lăm năm trôi qua…

Nhưng trong ký ức tôi, hình ảnh anh Tài Công – người lính Thủy Quân Lục Chiến VNCH trên con tàu KG 3640 vẫn còn nguyên vẹn.

Anh – người đã dám đứng lên, dám bước ra khỏi cái chết, để mở đường sống cho đồng bào mình.

Không ai phong anh là anh hùng.

Nhưng trong lòng chúng tôi – những người sống sót – anh mãi là người anh hùng vô danh của biển cả, người đã viết nên một trang sáng chói trong hành trình thuyền nhân vượt biển tìm tự do.

Lời gọi hồn biển

Giờ đây, giữa cuộc sống bình yên nơi đất mới, đôi khi tôi vẫn tự hỏi:

“Anh ở đâu, anh Tài Công của con tàu KG 3640?

Anh còn nhớ chuyến tàu định mệnh năm ấy chăng?”

Nếu một mai có dịp gặp lại, tôi chỉ muốn cúi đầu nói một lời:

“Cảm ơn anh – người lính Thủy Quân Lục Chiến của quê hương tôi.”

Những người muôn năm cũ – Hồn ở đâu bây giờ?

Xin nguyện thắp nén hương lòng,

Tưởng nhớ và tri ân anh – người anh hùng giữa lòng biển lớn.

 

Posted on

LŨ LỤT LỊCH SỬ, THÁI NGUYÊN THIỆT HẠI 4.000 TỶ ĐỒNG – BBC

BBC News Tiếng Việt

 LŨ LỤT LỊCH SỬ, THÁI NGUYÊN THIỆT HẠI 4.000 TỶ ĐỒNG

Theo Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), lũ lụt lịch sử những ngày qua gây thiệt hại kinh tế cho ba tỉnh Thái Nguyên, Cao Bằng, Lạng Sơn ước khoảng 7.050 tỷ đồng, theo số liệu được đưa ra vào sáng ngày 11/10.

Con số này vào chiều 10/10 là 5.450 tỷ đồng.

Trong hơn 7.000 tỷ đồng thiệt hại nói trên, Thái Nguyên bị nặng nề nhất với 4.000 tỷ đồng, trong khi Cao Bằng 2.000 tỷ đồng và Lạng Sơn 1.050 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, đã có 230.200 căn nhà bị ngập, chủ yếu ở Thái Nguyên, Bắc Ninh, Cao Bằng, Lạng Sơn, Hà Nội, Tuyên Quang, Sơn La. Thái Nguyên tiếp tục là tỉnh gánh chịu nhiều thiệt hại nhất khi có đến khoảng 200.000 căn nhà bị ngập.

Tính đến 6 giờ sáng ngày 11/10, tổng cộng vẫn còn gần 13.000 căn nhà bị ngập.

Mưa lũ cũng gây mất điện ở nhiều tỉnh thành.

Vào hôm 7/10, Đập thủy điện Bắc Khê 1 ở Lạng Sơn đã bị vỡ do lưu lượng nước lũ về hồ tăng nhanh.

Nhiều tuyến đê tại các tỉnh thành như Thái Nguyên, Hà Nội, Bắc Ninh đã phải gia cố để chống tràn trên phạm vi lớn.

Theo Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai, các địa phương đang tiếp tục rà soát, thống kê thiệt hại.

VGP/ Công an Thái Nguyên

#BBCNewsTiengViet

#Thientai

#Lulut

 

Posted on

VÔ LIÊM SỈ – Chủ biên sách lớp 1 nhưng cho cháu nội mình học bên trời tây.

Xuyên Sơn

VÔ LIÊM SỈ

Sáng mắt ra chưa?

Chủ biên sách lớp 1 nhưng cho cháu nội mình học bên trời tây.

Dân VN quá dễ bị gạt từ anh hốt rác, cô kỹ sư, chị lao công, chú xe ôm, cô bác sĩ, cô/chú giáo viên….. cắm đầu mua sách dỏm cho con mà không dám lên tiếng… họ mới làm vậy được.

Gặp dân giãy chết là bị xách ra luận tội lâu rồi.

Tại sao GS-TS Nguyễn Minh Thuyết không dạy cháu Nội ông bằng chính bộ sách ông biên soạn, mà cho cháu Nội ông đi du học từ cấp I, để tỵ nạn giáo dục, từ tiền chia % bán sách?

Người đàn ông phía dưới là GS-TS Nguyễn Minh Thuyết, từng là đại biểu quốc hội, vừa qua là TỔNG CHỦ BIÊN bộ sách TIẾNG VIỆT 1 đầy tai tiếng mà ông Thuyết biện luận rằng sáng tạo, giáo dục thông minh cho con trẻ….

Ông là GS-TS tổng chủ biên, tại sao ông lại cho cháu nội ông đi tỵ nạn giáo dục từ cấp tiểu học tại Singapore, sau khi hết cấp một ông và gia đình lại cho cháu nội ông du học qua xứ giãy chết.

Tiền đâu các ông có nhiều vậy nếu không phải là do bóp cổ anh công nhân vệ sinh, chị bán hàng xén ký sinh trùng khắp nơi trên dải  đất gian nan khó nhọc hình chữ S này phải chắt chiu từng đồng để mua bộ sách lớp 1 cho ông và ban biên tập của ông ngồi mát, ăn bát vàng và có tiền gửi con cháu tỵ nạn giáo dục ở xứ giãy chết?

Đất nước này nghèo nàn và lạc hậu cũng vì những người như Nguyễn Minh Thuyết, Nguyễn Công Khế, Nguyễn Thị Quyết Tâm… nói một đường làm một nẻo như quý vị.

Người dân VN trong nước và ngoài nước  nếu có lương tâm, hãy cùng nhau lên tiếng và đưa ra dư luận những hành động nói một đường làm một nẻo như trên.

PS:

Hình phía dưới ông khoe tiệc sinh nhật của cháu Nội ông ở Singapore trước khi lên đường đi nước khác du học, trong khi một bé gái khác bằng tuổi phải chầu chực bán từng tờ vé số sinh nhai.

KỸ SƯ TRANG.

Nguồn Fb Tấn Trần

Nguồn Nhật ký yêu nước

 

Posted on

Hà Nội nên học cách chống ngập trên thế giới

Ba’o Dan Chim Viet

Tác Giả: Hoàng Hùng –

08/10/2025

Người dân Hà Nội chưa kịp khắc phục xong trận lụt của tuần trước thì nay lại tiếp tục gánh chịu trận ngập lụt hôm nay (7/10/2025). Đã từ lâu nay, nhiều điểm của Hà Nội cứ mưa là ngập, chính quyền đã chi rất nhiều tiền cho việc chống ngập lụt, nhưng sau bao nhiêu cố gắng, từ hàng chục điểm ngập lụt nay đã thay thế bằng một điểm duy nhất, đó là ngập toàn thành phố.

Các ao, hồ, kênh, mương, nơi mà trước kia là nơi điều tiết nước mưa, nay đã bị san lấp gần hết để phân lô, bán nền. Việc bê tông hóa tràn lan khiến nước mưa không có chỗ ngấm xuống đất, tất cả đổ dồn vào hệ thống thoát nước vốn đã quá tải. Cho nên, không ngập, không lụt mỗi khi mưa xuống mới là chuyện lạ. Con số thiệt hại sau các trận lụt có lẽ lên tới hàng nghìn tỷ VND, đó là chưa nói đến dịch bệnh sau lũ lụt, bởi các loại rác được tự do theo dòng nước, trôi nổi khắp nơi.

Thiên tai, mưa bão, lụt lội đúng là ở đâu cũng có, nhưng cách con người chống lại thiên tai như thế nào mới là quan trọng. Quy hoạch thành phố phải tính đến yếu tố thiên tai, và cách tốt nhất là học tập các thành phố trên thế giới.

Các thành phố trên thế giới họ hạn chế đổ bê tông tràn lan như ở ta, các hè phố họ lát bằng các viên đá nhỏ hoặc gạch định hình, bên dưới trải cát và đá dăm để dễ thoát nước. Các nhà riêng phải thiết kế một hố để nước mưa tự ngấm vào lòng đất, chứ không được phép đổ thẳng vào hệ thống thoát nước thải của thành phố.

Tokyo, nơi mà nhiều khu vực thấp hơn mực nước biển, trước những năm 1990 cũng thường xuyên ngập lụt sau các trận mưa bão. Để bảo vệ 34 triệu cư dân của vùng đại đô thị Tokyo, người Nhật đã xây dựng hệ thống đường ống và bể ngầm khổng lồ dưới lòng đất từ năm 1992, và hoàn thành nó vào năm 2006. Công trình khổng lồ có trị giá 2,6 tỉ USD, được đặt tên là Ngôi Đền Dưới Lòng Đất (Tunnel and Reservoir Network), nằm cách Tokyo hơn 30km về phía bắc. Nó được xây dựng sâu 22m dưới lòng đất, có kích thước chiều dài 177m, rộng 78m, cao 25m với 59 cột trụ bê tông cường lực, mỗi cột nặng 500 tấn để đỡ trần bể chứa. Mỗi khi có mưa lũ, nước sẽ chảy vào hệ thống ống dẫn dài 6,4km tới hầm chứa. Lúc này, 78 máy bơm nước công suất lớn có thể bơm 200.000 lít nước mỗi giây sẽ bơm nước ra sông Edogawa. Công trình khổng lồ này chỉ sử dụng vài lần trong năm, nhưng đã giúp giải quyết việc ngập lụt cho Tokyo, ngăn chặn hơn 12 trận lũ lớn và tiết kiệm hàng tỷ USD thiệt hại. Khi không có mưa lũ, du khách có thể tới tham quan.

Hà Lan, nơi mà phần lớn các vùng đất của họ nằm dưới mực nước biển, từ vài trăm năm trước họ đã dùng sức gió để chống ngập. Họ xây dựng hệ thống Delta Works – một trong những công trình thủy lợi lớn nhất thế giới, bao gồm đê chắn, cống, đập và cối xay gió để bơm nước ra biển, bảo vệ đất đai khỏi lũ lụt và mực nước biển dâng. Tại Rotterdam (Hà Lan), chương trình “Resilient Rotterdam” tập trung vào các giải pháp như bồn chứa nước mưa, mái xanh, quảng trường nước (Water Square) có thể lưu trữ 1.700 m³ nước, và cơ sở hạ tầng nổi như Floating Pavilion để thích ứng với mực nước thay đổi.

Ngoài ra, nhiều thành phố khác trên thế giới cũng có kinh nghiệm đáng học hỏi. Tại New York (Mỹ), sau siêu bão Sandy năm 2012, họ triển khai dự án Big U Storm – một hệ thống bảo vệ dài 10 dặm quanh Lower Manhattan, bao gồm công viên chống lũ, bờ kè và cơ sở hạ tầng đa lớp để bảo vệ bệnh viện, giao thông và khu dân cư, với ngân sách lên đến 2,7 tỷ USD.

Trung Quốc áp dụng mô hình “sponge city” (thành phố bọt biển) tại Wuhan (Vũ Hán) , sử dụng hạ tầng xanh như vườn đô thị, công viên, hồ nhân tạo và kênh dẫn nước để hấp thụ, lọc và tái sử dụng nước mưa, giúp giảm lũ lụt và tiết kiệm chi phí so với hệ thống thoát nước truyền thống. Mô hình này cũng được áp dụng ở các thành phố như Bangkok (Thái Lan) với công viên rừng Benjakitti và Sanya (Trung Quốc) với phục hồi vùng đất ngập nước.

Tại Vienna (Áo), kênh thoát lũ New Danube dài 21 km chạy song song với sông Danube, hoạt động như một kênh dự phòng để hấp thụ nước thừa trong lũ, bảo vệ thành phố khỏi ngập úng.

Ở Đan Mạch, hệ thống Green Climate Screen sử dụng tấm chắn xanh để quản lý nước mưa từ mái nhà, cho phép nước bốc hơi hoặc ngấm vào đất, giảm gánh nặng cho hệ thống thoát nước mà không cần đào hầm tốn kém.

Singapore sử dụng công viên Bishan-Ang Mo Kio để hấp thụ nước mưa, kết hợp không gian xanh với hệ thống thoát nước tự nhiên, giúp giảm lũ và tăng giá trị giải trí.

Ngoài ra, các công nghệ như dự báo lũ bằng AI (như Google’s Flood Hub ở hơn 80 quốc gia) giúp cảnh báo sớm, giảm thiệt hại.

Chả nói đâu xa, ngay chính cha ông chúng ta đã dùng sức người để đắp lên hệ thống đê dài hàng nghìn km để chống ngập lụt.

Với tiềm lực như hiện nay của Việt Nam, có đủ sức người, sức của để giải quyết được việc ngập lụt như hiện nay. Để chống ngập hiệu quả cho Hà Nội, cần áp dụng các phương án học hỏi từ kinh nghiệm thế giới:

Khôi phục và bảo tồn không gian xanh: Ngừng san lấp ao hồ, khôi phục các hồ tự nhiên và xây dựng thêm công viên hấp thụ nước như mô hình sponge city ở Wuhan. Ví dụ, phát triển mái xanh trên các tòa nhà và lát vỉa hè bằng vật liệu thấm nước để nước mưa ngấm xuống đất thay vì đổ vào cống.

Xây dựng hệ thống thoát nước ngầm và bể chứa: Học theo Tokyo, đầu tư vào hệ thống đường hầm và bể chứa nước mưa ngầm dưới lòng đất, kết hợp máy bơm công suất lớn để dẫn nước ra sông Hồng hoặc sông Đuống, sông Đáy, sông Nhuệ … . Bắt đầu với các khu vực thấp trũng hay bị ngập lụt.

Cải thiện hệ thống đê và kênh thoát lũ: Tăng cường đê sông như ở Hà Lan, kết hợp xây dựng kênh thoát lũ dự phòng song song với các sông chính, giống New Danube ở Vienna. Sử dụng công nghệ bơm nước và cống chắn để kiểm soát mực nước.

Áp dụng công nghệ dự báo và quản lý thông minh: Triển khai AI dự báo lũ như Google’s Flood Hub để cảnh báo sớm cho cư dân. Xây dựng hệ thống thoát nước thông minh với cảm biến để điều chỉnh dòng chảy thời gian thực, giảm tắc nghẽn.

Quy hoạch đô thị bền vững: Hạn chế bê tông hóa, yêu cầu các công trình mới phải có hố ngấm nước mưa riêng. Phát triển cơ sở hạ tầng nổi ở các khu vực ven sông để thích ứng với lũ.

Không có vốn để đầu tư chống ngập lụt hả?

Cho tạm dừng các công trình như cái nhà hát Opera, hủy bỏ các sự kiện như A 50, A 80,… để dồn kinh phí cho việc chống ngập.

Không đủ kinh nghiệm hả?

Mời các chuyên gia đã chống ngập lụt thành công như Hà Lan, Nhật Bản, giúp đỡ thiết kế, giám sát. Tiền chưa đủ thì kêu gọi vay vốn trong nước và quốc tế.

Đó mới là nhiệm vụ chính trị của bất cứ ông Chủ tịch thành phố Hà Nội, chứ không phải là đi nhặt rác vào ngày đẹp trời như ông Chủ tịch hiện nay, ngập lụt như mấy hôm nay thì cho dù “trong veo” cũng bị nhiễm bẩn hết.

Hoàng Hùng

 

Posted on

Nobel Hòa Bình được trao cho lãnh đạo đối lập Venezuela vì nỗ lực đấu tranh dân chủ

Nobel Hòa Bình được trao cho lãnh đạo đối lập Venezuela vì nỗ lực đấu tranh dân chủ

Ba’o Nguoi -Viet

October 10, 2025

OSLO, Na Uy (NV) – Giải Nobel Hòa Bình năm 2025 được trao cho lãnh đạo chính trị đối lập của Venezuela, bà Maria Corina Machado, hôm 10 Tháng Mười “vì nỗ lực không mệt mỏi của bà để thúc đẩy các quyền dân chủ cho người dân Venezuela và công cuộc đấu tranh để thay đổi chế độ độc tài sang nền dân chủ một cách công bằng và hòa bình,” theo CBS.

Ông Jørgen Watne Frydnes, chủ tịch Ủy Ban Nobel Na Uy, khi công bố giải thưởng, đã gọi bà Machado là “người phấn đấu cho hòa bình dũng cảm và tận tụy.”

Bà Maria Corina Machado, trong một cuộc biểu tình chống chính phủ hôm 9 Tháng Một năm 2025 ở thủ đô Caracas. (Hình: Jesus Vargas/Getty Images)

Ông ca ngợi bà Machado là “nhân vật chủ chốt, đoàn kết trong phong trào đối lập của Venezuela vốn từng bị chia rẽ sâu sắc – phe đối lập đã tìm thấy điểm chung với đòi hỏi phải có bầu cử tự do và chính phủ mang tính đại diện.”

“Trong năm qua, bà Machado đã buộc phải sống ẩn náu. Bất chấp những mối đe dọa nghiêm trọng đối với tính mạng, bà ấy vẫn ở lại đất nước, một quyết định đã truyền cảm hứng cho hàng triệu người, “ ông Frydnes nói trong bài phát biểu công bố giải thưởng.

“Khi những kẻ chuyên chế nắm được quyền lực, việc công nhận những người bảo vệ tự do dũng cảm dám đứng lên phản kháng là điều quan trọng.”

“Tôi sốc,” bà Machado nói sau khi biết tinh mình đã đoạt giải Nobel Hòa Bình hôm 10 Tháng Mười, theo hãng tin AFP.

Hãng tin này cho biết họ đã nhận được một video từ đội ngũ truyền thông của bà, trong đó bà được nghe thấy đang phản ứng trước tin này khi đang nói chuyện qua điện thoại với một đồng minh thân cận.

Trên X, bà Machado viết rằng “sự công nhận to lớn đối với cuộc đấu tranh của tất cả người dân Venezuela là một động lực để đi đến cùng sứ mạng của chúng tôi đó là chinh phục Tự Do.”

“Chúng ta đang ở ngưỡng cửa chiến thắng và giờ đây hơn bao giờ hết chúng ta dựa vào vào Tổng Thống Trump, người dân Hoa Kỳ, người dân các nước Mỹ Latinh và các quốc gia dân chủ trên thế giới là đồng minh chính của chúng ta để giành lấy Tự Do và Dân Chủ,” bà nói thêm. “Venezuela sẽ được tự do!”

Venezuela đã nằm dưới một chế độ độc tài trong hàng chục năm và hiện đang do Tổng Thống Nicolas Maduro nắm quyền. Chiến thắng của ông Maduro trong cuộc bầu cử hồi năm 2024 đã nhiều người chỉ trích là phi dân chủ. Vai trò lãnh đạo đất nước của ông không được Mỹ và nhiều nước khác công nhận.

Bên cạnh đó, ông Maduro đã rơi vào cuộc đối đầu ngày càng căng thẳng với chính quyền Trump, vốn cáo buộc Maduro làm việc với các băng nhóm buôn lậu ma túy tuồn ma túy vào Mỹ.

Thay vào đó, chính quyền Mỹ đã công nhận một chính trị gia đối lập được Machado hậu thuẫn, Thượng Nghị sĩ Edmundo Gonzalez Urrutia, là người chiến thắng hợp pháp trong cuộc bầu cử năm 2024.

Ông Urrutia đã viết trên mạng xã hội ngay sau khi có tin về giải Nobel Hòa Bình: “Maria Corina Machado yêu quý của chúng tôi, đã được trao giải Nobel Hòa bình 2025! Sự công nhận xứng đáng cho cuộc đấu tranh lâu dài của một người phụ nữ và của toàn thể nhân dân vì tự do và dân chủ. Giải Nobel đầu tiên của Venezuela! Xin chúc mừng @mariacorinaya, Venezuela sẽ được tự do!” (NNL) [kn]

 

Posted on

NỮ HIỆU TRƯỞNG Ở THÁI NGUYÊN KHÔNG MAY BỊ NƯỚC CUỐN TU VONG

Chuyện tuổi Xế Chiều – Công Tú Nguyễn

NỮ HIỆU TRƯỞNG Ở THÁI NGUYÊN KHÔNG MAY BỊ NƯỚC CUỐN TU VONG

Chiều 8/10, thầy Vũ Thạch Khải, Phó hiệu trưởng Trường THCS Cam Giá (tỉnh Thái Nguyên) xác nhận cô Lý Thị Thanh Xuân, Hiệu trưởng, không may bị lũ cuốn tuvong vào sáng nay.

Theo thầy Khải, nhà cô Xuân ở phường Phan Đình Phùng bị ngập sâu sau trận mưa lũ lịch sử. Sáng nay cô Xuân đi ra cổng nhà thì không may gặp nước xoáy cuốn đi.

Đến khoảng gần 9h sáng, lực lượng cứu hộ cứu nạn tìm thấy thithe cô Xuân ở gần Công an tỉnh Thái Nguyên cũ – cách nhà khoảng 300-400m.

“Hiện thithe cô Xuân đang được gửi tại Bệnh viện A Thái Nguyên. Gia đình và nhà trường chưa thể tổ chức lễ tang được vì nhà cô Xuân còn ngập sâu hơn một mét. Sau khi nước rút, gia đình sẽ đưa đi hỏa táng rồi đưa cô về nơi an nghỉ” – thầy Khải chia sẻ.

(Theo Báo Tuổi Trẻ)