Author: Br HUYNH QUẢNG

NHÂN ĐỨC

Fr. Huynhquảng  

Kính gởi lời chào thân ái đến quí bạn hữu đã đồng hành và chia sẻ mục Sống Sao Cho Đẹp qua chín mươi bài vừa qua. Đời người vẫn còn đó những biến chuyển đổi thay; nổi thao thức cho một cuộc đời có ý nghĩa hay và đẹp vẫn bám chặt trong con tim khối óc của mỗi chúng ta. Với tinh thần học hỏi trao đổi giúp nhau sống tốt hơn, tác giả mục Sống Sao Cho Đẹp xin tiếp tục chia sẻ loạt bài cuối với chủ đề mới: Nhân đức.

* * *

Theo bạn, cuộc đời như thế nào được gọi là có ý nghĩa hay và đẹp? Câu hỏi này tựa như thật đơn giản, nhưng thực ra cả nhân loại từ nhiều ngàn năm qua vẫn đi tìm câu trả lời cho nó. Các nhà triết học, tôn giáo vẫn đi tìm câu trả lời cho nó; và đến lượt chúng ta hôm nay vẫn đi tìm câu trả lời cho nó. Tại sao nó khó quá vậy? Xin thưa, vì để trả lời cho câu hỏi về một cuộc đời hay và đẹp, không ai có thể thoả mãn câu trả lời này qua những minh giải lý thuyết của những người khác, nhưng chỉ thực sự hay và đẹp khi mình cảm nghiệm được cuộc đời hay và đẹp trong cuộc sống. Nói cách khác, đó là sự cảm nghiệm một cuộc sống hạnh phúc trong chính mình. Nhưng để đạt được sự hạnh phúc ấy, bên cận những yếu tố trợ lực, cũng có những yếu tố trở lục. Có những yếu tố trợ lực giúp chúng ta đạt hạnh phúc dễ dàng, nhưng cũng có những yếu tố trở lực ngăn cản chúng ta đạt hạnh phúc. Dầu vậy, có khi những yếu tố trở lực này đôi khi lại trở nên nguồn trợ lực khi chúng ta biết tận dụng nó cho hợp lý. Nói tóm lại, các tôn giáo, các triết gia phần nào chỉ cho chúng ta thấy đâu là trợ lực và đâu là trở lực trong hình trình đi tìm hạnh phúc cho mỗi đời người. Nhân đức chính là yếu tố trợ lực cho chúng ta đạt được hạnh phúc.

Nhân đức là gi? Thật đơn giản, Giáo lý Công giáo định nghĩa như sau: “Nhân đức là những thói quen tốt và bền vững, giúp ta làm sự thiện một cách dễ dàng hơn” (GLCG # 1803). Có hai loại nhân đức, nhân đức nhân bản và nhân đức hướng thần. Trong loạt bài cuối của mục SSCĐ, chúng ta sẽ lần lượt ôn lại bốn nhân đức nhân bản chính yếu và ba nhân đức hướng thần. Bốn nhân đức nhân bản chính yếu bao gồm: khôn ngoan, công bằng, dũng cảm và tiết độ; ba nhân đức hướng thần bao gồm: đức tin, đức cậy và đức mến.

* * *

Nhân đức là thói quen tốt, và bền vững. Nhân đức có thể đạt được qua tập luyện, tuy nhiên việc tập luyện nhân đức không chỉ như là việc rèn luyện một kỹ thuật nào đó (ví dụ như chơi thể thao), nhưng nó là một sự biến đổi con người – điều này tạo ra tính bền vững; nó trở nên như bản tính tự nhiên thứ hai trong người chúng ta.

Giáo sư Kinh thánh Yohanna Katanacho, người Palestine bị cho là đối tượng bị tình nghi nằm trong nhóm người khủng bố tại Israel. Ông thường xuyên bị ngăn chặn và bị kiểm tra thẻ căn cước; có lúc ông bị giam giữ hằng giờ để bị thẩm vấn. Điều này làm ông vô cùng bực bội và căm thù những người lính Israel. Là người rao giảng Lời Chúa, ông hiểu rằng Chúa dạy phải yêu thương kẻ thù. Nhưng trong trường hợp này, làm sao ông có thể tha thứ và yêu thương những “kẻ thù” làm phiền và bắt bớ ông một cách vô cớ?!

Sau nhiều tháng trăn trở và cầu nguyện, ông cảm nghiệm được rằng, tình yêu kẻ thù mà Tin Mừng mời gọi không phải là loại tình yêu cảm tính, nhưng là một hành động. Nhưng phải làm gì để chứng tỏ tình yêu qua hành động với những người lính này? Ông nghĩ ngay tới việc “chia sẻ Lời Chúa” với những người lính. Nhưng làm cách nào để làm cho những người lính đối thoại với ông trên đường phố? Ông làm những mãnh giấy nhỏ có in đậm câu Lời Chúa trích từ sách Isaiah, “Yêu thật lòng” bằng tiếng Do Thái. Cứ mỗi lần bị chặn lại và yêu cầu đưa thẻ căn cước, ông đều tặng cho người lính câu Lời Chúa này. Vì câu Lời Chúa bằng tiếng Do Thái, nên những người lính thường hỏi han và trao đổi với ông trước khi để ông đi. Sau một thời gian, ông Yohanna nhận ra sự biến đổi trong con người ông; ông không còn cảm thấy hận thù và nhục nhả trong lòng mình nữa. Cũng hoàn cảnh đó, những con người đó, nhưng trong ông đã thay đổi khi gặp những người lính trên đường. Vì thế, khi bắt đầu đi ra khỏi nhà, ông đều cầu nguyện: “Lạy Chúa, xin để cho con bị chận lại để con chia sẻ tình yêu của Chúa Kitô cho họ.”

* * *

Mẫu chuyện trên giúp chúng ta suy nghĩ đến việc luyện tập nhân đức. Ai trong chúng ta cũng thường hay gặp phải những chuyện không vừa lòng, trái ý trong cuộc đời. Có nhiều cách để vượt qua những trở ngại khó khăn đó, nhưng nếu chúng ta giải quyết bằng cách lấy mình làm trung tâm, có lợi cho mình, mà gạt Chúa và tha nhân ra khỏi bức tranh đời mình, thì có lẽ thành quả sẽ không đạt và bình an cũng không chiếm ngự được. Vì thế, tập nhân đức trước hết và cần trên hết chính là tập sống với Chúa. Lấy Chúa làm trung tâm chi phối mọi sinh hoạt, suy nghĩ của đời ta. Chỉ trong Chúa, ta mới thực sự trở nên người biết sống đẹp và có ý nghĩa.

Fr. Huynhquảng

“Người có đạo”

Maria Túc Lynh

“Ai xin thì sẽ được, ai tìm thì sẽ gặp, ai gõ sẽ mở cho” (Mt 7, 8)

Vốn là một người có tính năng động, thích tìm hiểu từ khi còn bé, nên tôi hay chú ý nhiều đến những lời chia sẻ của người khác về những điều kỳ diệu và mới lạ của đạo Công Giáo.

Trước kia khi tôi chưa biết đến đạo Công Giáo, trong tôi có hai dòng suy nghĩ gần như là trái ngược nhau. Một là thấy những người theo đạo Công Giáo sao mà sang trọng quá, ở họ có chút gì đó hay hay. Mỗi khi họ đi lễ, tôi thấy họ ăn mặc rất chỉnh tề và đẹp, và tôi thầm ước chi tôi cũng là người có đạo. Có đạo, thì tôi cũng sẽ được nhiều dịp diện quần áo đẹp đi Nhà Thờ, chỉ đơn giản là được vào Nhà Thờ thôi chứ không hề hiểu biết ý nghĩa của Thánh Lễ. Hai là tôi thấy những người được gọi là người công giáo sao mà lại rất khó gần, dường như họ có vẻ rất kiểu cách, có thể nói là “chảnh” nữa. Điều này làm cho tôi cảm thấy không thiện cảm với họ chút nào, và cũng mất dần cảm hứng trong tôi muốn tìm hiểu về đạo.

Cho đến một hôm, tôi đã ngộ ra rất nhiều điều kỳ lạ và thú vị, tôi được tham dự một Thánh Lễ ngày chúa nhật và được nghe bài chia sẻ về danh xưng “Tôi là người có đạo” do một vị linh mục khá đứng tuổi chia sẻ, mà theo cảm nghĩ của tôi, đó cũng là một lời dặn dò cho những công dân nước Chúa rằng, điểm nổi bật nói cho đúng hơn là một tôn chỉ của “người có đạo” để mọi người nhận biết và công nhận, đó là: “Bác ái là đồng phục của người có đạo”, được thể hiện qua thái độ, cử chỉ, hành vi ứng xử trong đời sống hàng ngày với tha nhân, lời nói luôn nhã nhặn, hành động trong yêu thương vô vị lợi và chân thành. Sống như thế sẽ gặt hái được sự bình an, sống như thế là sống cho tình yêu.

Dần dần tôi hiểu rằng có một Đấng Tạo Hóa và thầm biết ơn Đấng đã sáng lập ra đạo Công Giáo, trong tôi đã mất hết những suy nghĩ nông cạn hời hợt trước kia và tôi đã tự nguyện tìm hiểu, học đạo, theo đạo và cố gắng sống theo những tôn chỉ và giáo huấn của đạo mà tôi đã được học.

Và một ngày gần đây trong một Thánh Lễ tôi lại nghe giảng về một chứng nhân là một nữ giáo viên trẻ rất đáng quý. Vị linh mục đã kể lại rằng ngày cô giáo đó được tuyên dương vì những thành tích mà cô đã làm với một tấm lòng của “người có đạo”. Tuy nhiên, người ta không nhìn nhận điều đó trong cái bằng tuyên dương, người ta tự ý điền vào là vì cô đã noi gương một vị lãnh tụ vĩ đại xa xăm nào đó mà cô chưa bao giờ biết, nên bây giờ cô mới được như vậy. Và khi nhận và đọc nội dung của tấm bằng, cô đã can đảm nói lên sự thật rằng. Cô đã sống và làm việc thế nào để có được một kết quả như ngày hôm nay, là do cô được sinh ra và giáo dục trong một gia đình có nền tảng đạo đức và một niềm tin tôn giáo mà cô đã được lãnh nhận từ bé, chứ cô không hề biết vị lãnh tụ nào cả, thì làm sao cô giáo ấy có thể học tập và noi gương. Và nếu cần thì cô sẵn sàng trả lại cái bằng tuyên dương của cấp trên tặng thưởng cho cô.

Rồi có một lần trong một buổi đi uống cà phê với những bậc đàn anh, đàn chị, họ cũng là những “người có đạo”. Có một anh là giáo viên dạy toán cấp ba. Anh là một người được nhiều người cán bộ nhà nước nể phục vì tính trung thực và thẳng thắng. Anh đã thẳng thừng từ chối khi biết người ta đã dùng tài sản của một người khác để cấp cho mình.

Rồi hôm nay khi tôi đi lễ như mọi ngày ở Giáo Xứ Ba Chuông lại được biết thêm một chứng nhân nữa, mà theo tôi là rất tuyệt vời. Người này là một người con duy nhất trong gia đình. Ngày ông chọn Chúa là tình yêu duy nhất và để sống trọn vẹn với tình yêu mình, ông đã dám hy sinh dứt bỏ cha mẹ, nhưng vốn là một người con hiếu thảo, ông vẫn tìm mọi cách để báo đáp chữ “Hiếu” cho trọn.

Chứng nhân ấy là một linh mục, ngài tên là Giuse Đỗ Văn Chung thuộc dòng Đa Minh. Ngài đã được thụ phong linh mục từ lâu và được bổ nhiệm sang Houston – Texas – Hoa Kỳ, ngài cũng đã ổn định nơi quê người cuộc đời dâng hiến. Tôi đã nghe từ những người giáo dân trong xứ nói lại rằng, tuy đã yên ổn nhưng ngài vẫn muốn dấn thân phục vụ nên đã xin bề trên về lại quê nhà phục vụ cho con cái Chúa. Nguyện vọng của ngài đã được chấp thuận, ngài đã trở lại quê nhà. Cách đây hơn một tuần, trên đường từ nhà mẹ ngài đi ra thì ngài đã bị một cậu bé 17 tuổi không kiểm soát được tốc độ gây tai nạn nghiêm trọng cho ngài. Ngài bị hoại tử ở chân và phải cưa mất một chân, sau một thời gian ngắn bất tỉnh từ khi xảy ra tai nạn, ngài đã hồi tỉnh và chính ngài đã nói lên lời tha thứ cho cậu bé và ngài đã căn dặn người thân của ngài không được làm khó hay thưa kiện cậu bé và gia đình cậu bé đó. Sau khi ngài nói và truyền đạt lại nguyện vọng của mình thì ngài đã ra đi trong bình an, để trở về với Chúa.

“Người có đạo” như thế đó, họ thật đơn sơ, thật can đảm, thật trung thực, dám sống thật với chính mình, trong họ có một tấm lòng rộng mở, sống bác ái và vị tha, họ đã tha thứ ngay cho cả người đã làm thiệt chính mạng sống của mình. Họ dám thẳng thừng từ chối danh vọng, bổng lộc khi biết chút danh vọng đó không trong sáng, nguồn bổng lộc đó lỗi đức công bằng và yêu thương.

Nếu là người chưa có đạo, chưa có niềm tin và sống theo lẽ thường tình của con người thì tôi sẽ phán cho những con “người có đạo” này có vấn đề về thần kinh.

– Ai lại dại dột chối bỏ những lời khen của cấp trên, để có thể bị nguy hại tới đường công danh và sự nghiệp?

– Ai lại khờ khạo dám khước từ một tài sản lớn, khi mà chính cuộc sống mình đang gặp khó khăn?

– Ai lại rộng lượng để nói lên lời tha thứ vô điều kiện cho một kẻ đã hủy diệt mơ ước, nguyện vọng  và đến ngay cả mạng sống  của mình?

Vâng, “Người có đạo” như thế đó, điều đặc biệt là trong họ có một niềm tin rất mạnh mẽ, họ luôn khắc tâm rằng họ được ơn bảo trợ rất tràn đầy. Đó là những điều tôi đã cảm nhận được nơi họ, đã chứng kiến tận mắt, đã củng cố trong tôi một niềm tin ngập tràn niềm vui là mối tương quan giữa họ và tôi giờ đây không còn như người xa lạ, mà là thật gần gũi trong mối tương quan là anh chị em, con cái của một Cha chung trên trời.

Cho tới hôm nay và cho đến giây phút cuối cùng của cuộc đời, tôi thấy mình thật sung sướng khi chọn Đạo Công Giáo là tôn giáo của mình, giáo huấn của đạo là kim chỉ nam của cuộc đời tôi. Từ ngày tôi được trở thành “người có đạo” tôi thấy mình thật bình an và hạnh phúc. Vì tôi nhận ra giá trị đích thực của cuộc đời là biết cách sống cho đúng với hai chữ “Tình Yêu”.

Còn các bạn, nghĩ thế nào về đạo Công Giáo? Tôi tin rằng, nếu các bạn có thiện chí đi tìm, các bạn cũng sẽ gặp và sẽ thấy được nhiều điều thú vị hơn nữa.

Xin hiệp ý cầu nguyện cho linh hồn linh mục Giuse sớm được hưởng kiến nhan Thánh Chúa.

Sàigon, ngày 27 tháng 9 năm 2013

Maria Túc Lynh

Tôi nhận ra giá trị đích thực của cuộc đời là biết cách sống cho đúng với hai chữ “Tình Yêu”. Maria Túc Lynh

CÂY PHIỀN MUỘN!

Br. Huynhquảng

Ở một ngôi làng nhỏ tại Ba Lan có một nhà thông thái được nhiều người nể trọng; dân làng thường tìm đến ông để tâm sự, chia sẻ những nỗi phiền muộn trong cuộc sống.  Hằng ngày, ông lão nghe rất nhiều nỗi phiền muộn trong từng gia đình.

Họ cho rằng, ông trời không công bằng khi để cho họ mang quá nhiều gánh nặng so với những người hàng xóm:

– “Tại sao ông ấy thảnh thơi hơn tôi? –  Tại sao chồng chị ấy lại chăm chỉ còn chồng tôi lại ngày đêm nhậu nhẹt? –  Tại sao vợ của tôi chỉ thích đi mua sắm còn vợ của anh ấy thì lại đảm đang lo cho gia đình? –  Tại sao tôi phải mang căn bệnh nan y này còn ông hàng xóm thì sống bê tha mà lại tỉnh bơ phây phây?  –  Dù tôi không làm gì sai trái nhưng tại sao đời tôi vẫn không bình an như ông kia?”…..

Đó là những nỗi phiền muộn trách cứ mà dân làng tìm đến để nhờ ông lão giúp tìm câu trả lời…

Sau một thời gian, ông lão nảy ra một sáng kiến như sau.  Ông tổ chức một ngày hội.  Trong ngày ấy, mỗi người hãy chuẩn bị một cái bao với tên của mình được ghi ngoài bao.  Mỗi người dân trong làng hãy mang nỗi phiền muộn của mình, những khó khăn của mình và “đặt” chúng trong cái bao ấy và treo chúng lên một cây có tên gọi là “Cây Phiền Muộn” ở giữa làng nơi sẽ diễn ra lễ hội.  Sau khi chờ mọi người treo “bao phiền muộn” của mình lên cây, họ có quyền chọn bao của người khác và mang nó về nhà.

Việc tìm kiếm trao đổi “bao phiền muộn” rất sôi nổi, vì ai ai cũng muốn bỏ đi bao của mình và tìm bao “nhẹ” hơn, “dễ chịu” hơn của người khác.  Sau một hồi tìm kiếm, ai cũng tìm được cho mình một bao mà theo họ là vừa ý nhất.  Nhưng khi về đến nhà, những “bao phiền muộn” mà họ ôm lấy từ người khác cũng chẳng khác gì bao nhiêu so với “bao phiền muộn” của họ.  Không ai bảo ai, người dân làng hiểu rằng ai ai cũng mang nỗi phiền muộn, không ai nặng hơn và không ai nhẹ hơn.  Cách tốt nhất là đừng tìm cách đổi chác hay chạy trốn khỏi chúng, nhưng chấp nhận nỗi phiền muộn như là phương cách giúp họ đồng cảm và chia sẻ thân phận làm người với nhau.  Họ cũng nhận ra rằng khi cảm thấy nỗi đau của đồng loại là lúc họ trưởng thành hơn, biết yêu nhau hơn, và từ đó họ tìm thấy niềm vui trong cuộc sống nhiều hơn.

***

Bạn thân mến, câu chuyện trên minh họa cho chúng ta thấy việc chạy trốn nỗi khổ đau, hay tìm phương cách để thay đổi chúng…đều không phải là cách tốt nhất để hóa giải sự đau khổ, phiền muộn trong đời mình.

Theo Đức Phật, đời người là biển khổ: “Sinh khổ, hủy diệt khổ, chết khổ, và không sở hữu được điều mình muốn cũng khổ.”

Chúng ta có thể ví đau khổ và phiền muộn trong kiếp người như con rắn rượt đuổi mỗi chúng ta.  Nếu chúng ta không dừng lại và can đảm đối diện với nó, thì một lúc nào đó chúng ta sẽ bị kiệt sức với trò rượt bắt này.  Chỉ có phương cách là chấp nhận nó, đón nhận nó và sống với nó từng ngày như là một phần của đời ta.

Với một cảm nghiệm siêu phàm, thánh Gioan Thánh Giá đã khuyên những ai đang gặp khó khăn đen tối trong cuộc đời với những lời khuyên rất tâm huyết: “Hãy tìm kiếm sự khó khăn nhất thay vì sự dễ dàng thoái mái;… hãy sẵn sàng mang lấy bất lợi, sự cô đơn hơn là sự thuận lợi, an ủi…”

Thật là nghịch lý và khó hiểu khi chúng ta học hỏi những suy nghĩ và lối sống của các bậc thánh nhân, nhưng đó là con đường mà họ đã đi qua với bao kinh nghiệm xương máu.  Chính trong kinh nghiệm xương máu với lòng can đảm đón nhận và ôm chầm lấy đau khổ muộn phiền, họ gặp được niềm vui vô cùng lớn lao mà như thánh Gioan Thánh Giá gọi là: “Ôi đêm tối ngọt ngào và dịu êm.”

Br. Huynhquảng

CỤ GIÀ BÁN RAU

Tác giả: Br. Huynhquảng

Qua loạt bài Sống Sao Cho Đẹp, chúng ta như được thưởng thức những món ăn ngon trong bàn tiệc cuộc đời, học được những bài học thấm đậm trong cách cư xử hằng ngày, và thấy được những gương sáng của những con người dù bình thường nhưng rạng chiếu vẻ đẹp trong thế giới chúng ta. Mục Sống Sao Cho Đẹp xin được tiếp tục chia sẻ với quí bạn chủ đề mới: Trung tín và Chung thuỷ. Hy vọng với chủ đề này, chúng ta tìm thêm niềm vui và vẻ đẹp vốn được phú bẩm trong con người chúng ta; để con người chúng ta ngày mỗi thêm hoàn thiện, và đời chúng ta thêm tươi đẹp hơn.

* * *

Gần đây qua internet chúng ta biết được, chuyện một bà cụ bán rau tại Việt Nam đã giữ chữ tín với khách hàng đến nỗi bà đã ngã bệnh và qua đời ít ngày sau đó. Gương của bà cụ đã làm cho nhiều người xúc động và cảm phục lòng chân thành và tín trung của người nông dân chất phát.

Do bị đánh động bởi lòng trắc ẩn khi thấy một bà cụ già phải bán rau vất vả kiếm sống hằng ngày, một chàng thanh niên trên đường đi làm đã dừng xe máy lại mua ít bó rau với mục đích là để giúp bà. Vì lý do đó, chàng luôn tiện nhờ bà giữ giúp rau cho đến lúc chiều đi làm về rồi chàng ghé lấy rau. Nhưng thực ra, ý của chàng là giúp bà chứ đâu phải mua rau, vì thế chàng đã quên hẳn việc “gởi” rau nhờ bà cụ giữ giúp. Hoá ra, bà cụ đã vì trách nhiệm và chữ tín đã ngồi chờ chàng thanh niên dưới cơn mưa tầm tả cho đến chiều tối – kết quả bà ngã bệnh và qua đời sau ít ngày. Những người bán nước xung quanh bà hối thúc bà cất rau, trốn mưa, đi về nhà sớm… bà cương quyết không nghe theo họ, vì bà chờ chàng thanh niên lấy rau, người mà bà đã nhận tiền của chàng từ sáng. Ôi! Chữ tín đẹp làm sao trong cuộc đời!

Trung tín, chung thuỷ có nghĩa trong tiếng Latin là “fidelis.” Fidelis được bắt nguồn từ danh từ fides, nghĩa là đức tin, tính thác. Khi bàn về nghĩa từ “đức tin, tính thác” tức là nói đến mối quan hệ không chỉ giữa con người với nhau, nhưng nói lên mối quan hệ giữa một vị thần linh và con người. Hay nói cách khác, từ mối quan hệ chung thuỷ giữa một vị thần với con người đã giúp con người học được ý nghĩa trọn vẹn thế nào là trung tín và chung thuỷ. Vị thần linh luôn luôn chung thuỷ với con người, còn con người thì thường thiếu sự chung thuỷ với ngài.

Khi bàn đến chung thuỷ và trung tín, chúng ta không thể không bàn tới “lời hứa.” Chính lời hứa là sợi mắc xích, là gạch nối, và cũng là nguyên nhân dẫn chúng ta suy tư và tập sống chung thuỷ và trung tín.

Lời hứa đi theo cuộc sống con người từ lúc có trí khôn cho đến lúc trưởng thành. Thuo thiếu thời, con trẻ được giáo dục và dạy bảo về giá trị của lời hứa qua những việc bình thường trong ngày: “Con nhớ nhé, con làm điều này nhé… Dạ, con nhớ. Dạ, con hứa…” Mối liên hệ, niềm tin giữa người lớn và trẻ nhỏ cũng được chớm nở và phát triển từ đó. Niềm tin dành cho nhau giữa hai người được hun đúc có lẽ phần lớn dựa vào khả năng giữ lời hứa của mỗi người. Cứ thêm một lần lời hứa được giữ, thì niềm tin dành cho nhau càng thêm được cũng cố và phát triển. Ngược lại, nếu cứ một lần lỗi hẹn, thì niềm tin dành cho nhau cũng bị  xói mòn. Trẻ em là người có khả năng nhạy bén nhất để nhận ra điều này. Niềm tin giữa cha mẹ và con cái phát triển tới mức nào cũng phụ thuộc rất nhiều vào khả năng giữ lời hứa của cha mẹ dành cho con cái, nhất là lúc các em con thiếu thời.

Khi một lời hứa với ai đó được giữ cẩn thận, thì điều đó có nghĩa là sự tôn trọng của chúng ta dành cho người kia được thẫm định. Dầu vậy, xa hơn thế nữa, khi một lời hứa được giữ, điều trước hết chính là chúng ta tôn trọng chính con người chúng ta, chúng ta giữ lời hứa, chữ tín với chính con người chúng ta – đó chính là điểm then chốt trong việc giữ lời hứa với người khác. Thực đúng như thế, khi tôi hứa một điều gì với ai, tức là tôi thừa nhận với chính tôi và đương sự ấy rằng tôi có khả năng để thực hiện điều đó – Chính giai đoạn thừa nhận với chính tôi đã tạo cho tôi một niềm tin trong tôi; nhờ niềm tin này mà tôi giám hứa với người khác.

Hôm nay, Sống Sao Cho Đẹp mời gọi bạn nhìn ngắm vẻ đẹp của đức tín trung tín và chung thuỷ. Hãy dành đôi phút để hãnh diện về chính con người của mình vốn được ban tặng đức tín cao đẹp này một cách nhưng không. Nhờ niềm tin và lời hứa mà mình đã tạo được biết bao nhiêu mối quan hệ đẹp trong đời: Tình cha mẹ, anh em, bạn hữu, và vợ chồng, con cái. Hãy dành đôi phút để tạ ơn cuộc đời, tạ ơn con người, tạ ơn người thân, vì cũng chính nhờ niềm tin và lời hứa của họ mà ta thêm vững tin xây dựng cuộc đời, xây dựng đời mình.

Bạn thân mến, việc hoàn thiện đời người không chỉ là việc nhổ cỏ dại, nhưng quan trọng hơn chính là trồng thêm lúa, hoa, và rau. Càng trồng thêm lúa, hoa, rau… thì cỏ dại không có cơ hội chiếm đất trống để mọc. Sống trong tâm tình tạ ơn, cảm kích sẽ giúp ta trồng thêm đức tính tốt và thực hiện được ước mơ làm người sống đẹp, sống tốt. Chúng ta cùng hứa với lòng mình và với nhau là trồng thêm lúa, hoa bằng cách giữ lời hứa với mình và với người trong niềm vui cảm tạ.

Br. Huynhquảng

CHỮ HIẾU – CHỮ TÌNH

Maria Túc Lynh

Hiếu và Tình bên nào nặng hơn, Hai chữ này viết và nói thì xem ra đơn giản, nhưng để làm cho trọn nghĩa của hai chữ này, theo tôi không đơn giản và nhẹ nhàng chút nào.Nó càng khó khăn ở bất đồng ý kiến của cha mẹ trong vấn đề dựng vợ, gả chồng. Nếu ta yêu phải một người mà cha mẹ hay ông bà không hài lòng, thì chữ đầu tiên mà ta thấy là một chữ “khổ” to đùng nằm chắn ngang trước cửa tình yêu. Tuy nhiên nỗi khổ đó thì ta còn có thể dùng biện pháp lấy lòng từng người, có thể gọi là đánh du kích từng mục tiêu. Cuối cùng thì không nhiều cũng có ít ra vài người, nhìn thấy thiện chí của mình mà khoan nhượng và đồng ý cho ta lấy người ta yêu.

Nhưng vấn đề rắc rối và phức tạp hơn, là phải chọn lựa một tôn giáo cho riêng tình yêu của mình. Là con gái thì có thể theo lề thói xưa là “lấy chồng thì phải theo chồng” nên cho dù có gặp chút trắc trở, nhưng không khó khăn và nặng nề. Chỉ tội nghiệp cho những chàng trai, đặc biệt là những thừa tự, những đích tôn. Ôi thôi, bao nhiêu là rắc rối đến với những cuộc tình này. Một bên thì nếu thương con gái tôi, anh phải chiều theo chúng tôi thì chúng tôi mới gả nó cho anh. Một bên thì con là đứa con gia đình mong mỏi nhiều nhất, giờ chỉ vì đứa con gái mà con lại đành lòng để bàn thờ ông bà lạnh lẽo không hương khói, mà con gái thì trên đời này đâu có thiếu … bao nhiêu hoàn cảnh, bao nhiêu trường hợp éo le để người trong cuộc cười ra nước mắt.

Đã bao nhiêu lần tôi được nghe những bạn đi học giáo lý dự tòng than thở nỗi khổ của mình.Một bên là tình yêu đã chín muồi, không thể sống thiếu nhau nữa. Một bên là chữ hiếu đạo với gia đình rất nặng nề, đặc biệt là những bạn là con duy nhất trong gia đình thì càng khổ sở hơn.

Một lần nữa trong tâm tình của một người con, một tân tòng non trẻ. Tôi xin được chia sẻ một chút, mong làm sao những bậc trưởng bối và những quý vị chưa là Công Giáo nhận ra và xoá đi thành kiến đã có từ rất lâu đời về việc theo Chúa là bỏ hết ông bà, là bất hiếu tử, là bất tùng cuốc xuổng… Bao nhiêu từ ngữ nặng nề phủ lên đầu chúng tôi. Và tôi cũng đã bao nhiêu lần thấy khổ tâm khi phải nghe má tôi cứ gằng giọng, mỗi khi nói tới vấn đề tôi đến với Chúa.

Trong bài viết này, tôi xin đưa ra những nhân chứng là những tân tòng và những chị chỉ đang tìm hiểu về Chúa, đã có những tính cách rất dễ thương và đáng quý.

Người thứ nhất là một chị trung niên, chị tên N. Chị sống ở Saigon, chị là một tân tòng được nhiều người ngưỡng mộ về cách sống đạo. Chị từng là một người kinh doanh khá thành công, nhưng vì chị chứng kiến những cảnh trái tai gai mắt trên thương trường và để sống đúng theo những gì Chúa dạy. Chị đã phải đánh đổi cuộc sống kinh tế hiện tại, để có được một sự sống đời đời. Chị không thể nào nói dối để bán được hàng, chị càng không thể chịu đựng và đồng lõa với sự giả dối của những người bán hàng chung quanh. Cuối cùng, điều đáng nói là sau khi chị đọc và tìm hiểu trọn bộ Kinh Thánh Cựu Ước và Tân Ước, thì chị đã quyết định phải thay đổi cuộc đời mình.

Chị kể lại rằng: Sau khi chị tìm hiểu thì cầu nguyện và quyết định một bước thay đổi rất ngoạn mục. Chị quyết định đánh đổi việc kinh doanh hiện tại, để được thay đổi cuộc đời cũng như đời sống tâm linh.Chị nói là từ ngày chị được trở lại và sống trong ơn nghĩa Chúa, thì chị thấy mình rất hạnh phúc và thoải mái. Chúa đã thu xếp cho chị một công việc rất nhẹ nhàng nhưng trọn vẹn nghĩa tình với Chúa cũng như với gia đình chị. Ngày ngày chị đi lễ sớm hơn mọi người để cầu nguyện và xướng kinh cho mọi người. Ngoài giờ Lễ thì chị chăm sóc mẹ chị và người thân chu đáo. Chị nói là cũng có nhiều khó khăn chị gặp phải trong những giao tiếp hàng ngày.Tuy nhiên vì chị có Chúa nên chị cũng đủ sức để vượt qua, và chị luôn nhận thức rằng đó chỉ là những trò của ma quỷ cố tình phá đổ những gì đẹp lòng Chúa.

Người thứ hai tên H,là một cô gái mà tôi quen biết đã hơn 10 năm. Cô này ngày trước rất ham thích những thú vui hiện đại, những người quen biết với cô ấy đã có lần nói rằng cô này chỉ toàn đi chơi vào ban đêm, mãi đến sáng thì cô mới về nhà. Gia đình cô thì chỉ còn cô và người mẹ đã lớn tuổi lại hay đau yếu, hoàn cảnh kinh tế cũng không khá giả. Công việc thường ngày là đi giúp việc chạy loanh quanh cho một chị gần nhà, vì chị ấy thương và xem cô ấy như người thân. Nên lắm khi cô gái ấy nghĩ mình cũng là tiểu thư giàu có sành điệu. Ngày trước tôi thường hay nghĩ không tốt về cô ấy và tôi không mấy thiện cảm, nhất là thấy cô ấy có thái độ khinh dễ người nghèo và người ăn xin. Bẵng đi một thời gian tôi có dịp gặp lại những người quen của cô ấy, đặc biệt là chị Mai (chị Mai được xem như là chị của cô ấy). Tôi vô tình hỏi thăm thì được biết một thông tin rất vui rằng, bây giờ cô ấy đã lãnh Bí Tích Rửa Tội được hơn 1 năm rồi. Điều đáng vui nhất là từ ngày cô ấy có Chúa, sau một biến cố trong đời thì cô ấy hoàn toàn thay đổi một cách kỳ lạ.Từ một cô gái đua đòi, ăn chơi không cần biết gì đến nỗi lòng của bà mẹ già, xin nói thêm là cô ấy không còn cha. Bây giờ cô ấy từ bỏ hết tất cả những cuộc vui thâu đêm suốt sáng, mà chỉ chuyên tâm ở nhà để chăm sóc cho mẹ thật chu đáo. Tính tình cô cũng khiêm nhu hơn, cô biết quan tâm và giúp đỡ những ai cần giúp.Giờ cô được xem là đứa con ngoan trong gia đình.

Người thứ ba tên P.N, hiện giờ thì chị đang trong giai đoạn tìm hiểu và cố gắng sống đúng như những gì chị hiểu về Chúa và Mẹ Maria. Chị tâm sự với tôi rằng trước kia khi chị không có Chúa, tâm trạng của chị rất mệt mỏi nặng nề bởi bà mẹ chồng luôn làm khó và tạo áp lực cho chị. Tuy chồng chị rất yêu quý chị, nhưng không khí gia đình nhỏ của chị khá nặng nề. Chị là con gái Bắc, mẹ chồng chị lại là người miền Trung nên chị phải chịu nhiều điều trái khoáy từ bà mẹ chồng khắt khe. Rồi đến một ngày, chị được dịp tiếp xúc với một linh mục khi gặp một biến cố. Sau thời gian trao đổi và được hướng dẫn có một lối thoát trong suy nghĩ, chị đã thấy lòng mình nhẹ nhàng hơn khi phục vụ mẹ chồng mình. Chị chia sẻ với tôi rằng, từ ngày có Chúa, từ ngày chị dành thời gian để tâm sự với Chúa thì chị thấy  mình hạnh phúc. Một điều quan trọng hơn nữa mà tôi cũng cần nêu lên để quý vị lưu ý, là mẹ chồng chị ấy bây giờ cũng được thay đổi. Bà ngày càng yêu quý con dâu mình, biết quan tâm tới con dâu, biết chia sẻ và nghe ý kiến của con dâu. Theo như lời chị vui vẻ chia sẻ thì bây giờ mẹ chồng chị rất dễ thương.

Người thứ tư tên là P.B, chị này là một phụ nữ trí thức. Chị luôn tự cho mình cái quyền là người hạch sách, đòi hỏi và ra lệnh mọi người trong gia đình phải luôn tuân theo ý kiến của mình. Cho dù đó lắm khi sai trái, chị bất kể đó là cha hay mẹ của mình. Mọi người gần như rất sợ tiếp xúc với chị, mỗi khi chị về nhà cha mẹ mình thì cuộc vui nơi đó gần như phải tan. Đối với mọi người chị giống như là một phần tử khủng bố, đó là danh từ mà người trong gia đình chị tặng cho chị. Rồi từ khi chị bị một căn bệnh khó chữa, thì chị càng tăng thêm quyền hành đòi hỏi mọi người phải phục vụ chị. Hôm nào mẹ chị nấu cơm cho chị ăn, mà món ăn không vừa miệng chị thì chị tha hồ nặng nhẹ, xách mé đến nỗi mẹ chị đã khóc vì chị không biết bao nhiêu lần. Chị luôn nghĩ là mình đã giúp đỡ cha mẹ, cha mẹ rất cần mình nên phải phục vụ mình và nhất định không được từ chối bất cứ yêu sách nào của mình, mặc dù nó rất vô lý. Rồi cũng đến ngày chị được Chúa đến thăm, Chúa đã âu yếm xoa dịu nỗi đau trên cơ thể chị, Chúa đã ôm chị vào lòng rất êm ái. Mẹ Maria thì nhỏ nhẹ tâm tình và dạy dỗ chị rất nhẹ nhàng. Chỉ với tình yêu Chúa và nỗi lòng bao la của một bà Mẹ Thánh. Chị gần như hoàn toàn thay đổi, sự thay đổi của chị đã làm cho những người trong gia đình rất đỗi bất ngờ. Chị tâm sự với tôi rằng, ngày trước mỗi khi mẹ chị không làm chị vừa lòng thì chị liền trả treo, đay nghiến cho thỏa mãn cái tính tự ái và kiêu căng của chị. Còn từ khi có Chúa thì chị bảo rằng chị không dám nói gì, mặc dù trong lòng cũng nổi cơn. Lúc đó chị chỉ còn nhớ tới việc đọc Kinh Kính Mừng của Đức Mẹ hay là lần Chuỗi Mân Côi, thì chị cảm thấy lòng mình dịu lại và thấy thương mẹ và thông cảm cho những vất vả của mẹ (xin được nói thêm một chút, về việc vì sao chị biết đọc kinh của Đạo Công Giáo trong khi gia đình chị thuộc Phật Giáo. Chị đã được người em gái của chị trong một biến cố đã tìm đến với Chúa trước chị, hướng dẫn và chia sẻ tâm tình của Chúa và Mẹ Maria dành cho nhân loại. Từ dịp đó, chị và em gái chị đã có tiếng nói chung về đời sống tâm linh). Giờ đây chị gần như là một con người khác, một con người biết chia sẻ, cảm thông với mọi người và biết chấp nhận những gian truân trong cuộc sống. Chị nói rằng khi có Chúa chị thấy mình rất yên tâm, chị thấy mình rất bình an trong mọi hoàn cảnh. Khi cảm nhận tình thương của Chúa và Mẹ Maria bên cạnh, thì chị càng thấy yêu quý cha mẹ ruột của mình hơn. Giờ thì mọi người trong nhà chị rất vui vẻ và luôn luôn mong muốn chị về chơi với gia đình. Hiện tại chị chia sẻ với tôi rằng chị đang cầu nguyện và xin thêm một ơn đặc biệt của Chúa là vượt qua tất cả để chị đến với Chúa trọn vẹn hơn.

Tôi xin phép gởi đến quý vị một câu trong Kinh Thánh, để quý vị rỏ hơn vì sao khi có Chúa thì những người chị em của tôi có thể vượt qua và làm hài lòng những người chung quanh tất cả. Chỉ vì họ tin vào Lời Hứa này của Chúa:

“…Tất cả những ai đang vất vả mang gánh nặng nề, hãy đến cùng tôi, tôi sẽ cho nghỉ ngơi bồi dưỡng.Anh em hãy mang lấy ách của tôi, và hãy học với tôi, vì tôi có lòng hiền hậu và khiêm nhường.Tâm hồn anh em sẽ được nghỉ ngơi bồi dưỡng. Vì ách tôi êm ái, và gánh tôi nhẹ nhàng”. (Mt 11, 28-30)

Trên đây là những nhân chứng có thật, vì một lý do tế nhị nên tôi chưa tiện nêu tên cụ thể. Còn trong bài viết này thì tôi xin phép được chia sẻ tâm tư của mình, chỉ mong quý vị đón nhận trong thương yêu và đồng cảm.

Được gọi là Người Công Giáo thì nhất định, không ai không biết tới 10 Điều Răn của Đức Chúa Trời. Chỉ sau 3 điều răn đầu tiên là dành trọn vẹn cho Thiên Chúa, thì điều răn thứ 4 kế tiếp là Thiên Chúa đặc biệt nói đến điều luật là phải thảo kính cha mẹ. Cụ thể hơn nữa là nếu ai thờ cha kính mẹ một cách trọn vẹn thì con được Thiên Chúa chúc phúc và sống thọ trong ơn nghĩa Chúa.

Theo tôi nếu quý vị chịu khó dành một chút thời gian ít ỏi trong ngày, xin mời quý vị tham gia thử một Thánh Lễ một lần với tâm tình tìm hiểu để cảm thông và chia sẻ. Tôi chắc chắn rằng quý vị sẽ thấy Người Công Giáo chúng tôi, không hề quên hay từ bỏ tổ tiên ông bà. Mà trong tất cả những Thánh Lễ, cho dù là ngày thường (mỗi ngày có 2-3 Thánh Lễ) chúng tôi đều có lời cầu nguyện với Chúa cho tổ tiên, ông bà của mình sớm được hưởng hạnh phúc đời đời trên nước Trời. Trong mỗi Thánh Lễ đều có những lời nguyện của các linh mục, là xin Chúa tha thứ cho những việc làm không đẹp lòng Chúa của tiên nhân mình.

Không chỉ có vậy thôi, Người Công Giáo còn dành trọn tháng 11 hàng năm để tưởng nhớ, cầu nguyện và viếng thăm mộ của ông bà. Một điều đáng chú ý và làm cho tôi ngưỡng mộ hơn nữa, là chẳng những họ viếng mộ của người thân mình, mà Người Công Giáo còn viếng luôn mộ của nhưng người chưa một lần quen biết. Ở Đạo Công Giáo có một tính chất rất cao quý là tính thông công, con người sống thông công với các vị thánh, để các vị Thánh cầu nguyện cho người sống để người sống được hoàn thiện hơn. Người còn sống thì ngày ngày cầu nguyện và van xin Đấng Tối Cao tha thứ cho những thiếu sót, lỗi lầm của tổ tiên mình mắc phạm, hòng để cho các vị ấy sớm được hưởng phúc đời sau. Thậm chí giờ đây Người Công Giáo, còn hiệp ý để cầu nguyện cho những người không Công Giáo. Điều ngạc nhiên không kém là những người không Công Giáo, cũng được ơn Chúa ban từ những lời cầu nguyện của những người Công Giáo kia.

Trên đây là những điều tôi được biết, được hiểu và được cảm nhận những điều mà những bậc trưởng bối không phải người Công Giáo chưa được rõ.Tôi nghĩ là tôi cần phải nêu lên những điều cần thiết này, mong sao quý vị đón nhận dù là còn nghi ngờ khi quý vị chưa đến tham dự Thánh Lễ của chúng tôi.

Tôi không hề nói quá, nhưng vì là một tân tòng nên có thể tôi chưa trình bày cặn kẽ hơn và chi tiết hơn để hầu cùng quý vị.Trong bài tâm tình này tôi chỉ mong quý vị đọc để hiểu hơn và thông cảm hơn cho con cháu mình trong những hoàn cảnh được Chúa chọn bằng cách này hay cách khác.

Tôi xin chân thành cám ơn quý vị và dành thời gian quý báu để đọc bài chia sẻ của tôi. Chúng tôi, những người đã được Chúa chọn hay đang được Chúa chọn rất hy vọng quý vị sẽ thông cảm và xoá bớt đi định kiến nặng nề, mà không làm cho chúng tôi phải khổ sở, khó khăn trong việc làm tròn chữ hiếu với cha mẹ và vẹn nghĩa của chữ tình với bạn đời. Vì với tôi, chữ Hiếu và chữ Tình không thể thiếu nhau, vì trong cuộc sống mà thiếu đi một trong hai chữ, chắc chắn cuộc đời của ta sẽ không trọn vẹn. Hai chữ Hiếu -Tình luôn tương trợ và đồng hành cùng nhau, sẽ làm cho cuộc sống của con người ý nghĩa hơn và hạnh phúc hơn.

Sàigon, ngày 26 tháng 01 năm 2013

Maria Túc Lynh

Phanxicô  Assisi

Br. Huynhquảng

Khi nghe tên hay thấy hình ảnh của Phanxicô Assisi (Phanxicô Khó Nghèo), nhiều
người trong chúng ta dễ dàng bị thu hút bởi thánh nhân này. Vì lẽ đó, khi nghĩ
đến Phanxicô, chúng ta thường nghĩ về một con người đem sự bình an, yêu thương,
chan hoà giữa con người với nhau và giữa con người với vạn vật trong vũ trụ.
Phanxicô trở nên biểu tượng  cho các cuộc đối thoại nhằm tìm giải pháp hoà
bình, tranh chấp không những giữa các tôn giáo với nhau mà con giữa các nhà
chính trị. Phanxicô còn lá biểu tượng và mẫu gương cho nhiều nhà từ thiện trong
việc giúp đở người nghèo đói trong xã hội. Vậy Phanxicô đã có cuộc sống như thế
nào? Ngài đã hành động ra sao đến nỗi tầm ảnh hưởng của Ngài vẫn còn diễn ra
cho đến hôm nay, sau hơn tám thế kỷ?!

* * *

Phanxicô sinh vào năm 1182 tại Assisium, một thị trấn nhỏ toạ lạc
trên dãy đồi Assisi trong một gia đình thương gia giàu có tại Ý. Dầu được người
cha cưng chiều và được hướng dẫn để tiếp nối trở thành một thương gia giàu có,
Phanxicô đã không tìm được ý nghĩa đích thực của đời mình qua tiền bạc, giàu
sang, và thú vui trần thế. Nhưng Phanxicô đã thực sự tìm được hạnh phúc đời
mình khi chàng từ bỏ địa vị, sự an toàn của bản thân, và danh tiếng của gia
đình để sống và làm bạn với những người ăn xin, ôm ấp và chăm sóc người phong
hủi. Kết quả của sự dấn thân “liều mạng” này chính là bị khước từ quyền làm con
của ông Peter Bernardon, và từ một chàng thanh niên giàu có đã trở thành kẻ ăn
mày bên vệ đường. Đặc biệt từ trong cầu nguyện, Phanxicô đã nghe được tiếng
Chúa trong nguyện đường rách nát St. Damian, “Phanxicô, hãy sửa nhà cho Ta.” Từ
đó, Phanxicô càng dấn thân hơn nữa để sống theo giá trị của Tin Mừng một cách
tuyệt đối. Lạ lùng thay, càng làm người ăn mày, càng làm người chăm sóc bệnh
nhân, càng làm người đi xin từng đồng xu để xây dựng Nhà Chúa, Phanxicô càng có
nhiều bạn và càng thu hút nhiều người theo Phanxicô. Sức mạnh này từ đâu? Lý do
nào mà Phanxicô có sức thu hút lạ thường như thế?

Bàn về thần học, Phanxicô chú trọng vào mầu nhiệm Giáng Sinh hơn là
mầu nhiệm Tử nạn – Phục sinh. Đối với Phanxicô, cái chết và sự phục sinh của
Chúa Kitô là hệ quả tất yếu của mầu nhiệm Giáng sinh làm người của con Thiên
Chúa. Đương thời, nhóm dị giáo Cathars thuộc phái Nhị Nguyên cho rằng,
thế giới vật chất mà con người đang sống là do thần dữ (ma quỉ) và thần lành
tạo dựng. Vì thế, những gì mà con người đang hưởng thụ trong một thế giới vật
chất này đều của ma quỉ. Để cứu con người, Thiên Chúa gởi thiên thần Giêsu đến
để giải thoát con người ra khỏi thế giới vật chất này. Vì cho rằng thế giới này
rách nát và sa đoạ, nên nhóm Cathars chủ trương triệt để khước từ thế giới vật
chất và những đau khổ trong thế giới con người. Họ quan niệm rằng, bệnh hoạn,
tật nguyền, nghèo đói là hậu quả của thế giới vật chất này, nên không thể chấp
nhận chúng được! Vậy mà Phanxicô lại đi ôm và hôn người phong hủi! Vậy mà
Phanxicô lại đi làm bạn với vạn vật cây cỏ và gọi những thụ tạo là anh chị em!
Hành động dấn thân của Phanxicô đã phủ nhận học thuyết của dị giáo Cathars.

Phanxicô ôm trọn con người và thế giới vạn vật là vì Phanxicô được mặc khải tình yêu của Thiên Chúa qua mầu nhiệm Nhậm Thể và Nhập Thế của con Thiên Chúa. Khi chiêm niệm mầu nhiệm Giáng Sinh, Phanxicô đã đi vào cung lòng của Thiên Chúa khi thấu chạm được rằng mầu nhiệm Giáng Sinh của Con Thiên Chúa là hành động tuyệt đối biểu lộ tình yêu của Thiên Chúa dành cho con người: Chúa Giêsu đã ôm hôn thế giới tội lỗi này bất chấm sự ghê tởm của nó. Chúa Giêsu đã sống và làm người trong thế giới này bất chấp sự mục nát và suy đồi của nó. Đây chính là sức mạnh then chốt mà Phanxicô đã tìm gặp để dấn thân. Nếu Con Thiên Chúa đã không ngần ngại ôm hôn thế giới này, thì tôi là ai mà không ôm hôn và chăm sóc anh em tôi? Nếu Con Thiên Chúa không ngần ngại đến và sống với thế giới vật chất đổ nát này, thì tôi là ai mà dám khước từ chạy trốn khỏi thế giới vật chất này? Nếu Con Thiên Chúa đã tự hạ mình để chấp nhận làm người rách nát trong máng cỏ của chiên bò, thì tôi là ai mà không hạ mình xuống phục vụ anh em đồng loại rách nát như tôi? Chiêm ngắm sự hạ mình khiêm tốn của Chúa Giêsu trong mầu nhiệm Giáng Sinh đã biến đối con người Phanxicô: Từ một người giàu có  thành kẻ ăn mày, từ một người làm chủ thành kẻ tôi tớ, và từ một người ăn chơi sung sướng trở thành kẻ nô lệ và tù nhân cho một Thiên Chúa vô hình.

Trong bài cuối của loạt bài học hỏi về đức khiêm tốn, chúng ta được
mời gọi nhận diện về giá trị và sức mạnh của sự khiêm tốn vốn thật sâu thẳm và
huyền nhiệm; vì thế, tự khả năng con người không thể có được. Chúng ta cần sức
mạnh của Thiên Chúa qua cầu nguyện và chiêm niệm. Có lẽ, những vấp ngã hằng
ngày của chúng ta cũng phần nào giúp ta thấm thía nhìn nhận rằng: Tôi thật yếu
đuối. Nhưng cũng có thể nhờ những vấp ngã này, chúng ta mới thấy rằng mình cần
Chúa biết bao!