TÌM ĐÂU BÌNH AN (Lm Huy Hoàng) – Thùy Dương

TÌM ĐÂU BÌNH AN (Lm Huy Hoàng) – Thùy Dương
Houston lạnh quá bà con ơi! Ngoài lạnh nhưng rán giữ lòng cho ấm nhé. Chúc một ngày bình yên tràn đầy hy vọng vào Chúa.
Cha Vương
Thứ 2: 20/1/2025
GIÁO LÝ: Chúa Giêsu coi Luật Cựu Ước có giá trị thế nào? Chúa nói trong bài giảng trên núi: “Ta không đến hủy bỏ Luật, và các tiên tri, nhưng để làm hoàn tất.”—Mt 5,7, (YouCat, số 336)
SUY NIỆM: Chúa Giêusu đã sống như một người Do Thái có lòng tin hoàn toàn theo quan niệm và các quy định của thời Người. Nhưng qua một chuỗi suy nghĩ, Người rời xa lối giải thích Luật theo nghĩa đen và chỉ vụ hình thức. (YouCat, số 336 t.t.)
Chúa Giê-su kiện toàn luật Mô-sê bằng chính sự hiến dâng thân xác của mình, để đưa con người vào sống trong sự hiệp thông với Thiên Chúa, phá bỏ mọi gánh nặng của lề luật trói buộc con người. Ngài kiện toàn đến độ mặc cho lề luật một tinh thần mới đó là tình yêu thương.
Làm một người Kitô hữu, bạn phải sống trọn vẹn tinh thần của luật Tin Mừng, để làm chứng cho nước Thiên Chúa mọi nơi, mọi lúc và mọi hoàn cảnh. Bạn giữ luật không chỉ với mục đích thánh hóa bản thân, mà còn tham dự vào sứ mệnh tư tế, vương giả và ngôn sứ của Chúa Kitô qua việc nêu gương và dạy cho người khác bằng chính đời sống của mình.
LẮNG NGHE: Thầy ban cho anh em một điều răn mới là anh em hãy yêu thương nhau; anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em. Mọi người sẽ nhận biết anh em là môn đệ của Thầy ở điểm này: là anh em có lòng yêu thương nhau.” (Ga 13:34-35)
CẦU NGUYỆN: Lạy Chúa, xin giúp con biết mặc lấy tâm tình của Chúa và sống như Lời Chúa dạy để trở thành hiện thân của Chúa trong môi trường sống hàng ngày.
THỰC HÀNH: Tập sống giới luật yêu thương và tha thứ.
From: Do Dzung
********************
HƠI ẤM BÌNH AN || Lm. Xuân Đường
Hồ Phú Bông
20-1-2025
Đêm 3/12/2024 Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-Yeol ban lệnh thiết quân luật với lý do là quốc hội trong tình huống bị vô hiệu hóa nên công việc điều hành đất nước bị tê liệt.
Ngay trong đêm các đại biểu chống trả lực lượng đang bao vây, trèo rào vào tòa nhà quốc hội tổ chức họp khẩn cấp, phản đối quyết liệt. Lệnh thiết quân luật bị bãi bỏ khoảng 6 tiếng đồng hồ sau đó. Tiếp đến là tổng thống bị luận tội phản loạn, phải từ chức. Bị điều tra nhưng ông vẫn ở trong dinh, không hợp tác, nên Tòa tối cao ban hành lệnh bắt giam.
Ngày đầu lực lượng cảnh sát không thể vào dinh vì người ủng hộ cựu tổng thống biểu tình và đội bảo vệ an ninh quyết ngăn chặn. Lệnh Tòa cho tạm ngưng thi hành. Ngày kế tiếp ban lệnh mới, đội bảo vệ chấp hành. Cảnh sát vào dinh bắt cựu tổng thống, áp tải ra xe chở về nơi tạm giam.
Báo chí theo dõi, đưa tin và hình ảnh chi tiết từng khoảnh khắc.
Sau 48 tiếng, lệnh tạm giam hết hiệu lực, Tòa gia hạn thêm 20 ngày. Cựu tổng thống đang bị thẩm vấn có đội ngũ pháp lý của ông tham dự. Ngày đầu ông giữ quyền yên lặng. Ngày kế lấy lý do sức khỏe ông không tham dự cùng lúc bức tâm thư của ông được phổ biến đến người ủng hộ. Có tin, một người ủng hộ ông tự sát bên ngoài nơi ông bị tạm giam. Cuộc điều tra vẫn đang tiếp tục.
Tóm tắt nội vụ như thế cho thấy, với thể chế dân chủ mọi người đều bình đẳng, người dân được thông tin đầy đủ và căn cứ theo luật pháp để giải quyết vấn đề.
Xin tạm gọi biến cố chính trị nói trên là “chuyện cung đình” của Hàn Quốc. Một số báo tại Việt Nam lấy tin từ báo chí Hàn Quốc, tường thuật khá chi tiết.
Cũng là “chuyện cung đình” tương tự như thế nhưng nhà nước XHCN Việt Nam giải quyết hoàn toàn trái ngược. Đại biểu quốc hội thì im thin thít. Báo chí chỉ đưa tin vắn tắt khi được phép nên người dân vô phương biết sự thật. Hóa ra “chuyện cung đình” Hàn Quốc thì người Việt Nam biết rõ hơn “chuyện cung đình” của chính mình!
Xin dẫn chứng: Hàng loạt đảng viên cộm cán như phó thủ tướng, bộ trưởng bỗng dưng “được” làm đơn xin nghỉ việc hãy tạm để qua một bên. Chỉ nhìn cách đảng “cho thôi các chức vụ” hàng tứ trụ như Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, hai Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc và Võ Văn Thưởng sẽ thấy rõ “điểm nghẽn của điểm nghẽn”. Dù khi nhấn mạnh về “điểm nghẽn” mục đích của ông Tô Lâm chỉ nói về phát triển kinh tế nhưng, sự thật, tất cả đều do cơ chế chính trị gây ra. Nói cách khác, chính cơ chế XHCN là điểm nghẽn cốt lõi của mọi “điểm nghẽn”.
Cả ba ông Huệ, Phúc và Thưởng đều “được phép” gửi đơn “xin thôi các chức vụ” sau khi bị bộ trưởng công an Tô Lâm phát hiện họ phạm pháp mà không ai biết cụ thể mỗi người bị tội gì. Hoàn toàn không có chuyện đưa ra tòa xét xử ngoài việc đảng chấp thuận đơn mà cũng không hề cho biết chi tiết. Chỉ biết sau đó ông Huệ bị kỷ luật cảnh cáo, còn ông Thưởng (giữ chức chủ tịch nước chỉ mới được một năm) thì đang “chữa bịnh” (?)
Trường hợp ông Nguyễn Xuân Phúc (giữ chức chủ tịch nước được 1 năm 288 ngày) có khác hơn. Là sau khi “được cho thôi các chức vụ” ông được phép tham dự một phiên họp có sự hiện diện của tứ trụ. Tranh thủ cơ may đó ông thanh minh chớp nhoáng: “Gia đình tôi, vợ, các con tôi không tư lợi, tham nhũng liên quan đến Việt Á, chưa bao giờ gặp Giám đốc Việt Á”.
Sau đó Huy Đức (đang bị giam vì tội là “nhà báo chân chính?”) đặt vấn đề: “Họ thực sự cần một ông chủ tịch nước bị truất phế đứng ra thanh minh?” Và “nguyên thủ tham nhũng mà quốc gia bó tay và nhân dân thì chẳng biết đâu là sự thật“ [1].
Nói chung, vì đảng tự viết hiến pháp trao cho mình quyền lãnh đạo toàn diện là nguyên nhân cốt lõi của “điểm nghẽn”. Các chức vụ chủ tịch nước, chủ tịch quốc hội đều do đảng chỉ định trong khi thế giới văn minh họ tôn trọng những chức vụ đó vì do dân bầu. Điển hình là khi ông Tô Lâm, đã là Tổng Bí thư, lại phải “ăn bám” danh nghĩa chủ tịch nước để đủ điều kiện tham dự Đại Hội đồng LHQ, rồi đi thăm thêm vài nước khác trở về mới giao chức chủ tịch nước cho người đương nhiệm.
Gần đây ông Tô Lâm có vài phát ngôn rất thẳng thắn. Ví dụ có bài báo viết Việt Nam đứng hàng thứ “5, 6, 7 và 8 của thế giới về công nghệ thông tin” nghe thật là “vĩ đại” (!) [2]
Ông nhận xét: “Có chăng chỉ là công lao động và sự ô nhiễm môi trường? Số liệu tôi nêu trên được trích dẫn từ báo cáo của lãnh đạo về thành tích của ngành mình. Tôi cứ tự hỏi đây liệu có phải là “ngộ nhận”, là “tự huyễn hoặc”, là “tự ru mình” không).”
Câu nói khác, cũng được cho là của ông Tô Lâm, ngày 9/1/2025, “Những năm 60, Sài Gòn – Tp Hồ Chí Minh là điểm sáng, Hòn ngọc Viễn Đông, Singapore cũng không bằng nhưng giờ đây tốc độ phát triển đã vượt rất xa”.
Sự thật đúng như thế. Hình ảnh Sài Gòn thời đó vẫn có đầy trên internet. Không những thế mà cả Hàn Quốc cũng thua VNCH khá xa. Thế nhưng từ sau khi cộng sản chiếm miền Nam, Sài Gòn bị đổi tên thành Tp Hồ Chí Minh, thì mọi thứ đều đảo lộn. Trong khi đất nước Singapore và Hàn Quốc vươn lên thành hai con rồng kinh tế thì Việt Nam lại tự hào lo “lót ổ cho đại bàng đẻ” để được làm công cho họ (?) Hiện người Việt Nam rất ngưỡng vọng nếu không muốn nói là bái phục họ!
Tại sao Việt Nam bị tụt hậu quá xa về mọi mặt so với họ? “Điểm nghẽn” nào đưa đến lạc hậu nếu không phải là điểm nghẽn về cơ chế chính trị? Vì cơ chế chính trị bao trùm lên tất cả mọi sinh hoạt của xã hội.
Do đó, dù báo chí Việt Nam đang hợp xướng về “kỷ nguyên vươn mình của dân tộc” mà chỉ nghĩ thuần về mặt kinh tế thì, điều chắc chắn đúng, đó là sự “ngộ nhận”, sự “tự huyễn hoặc”, sự “tự ru mình” của chính ông Tô Lâm, vì ông vẫn chưa thấy được “điểm nghẽn” cốt lõi.
“Điểm nghẽn” cốt lõi đó là ngay sau khi trở thành tổng bí thư ông đã vội vã sang Bắc Kinh gặp họ Tập để tái xác nhận phương châm “16 chữ” và tinh thần “4 tốt”. Chấp nhận làm XHCN đàn em, vẫn trung thành trong vòng tay bá quyền phương Bắc để “ổn định chính trị”. Mặt khác lại đón mừng “bọn tư bản bóc lột” vào đầu tư để được làm công nhân “cổ xanh” giá rẻ cho họ!
Nếu thật sự muốn đất nước được vươn mình, sớm trở thành rồng, thành hổ so với thế giới chỉ có con đường duy nhứt là phải từ bỏ độc tài đảng trị. Các chính quyền Nhật, Thái, Đài, Hàn, Sing… đã thành công việc đưa đất nước và dân tộc họ lên tầm cao thế giới chưa phải là điển hình tiêu biểu, là bài học cụ thể cho VN hay sao?
________
Chú thích:
[1] https://www.bbc.com/vietnamese/forum-64529452.amp
January 19, 2025
Trúc Phương/Người Việt
Sự kiện hỏa hoạn tại Los Angeles, California, một lần nữa cho thấy chỉ những kẻ… “quái đản” cố chấp luôn báng bổ khoa học mới không tin biến đổi khí hậu đang biến trái đất thành nạn nhân của những trận bão tàn khốc hoặc những trận cháy rừng kinh hoàng…
Những căn nhà bị cháy rụi trong vụ cháy rừng Palisades Fire ở Los Angeles County, California, hôm 15 Tháng Giêng, 2025. (Hình minh họa: Mario Tama/Getty Images)
Cả thế giới hỗn loạn bởi thiên tai
Một lần nữa, giới khoa học khẳng định rằng biến đổi khí hậu đã khiến thực vật khô cằn làm bùng phát các đám cháy ở Los Angeles một khi có một mồi lửa rất nhỏ, do chập điện chẳng hạn. Những thay đổi nhanh chóng giữa điều kiện khô và ẩm ở Nam California những năm gần đây đã tạo ra một lượng lớn thảm thực vật khô dễ bắt lửa. Nhiều thập niên hạn hán ở California, tiếp nối bằng lượng mưa rất lớn trong hai năm 2022 và 2023, nhưng sau đó lại chuyển sang điều kiện rất khô vào mùa Thu và mùa Đông năm 2024, đã tạo ra điều kiện “lý tưởng” cho “bà hỏa” xuất hiện.
Trong một nghiên cứu mới, dẫn lại từ BBC, các nhà khoa học cho biết biến đổi khí hậu đã thúc đẩy những gì họ gọi là điều kiện “gây cháy nhanh” trên toàn cầu, tăng từ 31-66% kể từ giữa thế kỷ 20. Giới nghiên cứu cho biết với mỗi một độ ấm lên, bầu khí quyển có thể bốc hơi, hấp thụ và giải phóng thêm 7% nước. “Miếng bọt biển khí quyển nở ra” này, như cách nói của các nhà khoa học, không chỉ dẫn đến lũ lụt khi mọi thứ ẩm ướt hơn mà còn hút thêm độ ẩm từ thực vật và đất khi điều kiện khô hơn xảy ra. Nghiên cứu mới bổ sung thêm bằng chứng ngày càng tăng cho thấy khí hậu ấm hơn khiến dễ dàng xảy ra cháy rừng.
Phần lớn miền Tây nước Mỹ, trong đó có California, đã trải qua một đợt hạn hán kéo dài hàng thập niên và chỉ mới kết thúc cách đây hai năm. Tình trạng ẩm ướt kể từ đó đã khiến cây bụi và cỏ phát triển nhanh chóng, trở thành “nhiên liệu” hoàn hảo cho các đám cháy. Cần nhắc lại, năm 2024 là năm nóng nhất được ghi nhận trong lịch sử. Với nhiệt độ tăng trên toàn cầu và các đại dương ấm lên bất thường, giới khoa học cảnh báo rằng thế giới đã bước vào kỷ nguyên mới đầy rủi ro khi việc hứng chịu lũ lụt, bão và hỏa hoạn sẽ ngày càng thường xuyên hơn.
Foreign Affairs nhắc lại: Tháng Bảy, năm 2024, là tháng nóng nhất kể từ khi việc ghi nhận này được thực hiện lần đầu tiên vào thế kỷ 19. Giới khoa học về khí hậu thậm chí cho rằng đây có thể là tháng nóng nhất trong 120,000 năm qua! Ở Châu Âu, nắng nóng khắc nghiệt đã gây ra ít nhất 47,000 ca tử vong vào năm 2023, theo The New York Times.
Tại Mỹ, số ca tử vong liên quan nắng nóng đã tăng gấp đôi trong những thập niên gần đây. “Chúng ta đang ở trong một kỷ nguyên mới,” theo nhận định của cựu Phó Tổng Thống Al Gore, người thường xuyên cảnh báo các mối đe dọa từ tình trạng nóng lên toàn cầu suốt nhiều thập niên. “Những sự kiện cực đoan liên quan khí hậu đang gia tăng, về tần suất lẫn cường độ, và tất cả diễn ra khá nhanh.”
Vào cuối Tháng Chín và đầu Tháng Mười, 2024, cơn bão Helene, một “sản phẩm” của biến đổi khí hậu, đã gầm rú và càn quét khắp Đông Nam nước Mỹ, gây ra lũ lụt và lở đất chết người ở một số tiểu bang, trong đó có North Carolina.
Cách đây vài tháng, các nhà nghiên cứu chỉ ra rằng trận lũ lụt tàn khốc nhấn chìm Porto Alegre (Brazil) sẽ không nghiêm trọng đến vậy nếu không có sự nóng lên toàn cầu do con người gây ra. Và Tháng Năm, 2024, các nhà khoa học đã tìm thấy dấu vết của biến đổi khí hậu trên một đợt nắng nóng khủng khiếp bao trùm Ấn Độ.
Trên toàn cầu, thế giới đang điêu đứng với thiên tai. Mùa Thu 2024, lũ lụt chết người đã tàn phá dọc vòng cung từ Tây Ban Nha đến Balkan và từ Morocco đến Libya. Hơn 200 người đã thiệt mạng ở Valencia (Tây Ban Nha) vào Tháng Mười, 2024; không lâu sau, một trận lụt lớn đã đổ lượng mưa gấp năm lần lượng mưa thông thường trong tháng trên khắp Châu Âu chỉ trong một tuần. Biến đổi khí hậu không chỉ làm tăng sức mạnh các cơn bão tàn phá Địa Trung Hải mà còn làm tăng tần suất, có nghĩa xảy ra thường xuyên hơn.
Các vùng ven biển lưu vực Địa Trung Hải luôn dễ xảy ra mưa lớn, đặc biệt ở những nơi có núi gần biển. Tuy nhiên, tình hình trở nên tồi tệ hơn khi mưa như trút nước xảy ra nhiều đến mức người ta bắt đầu “quen” dần. Một phần là do khu vực Địa Trung Hải đang nóng lên nhanh hơn 20% so với mức trung bình toàn cầu. Và khi nhiệt độ không khí tăng lên, khả năng giữ nước của nó cũng tăng theo…
Thiệt hại cả ngàn tỷ!
Chỉ riêng số liệu thống kê về nhiệt độ đã nói lên toàn bộ câu chuyện về tác động của khí hậu. Nhiệt độ cao hơn có nghĩa là lũ lụt lớn hơn, nắng nóng kéo dài hơn, cháy rừng tàn phá nhiều hơn, hạn hán nghiêm trọng hơn và bão dữ dội hơn. Mức độ và sự kéo dài của nhiệt độ cao chỉ trong mùa Hè 2023 đã khiến giới khoa học kinh ngạc. Trong 31 ngày liên tiếp, Phoenix (Arizona) ghi nhận nhiệt độ trên 110 độ F (43.3 độ C), nóng đến mức vỉa hè cũng có thể làm bỏng da người lẫn vật nuôi khi tiếp xúc.
Trong cùng thời điểm, tại Tây Nam Iran, nhiệt độ lên tới 122 độ F (50 độ C) đã buộc chính phủ nước này phải cho người dân nghỉ làm việc. Trong khi đó, tình trạng ấm hơn, ẩm ướt hơn, khiến muỗi phát triển mạnh, đã làm bùng phát đợt sốt xuất huyết tồi tệ nhất được ghi nhận trong lịch sử Bangladesh, khiến toàn bộ hệ thống y tế quốc gia nước này lâm vào tình trạng khốn đốn.
Khói từ các vụ cháy rừng ở Canada đã thiêu rụi khu vực có diện tích bằng Hy Lạp, buộc hàng triệu người Mỹ và Canada phải ở trong nhà để tránh các bệnh về đường hô hấp. Được “mồi” bởi gió mạnh, cháy rừng đã tàn phá đảo Maui của Hawaii, giết chết ít nhất 114 người, tàn phá thị trấn lịch sử Lahaina. Trận hỏa hoạn kinh khủng đến mức nhiều người dân địa phương phải nhảy vội xuống biển để thoát thân.
Ở New Delhi, vào Tháng Bảy, 2023, trận mưa tầm tã đã đổ xuống lượng nước cao 0.5 foot (15 cm) chỉ trong một ngày; và tiếp sau đó là các trận lở đất và lũ quét chết người. Tại Bắc Kinh vốn quanh năm khô hạn, một cơn bão đã đổ xuống lượng mưa lớn nhất trong 140 năm. Và trong đợt nắng nóng nghiêm trọng trên khắp châu Âu, người Ý đã chứng kiến mưa đá có kích thước gần bằng quả dưa lưới, có viên dài gần 8 inch (hơn 20 cm)!
Dĩ nhiên tất cả thảm họa thiên nhiên đều gây thiệt hại lớn về nhân mạng lẫn kinh tế. Nhà cửa bị phá hủy, trường học bị gián đoạn, chuỗi cung ứng bị phá vỡ… Năm 2022, các cuộc khủng hoảng khí hậu tàn khốc đã khiến Pakistan hứng chịu trận lũ lụt kỷ lục bao phủ một phần ba đất nước, ảnh hưởng 33 triệu người và khiến 1,500 người tử vong, trong đó có 552 trẻ em. Ước tính thiệt hại ít nhất $40 tỷ.
Trong cùng năm 2022, Nigeria cũng vật lộn đối phó trận lũ lụt lớn khiến hơn 1.4 triệu người phải di dời, hơn 600 người thiệt mạng và làm hư hại khoảng 440,000 ha đất nông nghiệp. Tại Mỹ, trận bão Ian (2022) trở thành cơn bão gây thiệt hại nặng nhất từ trước đến nay ở Florida, với tổn thất ban đầu được bảo hiểm ước tính $47 tỷ. Theo Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Hoa Kỳ, kể từ năm 1980 đến nay, nước Mỹ đã trải qua ít nhất 338 thảm họa thiên nhiên nghiêm trọng, với tổng tổn thất hơn $2.295 nghìn tỷ (dẫn lại từ Foreign Affairs).
Nhân quả, chuyện không đùa
Một lần nữa, cần nhắc lại, chính con người đã gây ra những đau khổ như vậy. Nhiệt độ cao tàn phá Châu Âu và nước Mỹ sẽ “gần như không thể” nếu không có tình trạng đốt nhiên liệu hóa thạch, theo phân tích của World Weather Attribution, tổ chức phi lợi nhuận chuyên phân tích dữ liệu để xác định cách mà biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến những sự kiện thời tiết khắc nghiệt. Mối liên hệ nhân quả này xảy ra trên toàn cầu.
Bất chấp vô số thảm họa do con người gây ra ngày càng tốn kém, lượng khí thải nhà kính toàn cầu vẫn liên tục tăng. Sau một thời gian ngắn giảm do đại dịch COVID-19, tổng lượng khí thải nhà kính từ nhiên liệu hóa thạch đã tăng 5.3% vào năm 2021, một phần do công suất than tăng ở Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia và Nhật. Lượng khí thải từ nhiên liệu hóa thạch tăng ở gần như mọi quốc gia vào năm 2021, với mức tăng lớn nhất đến từ Brazil (11%); Ấn Độ (10.5%); tiếp theo là Pháp, Ý, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ (tất cả đều tăng khoảng 8%). Tại Mỹ và Liên minh Châu Âu, lượng khí thải tăng 6.5%.
Các cuộc đàm phán của nhóm G-7 và G-20 đã không thành công trong việc huy động tài chính chống biến đổi khí hậu. Vấn đề là bất chấp cảnh báo của giới khoa học, nhiều người vẫn không tin thảm họa thiên tai và sự bất thường của thiên nhiên là do con người.
David Malpass, người ngồi ghế chủ tịch World Bank (WB) từ 2019-2023 (được Tổng Thống Donald Trump bổ nhiệm) đã nói rằng hiện tượng nóng toàn cầu chẳng liên quan gì đến yếu tố con người. Cá nhân Trump cũng từng nói biến đổi khí hậu là “trò bịp” và quyết định rút Mỹ khỏi Thỏa Thuận Khí Hậu Paris (khi Trump ngồi ghế tổng thống nhiệm kỳ một).
Trong bài phát biểu trước Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc vào Tháng Chín, 2021, Tổng Thống Joe Biden cam kết tăng gấp đôi viện trợ Mỹ cho các quốc gia đang phát triển để ứng phó biến đổi khí hậu lên $11.4 tỷ mỗi năm vào năm 2024.
Điều đáng nói là Tổng Thống tân cử Donald Trump có thể phá nát các chương trình bảo vệ môi trường và giảm phát thải carbon của chính phủ tiền nhiệm. Trong nhiệm kỳ đầu, Trump đã bãi bỏ hơn 100 quy tắc bảo vệ môi trường. Bây giờ, Trump tiếp tục dọa hủy Đạo Luật Giảm Lạm Phát (Inflation Reduction Act – IRA) mà Tổng Thống Biden đã thông qua. Với những khoản đầu tư lớn nhất từ trước đến nay vào năng lượng sạch, IRA giúp giảm 40% lượng khí thải của Mỹ vào năm 2030 nếu được thực hiện đúng kế hoạch trong những năm tới.
Trên The Republic, nhà phân tích chính trị Julie McClure viết: “Khi mọi người bỏ phiếu bầu tổng thống năm nay (2024), sao họ không nghĩ đến việc cứu thế giới cho các thế hệ tương lai, đặc biệt thế hệ trẻ?”; và “nếu muốn duy trì sức mạnh cạnh tranh trong nền kinh tế toàn cầu, Mỹ không được bỏ qua tiềm năng công nghệ xanh. Đã đến lúc đảng Cộng Hòa đặt đất nước lên hàng đầu và phản đối Trump về vấn đề biến đổi khí hậu trước khi quá muộn để cứu môi trường đất nước chúng ta…” [kn]
Hành Trình Trở Về Công Giáo của Phó Tổng Thống Mỹ JD.Vance
Tác Giả: Nguyễn Văn Khánh
19/01/2025
Hình ảnh biểu ngữ và 1 nhân viên an ninh
Cuộc viếng thăm chính thức Ba Lan của thủ tướng cộng sản Việt Nam Phạm Minh Chính được chính quyền Ba Lan tiếp đón trọng thể như nguyên thủ quốc gia.
Trước kia khi Ba Lan còn là nước cộng sản có quan hệ hữu nghị truyền thống với chính quyền cộng sản Việt Nam từ năm 1950 khi hai nhà nước có quan hệ ngoại giao ở cấp đại sứ.
Rút kinh nghiệm của cựu thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cách đây gần chục năm gây nhiều scandal cho cộng đồng hải ngoại ở Séc, lần này ông Chính sang Ba Lan chuẩn bị kỹ lưỡng về lời ăn tiếng nói, ông ta có bộ phận giúp việc ở đại sứ quán Việt Nam tại Ba Lan và hội người Việt, cánh tay nối dài của đảng cộng sản, trong các cuộc gặp gỡ, ông Chính tránh nói đến từ “cộng sản”, hoặc nói đến dân chủ tự do.
Ông ta biết ở Ba Lan dân chúng ghét chế độ độc tài cộng sản, không cho xuất hiện đảng đối lập mang tên cộng sản ở Ba Lan, điều này trước khi sang đây ông Chính và đoàn người theo ông ta đều học thuộc lòng, tránh làm trò cười trước bàn dân thiên hạ.
Ông ta khôn khéo biết tâm lý của người dân Việt Nam đang làm ăn ở Ba Lan cần giấy tờ hợp pháp ở nước sở tại và đề nghị chính quyền Ba Lan công nhận cộng đồng người Việt là một dân tộc thiểu số ở Ba Lan, khi đó người Việt sẽ được cấp quốc tịch dễ dàng hơn, tất nhiên khi nói chuyện với Phạm Minh Chính lãnh đạo Ba Lan không nói gì đến trả tự do hàng trăm tù nhân chính trị tại Việt Nam, thủ tướng Tusk với tài ngoại giao muốn quan hệ kinh tế hai chiều trị giá 5 tỷ đô la xuất nhập khẩu và nâng quan hệ đối tác chiến lược.
Chính quyền Ba Lan cũng chưa có vị thế như Đức, Anh , Pháp… can thiệp nhân quyền ở Việt Nam, gây áp lực đòi trả tự do một số tù nhân mà họ muốn bảo lãnh.
Tất nhiên người lao động Việt Nam chỉ cần kiếm tiền, có giấy tờ định cư đi về giữa hai nước thuận tiện, không bị chính quyền cộng sản gây khó dễ, người dân rất thực dụng, vì thế một số người trong cộng đồng săn đón Phạm Minh Chính khá ồn ào theo văn hóa á Đông khổng giáo cộng, tức là phù thịnh, không phù suy, không cần biết chính quyền cộng sản đàn áp khốc liệt quyền con người ở Việt Nam, cấm tự do ngôn luận, cấm các hội đoàn xã hội dân sự độc lập, duy nhất đảng cộng sản hoạt động và phát triển vô tội vạ.
Mặc dù vậy vẫn có nhóm hoạt động dân chủ do cô Tôn Vân Anh muốn truyền đạt thông điệp tới ông Phạm Minh Chính với tư cách thủ tướng hãy trả tự do cho tất cả tù nhân chính trị tại Việt Nam ngay trong Tết Nguyên đán sắp tới,đây là việc làm thiết thực nhất khi ông ta phát biểu đao to búa lớn ở giảng đường đại học Tổng hợp Warszawa.
Lo sợ quá mất khôn, một số an ninh trong sứ quán dùng sức mạnh cơ bắp xô đẩy những người đối lập và bị phản đối gay gắt khi các nhân viên an ninh Ba Lan cho là không cần thiết, lúc đó biết cộng sản rất sợ bị bóc tẩy đàn áp nhân quyền trong nước bằng khẩu hiệu với các hình ảnh tù nhân in trên băng rôn trước giảng đường đại học Tổng hợp Warszawa.
Người dân Việt Nam ở Ba Lan khoảng gần 30 nghìn người, chủ yếu buôn bán nhỏ, làm quán, làm nail, phần lớn họ không hiểu gì về chính trị, họ có ghét cộng sản cũng phải ngậm bồ hòn làm ngọt vì cuốn hộ chiếu về quê hương mình, nếu sứ quán làm khó dễ cho họ.
Người dân Ba Lan rất dị ứng với từ “cộng sản” và “độc tài cộng sản” vì trải qua chế độ này ở Ba Lan với sự đàn áp và chết chóc thời chiến tranh lạnh với chế độ Xô Viết giết chết hàng triệu người Ba Lan thời thế chiến thứ hai và sau này khi chế độ cộng sản Ba Lan được thiết lập tới năm 1989 thì bị xóa sổ.
Một số người Việt Nam rất thích sống trong xã hội dân chủ tự do Ba Lan có quốc tịch nước sở tại, khá thành công nhưng vẫn thần tượng lãnh đạo cộng sản Việt Nam qua sự kiện đón tiếp ông Phạm Minh Chính.
Ở đây có thể giải thích bằng tính thực dụng, tính hẹp hòi ích kỷ của người Việt Nam dù ở nước dân chủ mấy chục năm vẫn ôm chân độc tài lấy hư danh cho mình một cách vô thức, họ không biết sẽ cản trở con đường dân chủ hóa Việt Nam cho bằng bạn bằng bè như Ba Lan ngày hôm nay.
19/1/2025
Lm. Minh Anh, Tgp. Huế
“Chẳng ai lấy vải mới vá áo cũ!”; “Không ai đổ rượu mới vào bầu da cũ!”.
Lần kia, cầm một chiếc bình kín trước một cử toạ, Moody hỏi, “Làm sao để lấy sạch không khí ra?”. Một bạn trẻ nói, “Hút bằng máy bơm!”; Moody bảo, “Điều đó sẽ tạo chân không và bình sẽ vỡ”. Sau nhiều ý kiến, ông cầm một bình nước đổ đầy chiếc bình kia và nói, “Tất cả không khí, giờ đây, đã được loại”. Ông giải thích, “Chiến thắng trong đời sống Kitô hữu không được hoàn thành bằng cách ‘hút sạch tội lỗi’ chỗ này chỗ kia, nhưng bằng việc được đổ đầy ân sủng Thánh Thần, và họ trở nên một tạo vật mới!”.
Kính thưa Anh Chị em,
Ý tưởng của Moody được gặp lại qua hai ẩn dụ vải mới, áo cũ; rượu mới, bầu cũ trong Tin Mừng hôm nay. Hai ẩn dụ tiết lộ một sự thật trong đời sống thiêng liêng. Rằng, để được nên thanh sạch bên trong, trước hết, bạn phải được đổ đầy ân sủng của Chúa Thánh Thần; để từ đó, trở nên một ‘tạo vật mới’.
Như chiếc bình cũ, một cuộc sống tội lỗi không thể chứa được quà tặng ‘ân sủng mới’. Đến như Chúa Giêsu, để trở thành vị Thượng Tế Tối Cao, cũng phải được ‘sinh lại’ bởi Chúa Cha; thư Do Thái hôm nay viết, “Dầu là Con Thiên Chúa, Người đã phải trải qua nhiều đau khổ mới học được thế nào là vâng phục”. Cũng thế, để được biến đổi, trước hết, bạn và tôi phải được ‘sinh lại’ một lần nữa trong Chúa Thánh Thần.
Vậy “rượu mới”, ‘ân sủng mới’ là gì? Đó là bảy ơn Chúa Thánh Thần! Chúa Giêsu từng nói, “Ai đã có, sẽ được cho thêm”; nghĩa là một khi tràn đầy sự mới mẻ của ân sủng, ân sủng càng được ban nhiều hơn. Cứ như thể ai đó trúng số, quyết định tặng tất cả những gì nhận được cho một người giàu nhất mà người ấy có thể tìm thấy. Đây là cách thức Thiên Chúa hoạt động khiến chúng ta sẽ rất kinh ngạc, nhất là với những ai chưa từng trải nghiệm. Một điều đáng mừng là, Thiên Chúa luôn muốn tất cả chúng ta giàu có và đầy tràn. Phaolô nhiều lần nói đến một đời sống Kitô hữu sinh động, tốt lành, vốn đã trở nên một ‘tạo vật mới’ trong Chúa Kitô. Ngài không ngần ngại sử dụng các cụm từ như giàu có, phú túc, dư dật, sung mãn.
Anh Chị em,
“Không ai đổ rượu mới vào bầu da cũ”. “Chúa đã ban cho bạn rượu mới nhưng bạn không thay đổi bầu da, bạn không thay đổi chính mình. Tinh thần thế tục này là thứ hủy hoại rất nhiều người tốt vì lẽ họ đã đi vào tinh thần phù phiếm, kiêu ngạo. Các Mối Phúc hiền lành, khiêm nhường, kiên nhẫn trong đau khổ, yêu công lý, khả năng chịu đựng sự bách hại, không phán xét người khác là rượu mới trong bầu da mới, là con đường chúng ta phải đi. Để trở thành một Kitô hữu tốt, một ‘tạo vật mới’ trong Chúa Kitô, người ta phải có khả năng không chỉ đọc Kinh Tin Kính bằng trái tim mà còn đọc Kinh Lạy Cha bằng trái tim!” – Phanxicô. Vì lẽ, cho đến ngày nay, một số vấn đề của Hội Thánh ở nhiều nơi trên thế giới – nơi các Kitô hữu đang bỏ đạo – có thể bắt nguồn từ việc bạn và tôi không sẵn lòng bỏ đi những bầu da cũ!
Chúng ta có thể cầu nguyện,
“Lạy Chúa, giúp con không chỉ ‘hút sạch’ tội lỗi chỗ này chỗ kia, nhưng xin đổ đầy trong con ân sủng Thánh Thần; bấy giờ, con trở nên một ‘tạo vật mới!’”, Amen.
(Lm. Minh Anh, Tgp. Huế)
******************************
Thứ Hai Tuần II – Mùa Thường Niên
Chàng rể còn ở với họ.
✠Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Mác-cô. Mc 2,18-22
18 Khi ấy, các môn đệ ông Gio-an và các người Pha-ri-sêu đang ăn chay ; có người đến hỏi Đức Giê-su : “Tại sao các môn đệ ông Gio-an và các môn đệ người Pha-ri-sêu ăn chay, mà môn đệ ông lại không ăn chay ?” 19 Đức Giê-su trả lời : “Chẳng lẽ khách dự tiệc cưới lại có thể ăn chay, khi chàng rể còn ở với họ ? Bao lâu chàng rể còn ở với họ, họ không thể ăn chay được. 20 Nhưng khi tới ngày chàng rể bị đem đi khỏi họ, bấy giờ họ mới ăn chay trong ngày đó. 21 Chẳng ai lấy vải mới vá áo cũ, vì như vậy, miếng vá mới sẽ kéo vải cũ, khiến chỗ rách lại càng rách thêm. 22 Cũng không ai đổ rượu mới vào bầu da cũ, vì như vậy, rượu sẽ làm nứt bầu, thế là rượu cũng mất mà bầu cũng hư. Nhưng rượu mới, bầu cũng phải mới !”
January 18, 2025
TÂY NINH, Việt Nam (NV) – Nhà chức trách xác nhận danh tính thi thể nam giới thả trôi sông tại thành phố BaVet, tỉnh Svay Riêng, Cambodia, là ông Trương Văn Hoan, 41 tuổi, quê Yên Bái, sống ở tỉnh Bình Dương.
Theo báo Công An Nhân Dân hôm 18 Tháng Giêng, thi thể ông Hoan được phát giác trong tư thế trói hai tay, hai chân hồi đầu Tháng Mười Hai năm ngoái.
Các nghi can trong băng nhóm cho người Việt Nam vay tiền đánh bài tại Cambodia rồi siết nợ hoặc giết chết. (Hình: Công An Nhân Dân)
Hồ sơ của Công An Tỉnh Tây Ninh cho biết, ông Hoan thường xuyên xuất cảnh qua Cambodia đánh bài.
Kết quả điều tra sơ bộ cho hay, ngày 29 Tháng Mười Một cùng năm, ông Hoan sang Cambodia đánh bạc tại casino gần cửa khẩu Thọ Mo, tỉnh Long An, và thua hết số tiền mang theo.
Thông qua một người môi giới, ông Hoan vay 100 triệu đồng ($3,947) của nhóm do Nguyễn Hoàng Long, 31 tuổi, quê Hà Nội, cầm đầu, và được đưa đến casino Mộc Bài đánh bài.
Tại đây, do ông Hoan tiếp tục bị thua hết số tiền đã vay, nhóm của nghi can Long đưa nạn nhân về giam giữ tại khu Titan do người Trung Quốc quản lý, cách casino Mộc Bài khoảng 500 mét.
Sau đó, các nghi can nhận ra ông Hoan là người đang nợ một người trong nhóm 200 triệu đồng ($7,895) chưa trả trước đó.
Ông Hoan bị ép gọi điện thoại về cho vợ để gia đình trả 100 triệu đồng tiền gốc và 20 triệu đồng ($789) tiền lãi nếu không thì ông sẽ bị giết.
Vào sáng 1 Tháng Mười Hai, ông Hoan bỏ trốn nhưng bất thành.
Vì vụ này, nhóm của nghi can Long bị phạt $5,000 với cáo buộc “gây rối” trong khu Titan.
Nhóm này bàn giao nạn nhân đang bị trói, dán miệng bằng băng keo cho một nhóm nghi can người Việt khác tại thành phố Bavet, tỉnh Svay Riêng.
Do ông Hoan chống cự, nghi can Long dùng dao đâm nhiều nhát khiến máu nạn nhân loang đỏ, thấm đẫm cả sàn xe hơi.
Khoảng nửa giờ sau khi đến điểm hẹn, ông Long thiệt mạng.
Sau đó, các nghi can chở thi thể nạn nhân về phía cửa khẩu Tho Mo, rồi vứt xuống sông đoạn qua phường Ba Tì, thành phố Bavet.
Nghi can Ngô Phi Long cầm đầu đường dây. (Hình: Công An Nhân Dân)
Điều tra cái chết của ông này, nhà chức trách phát giác các băng nhóm người Việt Nam hoạt động tại Cambodia chuyên cho các con bạc là đồng hương, vay tiền với lãi suất cao để chơi bài tại casino.
Đến khi thua hết tiền, không có khả năng trả nợ, các con bạc bị băng nhóm này bắt giữ.
Các con bạc bị ép buộc gọi điện thoại cho người thân ở Việt Nam trả tiền chuộc mạng, nếu không sẽ bị tra tấn, thậm chí giết hại và phi tang thi thể.
Bộ Công An Việt Nam tiến hành bắt giữ bảy nghi can, trong số này Ngô Phi Long bị cáo buộc cầm đầu đường dây.
Nghi can Long chỉ đạo đàn em ở gần khu casino Mộc Bài cho vay tiền đánh bài và giám sát các con bạc để bảo đảm thu hồi cả gốc lẫn lãi số tiền vay.
Các con bạc được chỉ định đến đánh bài tại casino Mộc Bài, nếu thắng thì bị băng nhóm của nghi can Long thu 15% tiền “sâu,” nếu thua thì bị đưa về phòng trọ để giữ lại, đe dọa, ép gọi điện thoại cho người thân trả tiền chuộc mạng. (N.H.K) [qd]
Chúc bình an! Bạn biết không, mỗi ngày ai cũng có những “phép lạ” diễn ra xung quanh, nhưng đến 99% là chúng ta không nhận ra. Mời bạn hãy tạ ơn Chúa vì Ngài mới cho bạn một “phép lạ” đó là một ngày mới. Vui lên nhé!
CN: 19/1/2025
TIN MỪNG: Khi thấy thiếu rượu, thân mẫu Đức Giê-su nói với Người: “Họ hết rượu rồi.” (Ga 2:3)
SUY NIỆM: Dường như con người ngày nay gặp quá nhiều sóng gió, khó khăn, bệnh tật, lo lắng làm cho tinh thần họ bất ổn, sợ hãi đến mức phải cậy dựa, phải tìm đến những điều được cho là “phép lạ” để tự an ủi và tìm lấy một tia hy vọng cho chính mình. Vậy phép lạ là gì trong đạo Công Giáo? Dựa trên căn bản thì “phép lạ” được hiểu là:
+ Những hiện tượng siêu nhiên, chẳng hạn như việc ông Mô-sê giơ tay trên biển khiến nước biển rẽ làm hai (Xh 14,21-22), hoặc việc ông Giô-suê khiến mặt trời dừng lại (Gs 10,12-13).
+ Những hiện tượng xảy ra trái với quy luật tự nhiên, chẳng hạn như việc Đức Giê-su đi trên mặt biển (Mt 14,25), kẻ chết sống lại (2 V 4,32-35; Ga 11,1-44; Cv 9,39-40).
+ Những hiện tượng xảy ra không theo tiến trình của tự nhiên, ví dụ như hoá bánh ra nhiều (2 V 4,42-44; Mc 6,41-43), chữa lành người bại liệt (Mt 9,2-7; Cv 3,1-8 ; 9,34; 14,8-10), nước hoá thành rượu. (Ga 2:1-11)
Theo thiển ý của mình thì các phép lạ đã xảy gồm có bốn bước sau đây:
Xác định nhu cầu riêng hoặc chung—họ đang cần rượu
Cộng tác của bạn vào công trình của Chúa—Tục ngữ Pháp có câu: “Aide-toi, le Ciel t’aidera”: Hãy tự giúp mình, rồi Trời sẽ giúp bạn.
Tin vào sức mạnh của Chúa và để thánh ý Chúa được thể hiện.
Công bố việc làm của Chúa
❦ Không nơi nào trên trần gian đã có một phép lạ lớn như trong chuồng bò nhỏ ở Betlem: ở đây Thiên Chúa và con người trở thành một. (Thomas a Kempis-1380-1471, nhà thần bí Đức, tác giả sách Gương Chúa Giêsu).
LẮNG NGHE: Chúng ta đã nhận biết và tin vào tình yêu của THIÊN CHÚA đối với chúng ta. (1 Ga 4:16)
CẦU NGUYỆN: Lạy Chúa, vì những đam mê hào nhoáng bên ngoài nên con đã quên đi những “phép lạ” nho nhỏ mà Chúa đã và đang thể hiện trong con. Xin giúp con biết hoán cải và cộng tác với Chúa trong mọi lãnh vực của cuộc sống.
THỰC HÀNH: Đối với những người đang nằm trong phòng cấp cứu, hơi thở cũng là một phép lạ mang lại nhiều hy vọng. Còn bạn thì sao? Tập đếm phép lạ trong đời mình mà tạ ơn Chúa nhé.
From: Do Dzung
Nước hóa rượu nồng
19-1-2025
Tháng 1/1935, từng có một phiên tòa kỳ lạ tại một nơi nghèo nhất trong thành phố New York, để xét xử một phụ nữ ăn trộm bánh mì vì đói.
Một phụ nữ già, mặc quần áo rách rưới được đưa đến, bà bị buộc tội ăn trộm một ổ bánh mì. Khuôn mặt bà u sầu, ẩn trong vẻ u sầu đó là một sự xấu hổ.
Quan tòa hỏi: Bị cáo, có đúng là bà đã ăn trộm bánh mì không?
Người phụ nữ cúi đầu và lúng túng trả lời: Đúng vậy! Thưa quan tòa, tôi thực sự đã ăn trộm bánh mì!
Quan tòa lại hỏi: Động cơ ăn trộm bánh mì của bà là gì? Có phải vì đói khát không?
– Đúng ạ! Người phụ nữ ngẩng đầu lên, đôi mắt nhìn vị thẩm phán và nói: Đúng là tôi đói. Con rể đã bỏ rơi gia đình, con gái tôi thì bị bệnh, còn hai đứa cháu nhỏ đang sắp chết đói. Chúng đã mấy ngày hôm nay không được ăn gì rồi. Tôi không thể trơ mắt nhìn chúng chết đói được, chúng vẫn còn quá nhỏ!
Nghe người phụ nữ nói xong, mọi người xung quanh bắt đầu lầm rầm những tiếng bàn tán. Tuy nhiên, người chủ cửa hàng nơi bị trộm bánh mì thì không đồng ý tha thứ. Ngay lúc đó, ông ta đứng lên nói rằng: Đây là một vùng kém an ninh, thưa ngài. Vì vậy, bà ấy phải bị trừng phạt để làm gương cho những người khác.
Vị thẩm phán thở dài, nhìn về phía người phụ nữ và nói: Hoàn cảnh của bà thật đáng thương nhưng không có cách nào khác là tôi phải làm việc theo lẽ công bằng, mọi người phải chấp hành theo pháp luật. Bà có hai lựa chọn: Một là phải nộp phạt 10 đôla hoặc chấp nhận bị giam 10 ngày.
Thị trưởng của thành phố New York khi đó là ông Fiorello LaGuardia cũng có mặt tại phiên tòa và ông chính là vị thẩm phán trong buổi tối hôm đó. Khi tuyên bản án, ông đồng thời đưa tay vào túi, lấy ra một tờ tiền và thả vào chiếc mũ của mình.
Rồi sau đó ông nói lớn: Đây là 10 đôla mà tôi sẽ trả cho án phạt này. Ngoài ra tôi phạt mỗi người trong phòng xét xử này 50 cent, đó là số tiền phạt cho sự thờ ơ của chúng ta khi ở cùng khu phố mà lại để cho một người phụ nữ phải đi ăn trộm bánh mì về nuôi cháu… Ông Baliff, hãy đi thu tiền và đưa tặng cho bị cáo.
Ngày hôm sau, tờ báo thành phố New York đưa tin đã có 47,5 đô la được gửi đến cho người phụ nữ khốn khó kia. 50 cent trong đó là do người chủ cửa hàng tạp hóa đóng góp, ngoài ra còn có khoảng vài chục bị cáo khác đang chờ xét xử và các cảnh sát có mặt khi đó, họ đều vinh hạnh được đóng góp 50 cent và mọi người có mặt tại phiên tòa đều đứng dậy vỗ tay nhiệt liệt. (Nguồn: Báo Bình Phước)
Tôi tự hỏi phiên tòa xét xử Vũ Văn Vương – kẻ khai nhận đã giết hết cả nhà vì nghèo quá – sẽ diễn ra như thế nào?
Một vụ án chấn động lòng người, diễn ra ngay giữa kinh kỳ ngàn năm văn hiến. Đây chỉ mới là lời khai ban đầu chứ chưa phải kết luận sau cùng nhưng đọc lời khai của Vương trên báo Tuổi Trẻ về các thời điểm ra tay thì tôi có niềm tin nội tâm rằng hung thủ đã thực sự quẫn bách.
Tôi cũng chưa quên chị M.N ở Cà Mau đã tự tử năm 2013, thư tuyệt mệnh để lại chỉ mong tiền phúng điếu sẽ giúp con đi học. Năm 2016, anh T.B ở Quảng Nam cũng đã tự tử vì quá nghèo. Vẫn còn vài vụ như vậy nữa! Nhưng tự tay “tiễn đưa” người thân ruột thịt một cách “không ai bị bỏ lại phía sau” như Vũ Văn Vương thì…
***
Có rất nhiều mong muốn hoá cọp, hóa rồng cho nền kinh tế và năm nào cũng thành công tốt đẹp cả. Nhưng lót nền cho những vương triều rực rỡ nhất trong lịch sử đều từ thân phận nhỏ nhoi của vô số bá tánh bình dân kia mà?!
“Dĩ dân vi bản”. Câu nói này thật dễ hiểu! Hành động tự phạt mình của vị thẩm phán cách đây 90 năm tại Mỹ cũng thật dễ hiểu. Nên mới có nước Mỹ cường thịnh của hôm nay.
Còn ở Việt Nam?
Tác Giả: Tưởng Năng Tiến
18/01/2025
Từ làng nổi Koh K’ek tôi giang ghe ra Pursat, rồi bắt xe đò trở lại Phnom Penh. Dọc theo quốc lộ 5, thỉnh thoảng, có nhà bầy bán mai vàng. Nhìn những cành hoa vừa nhu nhú nụ mà (chợt) thấy nôn nao.
Tết đến rồi đa!
Vào đến thủ đô Nam Vang lúc chiều vừa tắt nắng. Ngang công viên Tượng Đài Độc Lập, đôi chỗ, thấy bán bóng bay. Những chùm bóng đủ mầu rực rỡ, to hơn kích cỡ bình thường, với hàng chữ Việt (Cung Chúc Tân Xuân – Chúc Mừng Năm Mới) khiến tôi thoáng ngẩn ngơ.
Không dưng thấy mắt hơi cay. Tôi nghĩ thừa tại khói xe nhưng lại nhớ đến lời kêu gọi thiết tha của ông Nguyễn Thiện Nhân hồi mấy năm trước : “Tất cả đồng bào Việt Nam ở nước ngoài nếu trong 40 năm qua chưa có dịp về nước thì nên về… chắc chắn sẽ thấy nó phát triển.”
Năm nay, Ban Tuyên Giáo còn “tiếp sức” với ông Chủ Tịch Mặt Trận Tổ Quốc bằng nguyệt san Di Sản Việt Nam (Vietnam Heritage ) với nội dung vô cùng phong phú. Tất cả những bài viết đều bằng Anh Ngữ, kèm nhiều hình ảnh sống động: đua thuyền, thổi cơm thi, đá gà, dựng nêu, múa lân, đốt pháo…
Xem mà nhớ quê hương muốn ứa nước mắt luôn, và chỉ ước ao sao mình có thêm đôi cánh (hay được cấp cái visa) để bay về quê tức khắc. Nước Việt thiệt là nền nã, an bình, và phú túc.
Đọc đến trang cuối mới thấy một mẩu tin (“Vietnam to slap higher fines on public urination”) ngăn ngắn, khiến độc giả – dù là người Việt – cũng phải bàng hoàng :
“People who urinate in public will be fined VND1-3 million ($44-133) from February 1, 2017, according to a new government decree.
The fines have been raised significantly from the current $9-13.
Public urination is nothing strange in Vietnam, where there is an acute shortage of public toilets…
Data from Hanoi’s Department of Construction shows that the capital has 340 public toilets, but two thirds are located in residential areas and only 100 are situated along streets or at entertainment facilities.
Ho Chi Minh City faces the same problem with only 200 public toilets serving the needs of its 10 million residents and the 5 million foreign tourists that visit the city each year.”
Úy, trời, đất, quỉ, thần, ơi? Giữa Thủ Đô Của Lương Tri & Phẩm Giá Con Người và Thành Phố Hồ Chí Minh (Quang Vinh) mà mười lăm triệu người phải dùng chung chỉ có hai trăm cái nhà vệ sinh công cộng thôi sao? Nếu thế, nếu có bệnh tiểu đường thì sống làm sao ở một đất nước mà khắp nơi đều có bảng ghi “cấm đái”. Đã thế, theo luật lệ mới, mỗi lần tè bậy là có thể bị phạt đến 144 Mỹ Kim thì chịu đời sao thấu.
Đ…mẹ, tiền (dollar) chớ bộ giấy lộn hay sao – mấy cha? Thảo nào mà nhà báo Lê Phú Khải đã phải nặng lời : “Có lẽ không có ở đâu trên trái đất này có một chính quyền cư xử với dân ti tiện như vậy.”
Thế là “giấc mơ hồi hương” tan vỡ. Lại phải tiếp tục đi thôi, dù chưa biết sẽ đi đâu? Thôi, cứ ghé đại chỗ nào làm vài ly cái đã :
Dừng chân nơi quán lạ
Thèm cơm chiều hương quê
Chị ơi thôi đừng đợi
Chiều nay em chưa về (tnt)
Chả quen biết ai ở Nam Vang, và cũng đã trải qua hai mấy cái Tết chán ngắt ở Xứ Chùa Tháp rồi nên tôi nghe lời rủ rê của một người bạn đồng nghiệp (đang làm thông tín viên thường trực cho RFA, ở Thái Lan) bay sang Bangkok, rồi đi xe về vùng quê nghỉ chơi vài bữa.
Anh kết hôn với một cô giáo Thái, người vùng Chai Nat. Họ sống cách thủ đô chỉ chừng hai trăm cây số mà khung cảnh nơi đây an bình và trầm lặng khiến tôi cảm thấy ngỡ ngàng. Nhà hai người nằm cạnh bờ sông. Dòng sông (Chao Phraya) mà chỉ mới chỉ thoạt trông thôi tôi cũng đã “phải lòng” rồi : tĩnh lặng, hiền hoà và yêu kiều quá!
Tôi sinh trưởng ở cao nguyên, nơi chả có biển rộng hay sông dài gì ráo trọi. Suốt thời thơ ấu, tôi chỉ quen với những buổi sáng rừng tưng bừng (tiếng con vượn hú) và những đêm trăng tà ngây ngất, hoang vu.
Mãi đến năm mười sáu – trong một chuyến giang hồ (vặt) đầu đời – khi đặt chân đến Tân Châu, tôi mới được nhìn thấy một nhánh sông Tiền đang cuồn cuộn cuốn mau dưới ánh nắng chiều lấp lánh. Tôi đoán đó là “Giòng An Giang” của Anh Việt Thu mà ca sĩ Ánh Tuyết đã khiến cho nhiều người thương mến :
Giòng An Giang sông sâu nước biếc
Giòng An Giang cây xanh lá thắm
Lả lướt về qua Thất Sơn
Châu Đốc giòng sông uốn quanh
Soi bóng Tiền Giang Cửu Long…
Cô thôn quê đang giặt yếm trên sông
Tiếng sáo vắng trên đồng lúa xanh tươi
Trâu lang thang, đôi cò trắng tung bay dập dìu.
Tôi không thấy cô gái Thái nào giặt yếm, hay phơi khăn, trên sông Chao Phraya cả. Cũng không nghe “tiếng sáo vắng trên đồng lúa xanh tươi” nhưng cò trắng và cò quăm thì (ôi thôi) không phải từng đôi mà dễ đến hàng ngàn, bay rợp cả bầu trời.
Đôi lúc, tôi cũng bắt gặp vài cánh cò lạc lõng ở California nhưng đến Chai Nat thì mới nhìn thấy tận mắt – lần đầu – cảnh vật an bình mà mình chỉ được nghe qua tiếng đàn và giọng hát (trầm ấm) của Phạm Ngọc Lân :
Con cò lại bay trên đồng ruộng xanh
Tre già bảo nhau cúi đầu trầm ngâm
Cùng mùi khói rơm quen thuộc…
Đồng xanh, cánh cò, khói rơm, và trâu bò dục mõ… tuy cũng quyến rũ nhưng chính nét diễm kiều và hiền dịu của dòng sông Chao Phraya mới khiến cho tôi say đắm. Chợ họp không đông, ngay tại bến đò. Những con đò thưa khách, từ từ cặp bến rồi chầm chậm rời bờ. Dù không đón, cũng chả đưa (ai) mà cũng thấy bận lòng và chút bâng khuâng.
Người dân Chai Nat đều có dáng vẻ chậm rãi và khoan thai y như con sông và bến đò của họ. Ở đây, rõ ràng, chả ai có việc gì phải vội. Tôi cũng thế, tôi cũng “chậm” lại (luôn) mà chả hiểu tại sao và tự lúc nào?
Sáng, chiều thơ thẩn đi dọc bờ sông. Nhìn nắng, nhìn nước, nhìn trời, nhìn mây; ngó lá, ngó hoa, ngó cây, ngó trái. Chao ơi, xứ sở gì mà thơ mộng và trù phú dữ vậy nè? Đu đủ, mía, xoài, vú sữa, chuối, dừa… mọc tá lả khắp nơi – kể cả ở những khúc sông hoang dã. Thiệt là quá đã! Đã nhứt là đứng sau bất cứ búi tre, bụi chuối nào cũng có thể vạch quần tè mà không sợ làm bận mắt tha nhân. Tuy thế, đái bậy dường như chỉ là thói quen của người dân Việt (và người dân Miên nữa) chớ người Lào và ngườinThái thì không.
Dọc theo bờ sông Chao Phraya, tại những khoảng cách nhất định, đều có những nhà vệ sinh chung. Tuy chỉ nhỏ nhắn thôi nhưng xinh xắn và sạch sẽ nên dân chúng không ai bị bệnh… đái đường!
Vợ chồng anh bạn còn cho tôi biết thêm rằng phong trào xây dựng nhà vệ sinh công cộng ở Thái Lan đã phát khởi từ hai mươi năm trước. Bởi thế, những chiếc ghế đá đặt cạnh bên cho khách nghỉ chân đều đã nhuốm rêu nhưng bồn tiểu và bồn cầu thì vẫn trắng tinh vì được thay thế định kỳ và cọ rửa thường xuyên.
Nghe mà lại nhớ đến lời khẳng định về sự “phát triển đất nước” của ông Nguyễn Thiện Nhân, và những bài viết (dùng toàn những lời có cánh) trên Vietnam Heritage mà không khỏi thở dài!
Loài vật có thể tiểu tiện hay đại tiện bất cứ nơi đâu vì chúng không có ý thức gì về ngoại cảnh. Ép buộc con người phải sinh hoạt gần như cầm thú – trong những đô thị với hàng trăm ngàn người mới có một nhà vệ sinh chung – là điều chỉ có thể xẩy ra trong một chế độ bất nhân, nơi mà những kẻ nắm quyền “ăn không từ một thứ gì” – kể cả những cái cầu tiêu hay buồng tiểu.
Rev. Ron Rolheiser, OMI
Lịch Giáo hội có những mùa đặc biệt để kỷ niệm: Mùa Vọng và lễ Giáng Sinh, Mùa Chay và lễ Phục Sinh, nhưng ngoài những mùa đặc biệt này, Giáo hội mời chúng ta sống và cử hành mùa Thường niên.
Mùa Thường niên. Với hầu hết chúng ta, tôi nghĩ mùa này không nói lên một cái gì đặc biệt – nó nhạt nhẽo, tẻ nhạt, thường ngày, nhàm chán. Trong lòng, chúng ta có cảm giác đó là những gì đè nặng lên chúng ta, nhận chìm chúng ta, đẩy chúng ta ra khỏi môi trường hữu ích của đam mê, lãng mạn, sáng tạo và ăn mừng.
Chúng ta dễ dàng chê bai chuyện bình thường. Tôi nhớ một cô sinh viên trẻ chia sẻ trong lớp nỗi sợ lớn nhất đời cô là không thể chống chọi với những điều tầm thường, “là người nội trợ bình thường, người hài lòng làm quảng cáo thuốc giặt!”
Nếu bạn là nghệ sĩ hoặc có khiếu nghệ thuật, bạn dễ là đề tài của chê bai kiểu này vì các nghệ sĩ có xu hướng sáng tạo ngược với những gì bình thường. Chẳng hạn, văn sĩ Doris Lessing đã từng nhận xét lẽ ra George Eliot (1819-1880) có thể là nhà văn giỏi hơn “nếu bà không quá đạo đức.” Điều mà Lessing muốn nói là Eliot đã quá bám vào những điều bình thường, quá an toàn, quá chắc chắn, quá xa khỏi các bờ vực. Trong tác phẩm tiểu sử Cô gái đồng trinh của Bennington (The Virgin of Bennington), bà Kathleen Norris chia sẻ khi còn là nhà văn trẻ, bà là nạn nhân của hệ tư tưởng này như thế nào: “Tôi nghĩ các nghệ sĩ quá nghiêm túc để sống một cuộc sống lành mạnh và bình thường. Bị thúc đẩy bởi những thế lực không thể lay chuyển trong một thế giới lạnh lùng, họ đã phải đương đầu với cuộc đấu tranh không thể tránh khỏi, đôi khi chết người, nhưng luôn cao cả để chống buồn bã và bất hạnh.”
Cuộc vật lộn cao quý với buồn bã và bất hạnh. Nghe có vẻ quyến rũ, đặc biệt với những người trong chúng ta tự cho mình là nghệ sĩ, trí tuệ hoặc tâm linh. Đó là lý do vì sao một ngày nào đó, bất kỳ ai trong chúng ta cũng có thể cảm thấy thương hại cho những người có hạnh phúc đơn giản. Chúng ta nghĩ quá dễ với họ, nhưng họ phải đấu tranh để có. Đó là người nghệ sĩ bên trong chúng ta đang lên tiếng. Chúng ta chưa bao giờ thấy một nghệ sĩ bằng lòng làm quảng cáo thuốc giặt!
Xin quý vị đừng hiểu lầm tôi. Có một số xứng đáng cho việc này. Chính Chúa Giêsu đã nói, chúng ta không chỉ sống bằng cơm bánh. Không nghệ sĩ nào cần giải thích ý nghĩa của câu này. Trong số những điều khác, họ biết điều Chúa Giêsu muốn nói, đó là thói quen đơn giản, không nhất thiết đó là thiên đàng. Chúng ta cần cơm bánh, nhưng chúng ta cũng cần vẻ đẹp và màu sắc. Doris Lessing là nghệ sĩ vĩ đại, bà vào đảng cộng sản khi còn trẻ nhưng khi trưởng thành bà bỏ đảng. Vì sao? Một câu nói lên tất cả. Bà nói, bà bỏ đảng cộng sản, “vì họ không tin vào sắc màu!” Chúa Giêsu bảo đảm với chúng ta, cuộc sống không có nghĩa là sống đơn giản như một chu kỳ bất tận: thức dậy, đi làm, làm việc có trách nhiệm, về nhà, ăn tối, chuẩn bị mọi thứ cho ngày hôm sau và sau đó đi ngủ.
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều điều để nói về một thói quen có vẻ kịch tính của sự bình thường. Cuối cùng, nhịp điệu của sự bình thường là nguồn gốc sâu sắc nhất để rút ra niềm vui và ý nghĩa. Tác giả Kathleen Norris sau khi kể cho chúng ta nghe cám dỗ thời trẻ của bà, bà đã vượt lên những điều bình thường để dự vào cuộc chiến cao quý chống buồn bã và bất hạnh, bà chia sẻ cách mà người cố vấn tuyệt vời Betty Kray đã giúp bà thoát khỏi cạm bẫy này như thế nào. Kray khuyên bà viết ra niềm vui cũng như nỗi buồn của mình. Bà Norris nói: “Betty cố hết sức thuyết phục tôi về điều mà những người bạn của bà, những người từng bị điên biết rất rõ: sự trân trọng đơn giản và trong sáng với những gì bình thường trong cuộc sống hàng ngày là kho báu không có gì so sánh trên trái đất này.”
Đôi khi phải có một căn bệnh mới dạy chúng ta điều này. Khi chúng ta lấy lại sức khỏe và năng lượng sau khi bị bệnh, sau khi bị nghỉ việc, sau khi bị ra khỏi nhịp sống và thói quen bình thường, không có gì ngọt ngào cho bằng trở lại với đời sống bình thường – với thói quen của công việc, với những điều bình thường của cuộc sống hàng ngày. Chỉ sau khi bị lấy đi và sau khi được trả lại, chúng ta mới quý sự đơn giản và trong sáng của những việc bình thường hàng ngày, một kho báu tối thượng.
Tuy nhiên, các nghệ sĩ vẫn đúng một phần. Những điều bình thường có thể đè nặng chúng ta, loại chúng ta khỏi môi trường sáng tạo, khỏi môi trường lãng mạn, khỏi môi trường hoang dã, những môi trường làm chúng ta vui vẻ. Nhưng phải công nhận, sự bình thường chính là điều giúp chúng ta không bị cuốn trôi. Nhịp điệu của những điều bình thường giữ vững chúng ta, làm chúng ta tỉnh táo.
Nghệ sĩ Paul Simon trong một bài hát của thập niên 1970 có tựa đề An American Tune, hát về việc đương đầu với những bối rối, sai lầm, phản bội và những sự kiện khác làm khuấy động bình an của chúng ta. Ông kết thúc bài hát khá buồn với những lời: “Ngày mai lại một ngày làm việc và tôi cố gắng nghỉ ngơi một chút. Nghỉ ngơi một chút, đó là tất cả những gì tôi đang cố gắng.”
Đôi khi việc giữ mệnh lệnh này lại giúp chúng ta tỉnh táo hơn. Có rất nhiều điều để nói về việc trở thành một người nhỏ bé, hài lòng, gắn bó với nhịp sống bình thường và thậm chí có thể làm quảng cáo cho thuốc giặt.
Rev. Ron Rolheiser, OMI
From: Langthangchieutim