Điểm mặt phái đoàn XHDS quốc doanh tại Hội Nghị XHDS/Diễn Đàn Người Dân ASEAN

Mỹ Hạnh Nguyễn

Ngày 06 tháng 12, 2017

Trong nhiều năm trước đây, phái đoàn xã hội dân sự (XHDS) quốc doanh (GONGO, hay Government-Organized Non-Governmental Organization) đã hoàn toàn lũng đoạn các hội nghị quốc tế và trong khu vực bằng cách loại bỏ các tổ chức XHDS độc lập ra khỏi cái gọi là “quy trình quốc gia” (national process) và cử đi thành viên một số tổ chức quốc doanh hoặc chịu sự chi phối và chỉ đạo của nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam với nhiệm vụ “chào hàng” với thế giới bên ngoài bằng một bộ mặt “Việt Nam không hề có vấn đề về nhân quyền; các tổ chức XHDS vẫn hoạt động tự do công khai và nhận được sự hỗ trợ giúp đỡ của nhà nước, …”. Dẫn lời chính những “người trong cuộc” này tuyên bố với chúng tôi, “Chúng em sang đây chỉ là để kết nối và xin cấp khoản thôi. Chuyện nhân quyền gì đó chúng em không biết đâu.” Các “đại diện” của XHDS do nhà nước Việt nam gửi đi hình như đã đi lộn diễn đàn khi họ tuyên bố “Chúng em sang đây chỉ là để kết nối và xin cấp khoản thôi. Chuyện nhân quyền gì đó chúng em không biết đâu.” Trong khi chủ đề lớn của hội nghị là nhân quyền và đi đến đâu cũng nhìn thấy các biểu ngữ, hình ảnh về nhân quyền.

Tại hội nghị đi đến đâu cũng nhìn thấy các biểu ngữ, hình ảnh về nhân quyền (ảnh BPSOS)

Các thành viên của những tổ chức này luôn được đi kèm bằng một lực lượng an ninh và một số nhân vật lãnh đạo thuần túy “hồng hơn chuyên”, trình độ ngoại ngữ chỉ vỏ vẽ nhưng thường hay được chính thức đại diện cho Việt Nam ngồi vào vị trí của ban tổ chức. Do đó họ đã có thể làm chủ tình hình, lũng đoạn nghị trình các cuộc hội nghị và loại bỏ những thành phần tham dự hoặc chủ đề mà họ cho là gây hại đến uy tín của chính phủ Việt nam cũng như tính chính danh của các tổ chức XHDS “cuội”.

Trong vòng 3 năm trở lại đây họ đã tức tối vì bị lâm vào tình thế khó xử khi bất ngờ có sự hiện diện của một vài tổ chức XHDS độc lập và các cộng đồng tôn giáo tại Hội Nghị XHDS/Diễn Đàn Người Dân ASEAN. Sự có mặt của những anh chị em này đã góp phần vạch trần nỗ lực cố tô son trét phấn cho chế độ độc tài và lột bỏ mặt nạ của những kẻ mạo danh XHDS nhưng lại chỉ lo cho quyền lợi cũng như làm lộ diện lực lượng bảo vệ đảng luôn điên cuồng bằng mọi giá, bằng mọi thủ đoạn cố che đậy, bào chữa cho nhà cầm quyền ngay tại một hội nghị được tổ chức nhằm mục tiêu tạo một diễn đàn để các tổ chức XHDS và người dân có cơ hội lên tiếng về các vấn đề xã hội nhằm cân bằng cán cân quyền lực giữa chính quyền và công dân.

Phái đoàn XHDS quốc doanh đã cương quyết phản đối đưa điều này vào bản tuyên bố chung của Hội Nghị (ảnh BPSOS)

Càng dở ra nhiều chiêu trò thì họ lại càng “vạch áo cho người xem lưng”. Càng lớn giọng biện bạch cho chế độ, càng tìm thủ đoạn hèn hạ để ngăn chặn tiếng nói của những người công chính thì thế giới bên ngoài lại càng hiểu thêm về thảm trạng nhân quyền và sự đàn áp khốc liệt đối với các tổ chức XHDS thực sự.

Nhưng nói đi thì cũng phải nói lại, họ giận dữ căm tức cũng phải thôi vì tiếng nói của những người công chính đã làm ảnh hưởng đến miếng ăn của họ. Cho dù là an ninh được gửi đi làm nhiệm vụ giám sát hay thành viên của các tổ chức GONGOs thì mục tiêu tối thượng của họ chỉ là miếng cơm manh áo đi xin được từ những hội nghị quốc tế và khu vực. Khi họ đang cố tô điểm cho chế độ, cố vẽ ra bức tranh xã hội ổn định để tìm các mối quan hệ ngoại giao với những tổ chức phi chính phủ nước ngoài có ngân quỹ hỗ trợ có thể giúp duy trì chế độ độc tài đang cạn kiệt nguồn tài chính và nuôi sống chính họ và gia đình thì vạch mặt chỉ tên những kẻ vi phạm, nêu ra những vấn nạn hơn 80 triệu người dân trong nước đang ngày đêm phải gánh chịu thì chẳng khác nào đá đổ nồi cơm của họ. “Đồng tiền liền khúc ruột”, ông bà ta bảo vậy.

Hãy điểm mặt hai gương mặt tiêu biểu của phái đoàn XHDS quốc doanh. Chuyên môn công tác của họ là đi tìm các nguồn viện trợ từ nước ngoài.

1) Phan Anh Sơn: người đại diện cho Việt Nam trong ủy ban tổ chức Hội Nghị XHDS/Diễn Đàn Người Dân ASEAN. Theo thông tin từ trang mạng của “ỦY BAN CÔNG TÁC VỀ CÁC TỔ CHỨC PHI CHÍNH PHỦ NƯỚC NGOÀI” thì ông Phan Anh Sơn là Ủy viên Ban Thường vụ Đoàn Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam, Trưởng ban Ban Điều phối viện trợ nhân dân (PACCOM), Viện trưởng Viện nghiên cứu quốc tế và Đối ngoại nhân dân thuộc Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam và đã từng được nhận bằng khen của Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh.

Ông Phan Anh Sơn, đứng bên phải trong hình, đang nhận bằng khen của bộ trưởng Bộ Ngoại Giao

Thông tin của ông Phan Anh Sơn trên trang mạng của Liên Hiệp Các Tổ Chức Hữu Nghị Việt Nam: http://vufo.org.vn

2) Bùi Bá Bình: người có tên trong ủy ban soạn thảo tuyên bố chung (Drafting Committee) của hội nghị. Ông Bình là Phó Chủ tịch Hội đồng quản lý Quỹ Hỗ Trợ Chương Trình, Dự Án An Sinh Xã Hội Việt Nam (AFV).

Theo thông tin được đăng tải trên trang mạng này thì “Quỹ hỗ trợ chương trình dự án, an sinh xã hội Việt Nam (AFV) là Quỹ xã hội hoạt động phi lợi nhuận nhằm thực hiện hỗ trợ các chương trình, dự án xóa đói, giảm nghèo, tạo việc làm, phát triển cộng đồng và tài trợ, hỗ trợ, giúp đỡ người nghèo, người khuyết tật, trẻ em có hoàn cảnh khó khăn theo quy định của pháp luật.
Quỹ được hình thành từ nguồn vốn đóng góp ban đầu của các thành viên sáng lập, góp tài sản thành lập và tự tạo vốn trên cơ sở vận động tài trợ, ủng hộ tự nguyện của các cá nhân, tổ chức trong và ngoài nước để thực hiện các hoạt động theo quy định của pháp luật và Điều lệ Quỹ.” (hết trích)

Thông tin về ông Bùi Bá Bình trên trang mạng AFV

Chắc là nguồn tài trợ nhận được rất phong phú nên trong một Youtube video thấy quỹ báo cáo đã ủng hộ tủ lạnh cho các em học sinh đồng bào thiểu số ở miền núi tỉnh Cao Bằng. Không nghe nói chính quyền tỉnh có ưu tiên dẫn điện về cho các em dùng tủ lạnh hoặc là quỹ có sẵn đó tài trợ luôn máy phát điện hay không. Cũng không rõ bên các nhà tài trợ (chắc là nước ngoài) có nêu thắc mắc về tính thực tế của việc tặng tủ lạnh cho các trẻ em người sắc tộc ở vùng sâu vùng xa hay không.

Hai nhân vật này đã dùng ảnh hưởng của mình để kiên quyết phản đối việc nêu đích danh chính phủ Việt nam và các vi phạm về nhân quyền tại hội nghị nhưng trớ trêu thay trong vai trò đại diện chính thức của Việt Nam, ông Sơn đã không thể từ chối đứng dưới các biểu ngữ cổ súy cho quyền con người. Thật mỉa mai, trong khi ông Sơn cùng đồng bọn luôn cố gạt bỏ các tổ chức XHDS độc lập ở Việt Nam ra khỏi hội nghị này thì chính ông lại bị ban tổ chức giao cho cầm tấm biểu ngữ: “ASEAN: hãy liên hiệp với người dân trước”.

Ông Phan Anh Sơn, mặc áo trắng đứng thứ ba từ bên phải trong hình, với tấm biểu ngữ “Hãy liên hiệp với người dân trước”

Chính ông Phan Anh Sơn đã phải trân mình ngồi vào vị trí đại diện Việt Nam cùng với đại biểu của các quốc gia ASEAN trong cuộc họp báo công bố chính thức các khuyến nghị do hội nghị đưa ra cho chính phủ các nước ASEAN. Trong đó có các điều như: “Tôn trọng nhân quyền và pháp quyền”, “Thực thi các luật và chính sách quốc tế tuân thủ những tiêu chuẩn về nhân quyền, luật lao động, và luật tị nạn, “Mở rộng không gian cho sự tham gia của người dân”, ….

Ông Phan Anh Sơn, mặc áo trắng ngồi thứ ba từ bên phải trong hình (ảnh trên trang FB của ACSC/APF)

Thiết nghĩ cho dù các kẻ thừa sai có cố gắng che đậy, có dùng mánh khóe chiêu trò gì để mong bảo vệ cho chế độ độc tài toàn trị thì cũng không thể nào cưỡng lại trào lưu của thế kỷ khi mà “nhân quyền” đang dần trở thành tiếng nói chung của nhân loại tiến bộ. Tự bọn họ đang phải đón nhận những ánh nhìn khinh bỉ, những lời phản bác mạnh mẽ của thành viên các tổ chức XHDS thực sự ở các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á. Thật là đáng tội nghiệp cho họ.