HÀN QUỐC: DÂN CHỦ VÀ CÔNG LÝ ĐÃ THẮNG
10-3-2017
Sáng nay khi thấy cô bạn mình là một người hoạt động Hàn Quốc viết trên FB rằng “Dân chủ và công lý thắng thế” (Democracy and justice prevail), mình biết bà Tổng thống Park Geun Hye đã chính thức bị Tòa án Hiến pháp phế truất, sau khi đã bị luận tội bởi Quốc Hội cuối năm ngoái.
Vậy là, không giống như người cha gây nhiều tranh cãi của bà, Tổng thống Park Chung Hee, dưới nền độc tài của chính ông ta, đã bị lật đổ bằng một cuộc ám sát đậm mùi thuốc súng và để lại sau đó 10 năm xáo trộn quốc gia, bà Park hôm nay đã được nền dân chủ và pháp trị Hàn Quốc cho ‘về vườn’ một cách ôn hòa, văn minh, không tiếng súng. Nền quản trị quốc gia, nhờ được thiết kế tốt (với sự phân biệt rõ ràng giữa hành pháp chính trị và hành pháp công vụ) nên vài tháng sau khi bà Tổng thống bị đình chỉ quyền lực, vẫn chưa có dấu hiệu gì sẽ rơi vào khủng hoảng.
Sự kiện này thêm một lần nữa chứng tỏ những luận điểm như “đa đảng thì loạn”, “chuyển tiếp chính trị dẫn đến mất ổn định” chỉ là con ngáo ộp mà những kẻ nắm quyền khắp mọi nơi đưa ra để hù dọa người dân nhằm duy trì trật tự hiện hành – thứ trật tự bảo vệ đặc quyền đặc lợi của họ.
Chiến thắng của nền dân chủ Hàn Quốc, cũng như những diễn biến củng cố dân chủ gần đây của một quốc gia Đông Á khác là Đài Loan, còn cho thấy hạt giống dân chủ hoàn toàn có thể bắt rễ, trổ mầm và đơm hoa kết trái ở những quốc gia chịu ảnh hưởng của Nho giáo với xã hội nặng tính thứ bậc. Đây cũng là những dẫn chứng có sức nặng chống lại quan điểm rằng tự do-dân chủ chỉ là những giá trị Tây phương nên không phù hợp với các nước Á Đông, vốn đặt trên nền tảng một hệ giá trị khác.
Viết tới đây, bỗng nhớ tới cảm nghĩ hai năm về trước lúc ở Seoul dự Hội nghị Phong trào Quốc tế vì Dân chủ mà Hàn Quốc lần đầu tiên đăng cai xin được chia sẻ lại bên dưới:
—
“Thủ tướng Hàn Quốc Hwang Kyo-ahn phát biểu tại Hội nghị: “Chúng ta ở đây […] để tái khẳng định dân chủ là mô hình chính trị tốt nhất”
Cách đây 30 năm, nghĩa là cho đến trước Phong trào Dân chủ Tháng Sáu 1987, ở một đất nước như Hàn Quốc – chìm đắm trong gần 40 năm độc tài quân phiệt kể từ khi lập quốc sau Thế chiến II – đa số người dân hẳn chẳng bao giờ tưởng tượng nổi có một ngày Thủ tướng của họ sẽ phát biểu ngợi ca dân chủ như vậy, trong diễn đàn dân chủ vào hàng lớn nhất thế giới (Phong trào Toàn cầu vì Dân chủ – World Movement for Democracy) mà họ là nước đăng cai lần thứ 8.
Nhưng lúc đó đã có một số người mơ mộng (dreamers) và họ lan truyền giấc mơ đó đến cả triệu người khác để cùng xuống đường xoá sổ Nền Cộng hoà thứ 5, xây dựng một Hiến pháp dân chủ được toàn dân phúc quyết, mở ra Nền Cộng hoà thứ 6 thực sự dân chủ cho đến tận hôm nay.
Giờ đây thì người Hàn đã có thể ngẩng mặt, không chỉ nhờ vào Samsung, LG mà còn bởi trách nhiệm họ đang nhận lãnh: thúc đẩy dân chủ cho những nơi vẫn còn phi dân chủ như họ đã từng.
Chúng ta có đủ mơ mộng?”