Category: Tin Thế Giới

Ba’o Nguoi-viet

October 4, 2023

NEW YORK (NV) – Hôm Thứ Tư, 4 Tháng Mười, một công tố viên đã mở đầu phiên xử nhà sáng lập công ty kinh doanh tiền điện tử FTX với lời thông báo cùng bồi thẩm đoàn rằng hành động lường gạt của Bankman-Fried đã bị phơi bày, với các khách hàng và nhà đầu tư liên quan tới việc công ty FTX bị thất thoát ít nhất là $10 tỷ.

Luật sư của bị cáo cho rằng thân chủ của ông không hề đánh cắp tiền của ai cả.

Phụ Tá Thẩm Phán Liên Bang Nathan Rehn quả quyết rằng nhà sáng lập FTX đã “phạm tội lừa đảo nặng nề.” Vị phụ tá thẩm phán nói rằng Bankman-Fried đã nói dối với các nhà đầu tư trong khi ông tiêu tiền cho riêng mình, bạn bè và gia đình mình, tậu những ngôi nhà tráng lệ và bất động sản gần bãi biển tại quần đảo Bahamas, chi hàng triệu đô-la cho các chính trị gia để tạo ảnh hưởng tại Washington.

Bị cáo Bankman-Fried, 31 tuổi, đoan chắc rằng mình không phải là kẻ phạm lỗi trong vụ lừa đảo to lớn này, theo như bảy cáo buộc của công tố viện, kể cả chuyển tiền lậu và âm mưu gian dối kể từ khi bị bắt vào Tháng Mười Hai năm rồi tại Bahamas.

Luật sư biện hộ Mark Cohen nói trước bồi thẩm đoàn rằng “Sam không lường gạt ai cả, và cũng không chủ mưu lường gạt ai cả.”

Vị luật sư cho biết hoạt động của Bankman-Fried trong những ngày cuối với tư cách là chủ tịch công ty chứng tỏ ông tin rằng ông đang điều hành một cuộc khủng hoảng về chuyển đổi tài khoản thành tiền mặt do trị giá của tiền điện tử bị tụt xuống hơn 70% cùng với những lời chỉ trích của các đối thủ chính trên thương trường, khiến cho khách hàng của công ty rủ nhau tìm cách rút lại tiền đầu tư.

Diễn viên hài Larry David cùng với các nhân vật danh tiếng khác, như tiền vệ football Tom Brady và ngôi sao bóng rổ Stephen Curry, đã bị nêu tên trong vụ kiện bởi vì chính cái danh iếng của họ đã biến họ thành kẻ có tội quảng cáo và đề cao cho cơ sở kinh doanh thất bại đến nỗi phải khai phá sản của bị cáo Bankman-Fried. (TTHN)

---

 

Ba’o DAN CHIM VIET

Tác Giả:  Trần Gia Huấn

23/08/2023

Trước ngày xâm lược Ukraine, Putin đọc bài diễn văn 7000 từ. Putin cằn nhằn về sự sụp đổ của Liên Xô. Putin vật lộn với bóng ma lịch sử. Ukraine ra đời là sự nhầm lẫn chết người của Lenine. Bây giờ, Putin phải sửa sai. Putin sẽ tước bỏ tư cách quốc gia Ukraine. “Tiểu Nga” phải được thống nhất vào Đại Nga. Chưa đủ, Putin cho viết lại sách giáo khoa lịch sử. Vậy, có đôi dòng về bộ sách này.

Sách giáo khoa lịch sử mới cho trung học Nga được dạy ngay từ tháng 9, 2023. Những lớp còn lại ở bậc phổ thông sẽ được cải cách vào năm học tới. Nội dụng của bộ sách bao hàm giai đoạn từ 1945 cho đến nay. Điện Cẩm Linh nhằm vào tuổi 15, 16, 17 để hình thành lên cách tư duy về thế giới, về Nga, về Putin và Chiến dịch Quân sự Đặc biệt.

Văn phong rất xa lạ với lối viết sách giáo khoa. Không tôn trọng các tiêu chuẩn sư phạm. Không hàm chứa ngôn ngữ mang tính học thuật, thiên về cảm tính. Những cụm từ “Malorossiya”, “Little Russia” (Tiểu Nga) xuất hiện nhiều trong văn bản. Lưu ý “Malorossiya”, “Tiểu Nga” là những từ dùng để khinh miệt Ukraine.

Chủ biên bộ sách là Vladimir Medinsky, xuất thân làm quảng cáo, theo chủ nghĩa dân tộc cực đoan, từng là bộ trưởng văn hóa, trưởng đoàn đàm phán với Ukraine vào những ngày đầu của cuộc chiến. Medinsky ca ngợi tốc độ viết kỷ lục chỉ trong 5 tháng, và đây là văn bản trình bày quan điểm quốc gia.

Chủ biên bộ sách Vladimir Medinsky

Giới sử gia Nga phê phán Medinsky, nhưng công chức Nga thì ca ngợi. Medinsky vâng lời, ủng hộ chủ nghĩa xét lại lịch sử. Putin chỉ định Medinsky đứng đầu ủy ban giáo dục lịch sử, và chủ biên bộ sách này.

Lịch sử thế kỷ 20 của Nga, bắt đầu là những cuộc cách mạng kinh hoàng. Chiến thắng của Liên Xô trong Thế Chiến II là sự tổn thất sinh mạng khủng kiếp, được biết tới với tên “Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại.” Putin đã khai thác mỏ vàng ký ức này, gán ghép nó vào cuộc xâm lược Ukraine, rồi phóng đại là một kỳ tích, vinh quang, vĩnh cửu bao phủ lên xã hội Nga.

Nhiều trang giáo khoa lịch sử chỉ trích Đế quốc Mỹ, gây ra cuộc chiến ở Ukraine, trích dẫn lời nói dối của Putin rằng: Nga không gây chiến với ai. Nga luôn là người kết thúc mọi cuộc chiến. Putin kêu gọi: Phải đối đầu với phương Tây; Ukraine là nhà nước của phát xít; Nga là quê hương của những anh hùng.

Trong mỗi trang giáo khoa lịch sử cho tuổi trung học, Nga hiện lên là một quốc gia vĩ đại, dũng mãnh. Tâm hồn Nga thiêng liêng. Khát vọng Nga cao thượng. Người Nga hiền lành. Nga giải phóng loài người. Nga cứu rỗi hàng triệu sinh linh. Nước Nga như Đấng Cứu Thế. Nhưng Nga luôn là nạn nhân của phương Tây. Mỹ âm mưu xóa sổ nước Nga. Mỹ là thủ phạm, là bá quyền, là đế quốc, là thực dân, là bóc lột, là sen đầm, là hèn hạ, đang suy tàn cáo chung.

Trong chương về cuộc chiến ở Ukraine, cụm từ hào nhoáng và hoa mỹ “Chiến dịch Quân sự Đặc biệt” được lặp lại nhiều lần, kèm với những trích dẫn từ các diễn văn của Putin trong hai năm qua, hằn học chống phương Tây, và theo thuyết âm mưu một cách nhiệt thành.

Sách mô tả chiến trường Ukraine: Giống như thế hệ cha anh, người lính Nga đang sát cánh chiến đấu vì sự thực, vì lòng cao thượng. Họ xả thân, đưa đồng đội bị thương ra khỏi làn đạn địch. Họ quả cảm trong những chiến xa đang cháy, chỉ huy đơn vị cho đến hơi thở cuối cùng. Hy sinh cho Đất Mẹ là căn cước của người lính Nga hôm nay, và người lính Soviet trước đây. Chiến tranh là chất keo, hàn gắn, đoàn kết xã hội Nga. Rồi, tác giả gợi lên cảnh bi hùng của hàng chục triệu công dân Soviet ngã xuống trong Chiến tranh Thế giới II.

Phần lịch sử Ukraine đã bị đục bỏ. Những tư liệu tham khảo về cội nguồn Kievan Rus, một quốc gia Slavic ở thời Trung cổ đã biến mất và thay vào đó là các cụm từ “Nước Nga cổ” (Old Russian state) hay “Rus phong kiến” (feudal Rus.)

Giáo khoa lịch sử bậc trung học Nga viết: Ukraine là một quốc gia theo chủ nghĩa dân tộc cực đoan. Ukraine tiêu diệt bất đồng chính kiến, đàn áp đối lập, và chống Nga. Chủ nghĩa phát xít sống lại tại những quốc gia Baltic rồi tràn vào Ukraine. Giờ đây Ukraine là một quốc gia tân phát xít. Nếu Ukraine gia nhập NATO, thì đây là sự kết liễu của nền văn minh. Nga không cho phép điều này xảy ra.

Tác giả soạn thảo sách giao khoa lịch sử đã biện minh cho cuộc chiến Ukraine bằng lời Putin: Nga chưa từng khai mào một cuộc chiến nào. Chiến dịch Quân sự Đặc biệt là bảo vệ Donbas, bảo vệ Nga. Mỹ là thủ phạm. Mỹ quyết tâm đánh Nga đến người Ukraine cuối cùng. Kết thúc chương là câu: người Mỹ bảo chẳng có gì là riêng tư; tất cả chỉ là công việc kinh doanh.

Phần phụ đề có tên “Sự Xuyên tạc Lịch sử” (Falsification of history) viết: Mỹ- Âu tham vọng lập trình lại bộ não của chúng ta bằng cách viết những trang giáo khoa sử ngụy tạo nhằm lừa bịp chúng ta về bản chất xâm lược và thực dân của chúng.

Sách giáo khoa lịch sử khuyên học sinh: Đừng tin vào bọn truyền thông độc lập thổ tả phương Tây. Khi bạn học thông tin gì trên mạng về Ukraine, nên nhớ công nghệ sản xuất tin giả, dàn dựng hình ảnh đang lan tràn toàn cầu. Hãy cảnh giác và tự hỏi. Tại sao họ lại tung tin này? Ai hưởng lợi? Đừng trở thành nạn nhân của những trò thao túng rẻ tiền.

Sách giáo khoa lịch sử giải thích: Những công ty nước ngoài phản đối chiến tranh rút khỏi Nga. Đó là cơ hội tốt cho công ty Nga, cho sinh viên Nga, cho người Nga có thêm công ăn việc làm.

Một giáo viên lịch sử người Nga dấu tên nói: Những đoạn văn như thế này không phải là lịch sử. Lịch sử là quá khứ. Lịch sử giúp ta hiểu căn nguyên của hiện tại, nhưng không mô tả hiện tại; bởi vì, hiện tại chưa kết thúc.

Sau mỗi chương, học sinh phải trả lời những câu hỏi: Tại sao người Nga ủng hộ Chiến dịch Quân sự Đặc biệt? Tại sao Nga phải mở chiến dịch này?

Giai đoạn lịch sử từ 1970 tới 2010 đã được viết lại hoàn toàn, lời lẽ rất chua cay cho tổng bí thư cuối cùng của Liên Xô Mikhail Gorbachev.

Từ 2013, Putin đã đay nghiến bộ sách giáo khoa lịch sử phổ thông Nga là chứa đầy những mâu thuẫn, diễn giải hàm hồ. Putin lệnh phải viết lại, loại bỏ mọi mần mống đa nguyên trong học thuật. Putin kiên quyết đục bỏ những bóng ma quá khứ theo đúng nghĩa đen, và ghi tên Putin vào từng trang sử như một con người vĩ đại, phi thường, chinh phục, và chiến thắng.

Putin được ghi vào mỗi trang sử oai hùng

Sử học trở thành nơi tuyên truyền cho quan điểm của Putin: Mỹ đánh Nga cho đến người Ukraine cuối cùng. Mỹ đang thu những món lợi khổng lồ trong cuộc chiến Ukraine.

Lịch sử là một công cụ. Bạn có thể dùng nó vào công việc khác nhau. Trong tay bạn có một chiếc búa. Bạn dùng búa đóng đinh hay để đập đầu người khác. Putin đã sử dụng công cụ lịch sử để tập hợp dân chúng phục vụ cho đường lối ngoại giao hiếu chiến và bành trướng.

Nỗ lực này còn vượt ra ngoài sách giáo khoa như: lễ hội lịch sử, phim lịch sử, truyền hình lịch sử, kịch nghệ và âm nhạc lịch sử, tranh tượng lịch sử, câu lạc bộ tái tạo lịch sử, thăm quan lịch sử. Đã 23 năm cầm quyền, sẽ còn bao năm nữa, Putin nhấn chìm xã hội Nga vào phong trào chống Mỹ, chống phương Tây, và chống Ukraine.

Những lời kêu gọi phải thống nhất nước Nga bằng mọi giá, và“Tiểu Nga” là phần không thể tách rời Đại Nga đang gia tăng đến mức nguy hiểm. Nhiều đoạn trong giáo khoa lịch sử cổ vũ chiến tranh, hận thù, và chiếm đóng.

Đừng coi nhẹ bộ sách giáo khoa này chỉ là chén thuốc độc mà Putin cho trẻ em Nga uống. Đừng coi nhẹ những đoạn phim lịch sử chỉ là lời tuyên truyền. Đừng coi nhẹ những bài hát ca ngợi chiến tranh chỉ là tiếng van xin của kẻ ăn mày dĩ vãng. Đừng coi nhẹ những màn duyệt binh, nện gót giầy trên Quảng trường Đỏ, mặt vênh về hướng Putin chỉ là màn khoa trương. Đừng coi nhẹ những huân huy chương lấp lánh phủ đầy ngực áo chỉ là sự khát khao về thời vàng son đã mất.

Nữ khôi nguyên Nobel văn chương 2015, người Belarus, sinh ra lớn lên ở Ukraine thời Soviet, mẹ là người Ukraine, viết văn bằng tiếng Nga, Svetlana Alexievich kể: Một người lính Ukraine yêu cầu một tù binh Nga: Chỉ cần anh phone về cho mẹ nói rõ sự thực về Ukraine. Anh sẽ được tự do. Người tù binh Nga phone cho mẹ, và nói, “Không có một thằng phát xít nào trên đất Ukraine.” Người mẹ Nga gào khóc, “Con đang nói cái gì? Con điên rồi! Ukraine là bọn tân phát xít rất độc ác. Kẻ nào đã nhét vào đầu con những điều dối trá.”

Nữ văn sỹ trên tâm sư: Chúng ta đã đánh giá quá thấp giáo khoa lịch sử, hay câu chuyện truyền hình. Mà phải coi đây là ý thức hệ Nga, tham vọng Nga. Sự thay đổi khủng kiếp của Putin về Ukraine, về Mỹ, về phương Tây, và phần còn lại của thế giới là rất mãnh liệt và nguy hiểm. Cuộc chiến đẫm máu, tàn nhẫn, vô vọn, kinh hoàng còn đang ở phía trước.

Vị giáo viên Nga, đã nói ở trên, thở than: bộ sách giáo khoa này là hoàn toàn hư cấu “total fiction”. Bà thương cho thế trẻ em Nga lớn lên trong dối trá.

Chỉ một năm, những đứa trẻ 17, tuổi không có gì là không đẹp; không có giấc mợ nào là không thơ mộng, sẽ nhập vào đoàn quân chống “tân phát xít” cho Putin – người đã tẩm độc dược vào từng trang sách học trò.

Canada

August 23, 2023.

Lê Vi

CÁCH MẠNG VĂN HÓA: VĂN HÓA LÀ TAO, TAO LÀ VĂN HÓA!

Người Việt chỉ biết Cách mạng văn hóa dưới thời Mao Chủ tịch là cuộc chấn hưng văn hóa long trời lở đất. Nhưng ít ai biết nó long trời lở đất thế nào. Cuộc cách mạng này dùng lực lượng trẻ vị thành niên, gọi là Hồng vệ binh để chống các thế lực thù địch, chống các trí thức, nhà văn hóa, chống luôn cán bộ lãnh đạo cao cấp còn mang tư tưởng văn hóa lạc hậu hay tự diễn biến bởi văn hóa tư sản.

Rất nhiều sự kiện, tình tiết long trời lở đất được ghi nhận từ nhân chứng lịch sử, kể cả trong hồi kí của những người từng là Hồng vệ binh nay đã lão thành. Ở đây chỉ nhắc lại các sự kiện vẫn còn mang tính thời sự.

Ngày 29 tháng 5 năm 1966, đợn vị Hồng vệ binh đầu tiên được thành lập một cách tự phát tại trường trung học thuộc Đại học Thanh Hoa để hưởng ứng đường lối cách mạng “Phá tứ cựu, lập tứ tân” của Chủ tịch Mao. Muốn chấn hưng văn hóa (Lập tứ tân) phải phá bốn cái cũ trước: cựu tư tưởng, cựu văn hóa, cựu phong tục, cựu tập quán. Năm đó, trong lễ khai giảng, Hiệu trưởng Đại học Thanh Hoa tiếp đón một giáo sư danh tiếng của nước ngoài. Lẽ ra Hiệu trưởng tiếp đón theo phong tục tập quán “môn đăng hộ đối”, nhưng một thiếu niên thuộc thành phần bần cố nông đã thay Hiệu trưởng tiếp đón. Đồng chí thiếu niên tiền phong ấy đã xông vào ngạo nghễ đi trên thảm đỏ và hất vị giáo sư kia ra ngoài lề. Nhiều thầy giáo lên tiếng phản đối về hành vi của thiếu niên thì lập tức bị thiếu niên quát lại: “Ai cho phép bọn trí thức, tiểu tư sản chúng mày đi trên thảm đỏ, chiếc thảm mang màu cách mạng? Phải đào tận gốc trốc tận rễ bọn Trí, Phú, Địa, Hào!”. Lập tức cả ngàn học sinh vung tay hô: “Trí, Phú, Địa, Hào, đào tận gốc, trốc tận rễ!” Hiệu trưởng và nhiều thầy cô cho rằng, học trò như vậy là vô lễ, vô văn hóa. Thiếu niên quát: ‘Văn hóa là của chúng mày à? Văn hóa là tao, Tao là văn hóa!”

Ngay lúc đó, đội Hồng vệ binh được thành lập. Buổi lễ trở thành buổi đấu tố các thầy cô ngay trước sân cờ. Hiệu trưởng bị dội lên đầu một xô nước bể phốt. Nhiều thầy cô bị nhốt vào chuồng bò, bắt phải bò như một con bò trong đống phân chuồng nhẫy nhụa. Hồng vệ binh còn sáng tạo ra hình phạt “đi máy bay” (phạm nhân quỳ xuống đất, hai cánh tay đưa ra phía sau làm đôi cánh) để mang lại hứng thú cho các anh hùng xuất thiếu niên.

Ngày 1 tháng 8 năm 1966, Chủ tịch Mao viết thư ngợi khen phong trào Hồng vệ binh ở Đại học Thanh Hoa là cách mạng triệt để và bày tỏ sự “hậu thuẫn nồng nhiệt và tích cực”. Sau đó phát động phong trào Hồng vệ binh toàn quốc, kể cả lệnh nghiêm cấm quân đội, công an can thiệp. Hồng vệ binh có quyền truy quét tận hang ổ bọn phản cách mạng, kể cả trong lãnh đạo cao cấp, trong quân đội và công an, tức không có vùng cấm!

Lưu Thiếu Kỳ, Phó Chủ tịch Đảng, Chủ tịch nước, nguyên soái Bành Đức Hoài, Bộ trưởng Bộ Quốc Phòng, Đặng Tiểu Bình, Tổng thư kí Đảng cùng nhiều lãnh đạo cao cấp cũng bị Hồng vệ binh đấu tố, bắt giam và hạ nhục bằng trò “xích chó” và “đi máy bay”.

Sau cái chết của vợ chồng Chủ tịch Lưu Thiếu Kỳ và hàng vạn người, cả nước Trung Quốc như rơi vào đại tang. Trong khi Hồng vệ binh được tổ chức ăn mừng và trao huân chương anh hùng. Không khí vui chơi tưng bừng náo nhiệt ngay trong tang lễ. Nhiều trí thức sợ hãi không dám hó hé một câu. Tuy nhiên, trong số các lãnh đạo và trí thức có người lên tiếng, rằng trong lúc đau thương, lẽ ra không nên tổ chức hội hè như vậy. Một lãnh đạo thành phố lệnh dừng mọi cuộc vui, bởi dẫu sao “nghĩa tử là nghĩa tận”. Nhiều người được trang bị Chủ nghĩa Mác – Lê đến tận răng đã viện dẫn Các Mác: “Chỉ có loài súc vật mới quay lưng trước nỗi đau của đồng loại để chăm sóc cho bộ lông của mình”. Lập tức những người đứng đầu Hồng vệ binh, đại diện là đồng chí Lâm Bưu nói: “Đó là bọn đầu trâu mặt ngựa, không phải đồng loại của chúng ta!” Do những người này còn sở hữu quyền lực, cho nên Hồng vệ binh trước khi đấu tố và hành hình đã ra công văn gửi Mao Chủ tịch xử lý trước. Công văn vạch rõ:

“Trong lúc Hồng vệ binh mở tiệc ăn mừng với sự tham dự của Mao Chủ tịch và nhiều Lãnh đạo cấp cao thì bọn phản cách mạng lại nhân danh văn hóa truyền thống tổ chức tang lễ đầy mu ám làm cho Mao Chủ tịch và quý Lãnh đạo cao cấp mất vui. Chúng lợi dụng tử thi của Lưu Thiếu Kỳ và thân xác những kẻ đã chết trong tay Hồng vệ binh ra xuyên tạc, tạo dư luận xấu gây mất uy tín của Mao chủ tịch và Lãnh đạo cao cấp, làm suy giảm niềm tin của nhân dân đối với công cuộc Cách mạng văn hóa vĩ đại của chúng ta. Cách mạng phải triệt để, không hữu khuynh. Đề nghị Mao Chủ tịch xử lý nghiêm! Xin kèm theo danh sách bọn phản cách mạng”.

Công văn trên được đọc công khai trên đài phát thanh với tuyên bố: “Tang lễ là thứ văn hóa, phong tục, tập quán cổ lỗ của bọn phong kiến, tư sản phản động, cần loại trừ. Đến lúc phải chấn hưng văn hóa bằng chính văn hóa cách mạng. Đó là văn hóa của ta. Văn hóa là ta, ta là văn hóa!”

Những người lén lút phản đối công văn trên đều bị Hồng vệ binh phát hiện và thanh trừng thẳng tay. Sau đó nhà nào làm tang lễ cho người quá cố cũng đều bị Hồng vệ binh tấn công phá cả quan tài lẫn cờ phướn. Có người lỡ mồm nói: “Cách mạng văn hóa gì mà bạo lực như côn đồ vô văn hoá vậy?” Lập tức người ấy bị xử phạt và bị xích như xích chó. Mao Chủ tịch lại ngợi khen và Hồng vệ binh được nước xin Mao Chủ tịch ký chi 350 ngàn tỉ tệ cho cuộc đại chấn hưng văn hóa của Hồng vệ binh, bất chấp 22 triệu người dân chết vì đói. Bọn dân đói chết càng nhiều thì chiến dịch “xoá đói giảm nghèo” càng nhanh thắng lợi.

Việc xưa xem xét, chứng cứ còn ghi. Không khí Cách mạng văn hóa vẫn còn hừng hực cho đến bây giờ, dù Hồng vệ binh được Chủ tịch Mao điều về nông thôn và tự giải tán vào tháng 12 năm 1968. Một số Hồng vệ binh sau này trở thành chỉ huy tác chiến không gian mạng.

Vinh quang Hồng vệ binh!

Chu Mộng Long

——

Hình ảnh của Tân hoa xã:

Báo Tiếng Dân

Tác Giả:  Trần Gia Huấn

Tôi đã ghé Ukraine vài ngày, tới thủ đô Kyiv, thăm miền nam Odesa, Mykolaiv và Kheson. Tôi cố nhận biết tình hình chiến tranh ở đây. Tôi sẽ viết nhiều hơn, nhưng đây là thời điểm thích hợp để chia sẻ cảm nhận tổng quát nhất của mình.

Đây là thời điểm quan trọng; bởi vì, những gì đang xảy ra và cảm giác thời gian của chúng ta. Một năm rỡi qua là khoảng thời gian đầy thách thức. Chúng ta trông đợi một kết quả nhanh chóng. Nhưng cuộc chiến không diễn ra như mong đợi, chúng ta nhảy vào một kết luận là: cuộc chiến bế tắc, và kéo dài vô tận. Hiểu như vậy là sai. Ukraine có thể chiến thắng, nhưng phải kiên nhẫn, để nhận ra cơ hội.

Trong cuộc xâm lược này, Nga cướp lãnh thổ Ukraine trong vòng vài tuần đầu tiên của cuộc chiến vào cuối tháng Hai, đầu tháng Ba, 2022. Bán đảo Crimean đã bị Nga chiếm từ 2014. Ukraine đã thắng trong trận Kyiv, Kharkiv, và Kherson.

Trong nửa đầu năm 2023, Nga đã mở nhiều cuộc tấn công nhưng không thu thêm được gì ngoài Bakhmut. Nửa cuối 2023, Ukraine phản công, chiếm lại lãnh thổ, nhưng chưa đạt được những bước tiến quan trọng.

Trong nước Nga xảy ra cuộc binh biến do Prigozhin lãnh đạo người đã chiếm Bakhmut. Prigozhin và Putin đạt được một thỏa thuận, nhưng sau đó Putin đã giết Prigozhin. Một diễn biến liên quan nữa là Surovikin, có lẽ là vị tướng tài ba nhất của Nga, đã bị phế truất. Nga không còn khả năng tấn công. Chiến lược của Nga bây giờ là khủng bố vào thường dân cho đến khi người Ukraine không thể chịu đựng nổi. Mặt khác, Nga đã có thời gian, lập tuyến phòng thủ vững chắc. Điều này đã làm cho cuộc phản công của Ukraine vô cùng gian nan.

Năm ngoái, Ukraine muốn tái chiếm lãnh thổ trước khi Nga xây dựng hàng rào cố thủ, nhưng không đủ vũ khí. Elon Must đã ngừng cung cấp dịch vụ internet cho Ukraine. Điều này góp phần làm cho cuộc chiến khó khăn. Musk tin vào lời tuyên truyền của Nga về chiến tranh nguyên tử. Musk lặp lại những tuyên truyền này. Musk tin là chiến tranh hạn nhân sẽ xảy ra.

Những kẻ quyền lực tin rằng chỉ cần tung ra vài lời dọa nạt hạt nhân là thu ngay được chiến thắng. Thật may mắn cho chúng ta, Ukraine đã vạch trần đường lối gieo rắc sợ hãi này của Nga.

Năm ngoái, khi Ukraine không đủ vũ khí. Mỹ để cho tuyên truyền Nga thay thế vào tính toán chiến lược. Đến nay thì Mỹ đã mở mắt ra rồi. Đe dọa hạt nhân của Nga chỉ là đòn tâm lý để câu giờ, làm cho công cuộc viện trợ vũ khí cho Ukraine chậm lại. Máy bay chiến đấu đang tới, nhưng đã quá chậm và quá trễ.

Ukraine mở cuộc tấn công trong điều kiện mà không một sỹ quan tham mưu Mỹ nào dám. Chiến lược của người Mỹ là dùng không lực phá hủy kinh tế, hậu cần, công sự trước để giành lấy sự chủ động trên chiến trường. Không một điều nào được áp dụng cho Ukraine. Thậm chí, Ukraine cò thiếu quân, không dám nói đến tiêu chuẩn hay công thức: công 3 thủ 1 hay công 5 thủ 1.

Cuộc phản công của Ukraine vào mùa hè năm nay là cực kỳ gian khổ và thiệt hại. Gian khổ và thiệt hại hơn cả mức cần thiết. Hôm nay, tôi tới thăm thương binh ở trung tâm phục hồi chức năng. Trong muôn vàn cảm xúc khơi dậy một cảm giác tội lỗi. Đáng ra, chúng ta có thể làm nhiều hơn để bảo vệ những con người này.

Và chính những điều này đã gợi lên hàng loạt những lời kêu gọi ngừng bắn, cất lên tiếng nói thân thiện với Điện Kremlin. Lợi dụng tình thế, truyền thông Nga tung ra lời giả định rằng Ukraine đang thất bại. Sự thực không phải như vậy. Nga tung ra quan điểm về nỗi thống khổ của người Ukraine, nhưng không đưa ra con số thống kê người Ukraine quyết tâm chiến đấu với Nga đến cùng.

Không có một lý do gì để tin rằng Nga giữ lời trong các thỏa thuận. Nga không bao giờ tuân thủ các điều khoản trong hiệp ước mà Nga đã ký. Hơn nữa Nga đã tuyên bố rõ ràng: Nga không coi Ukraine là một quốc gia. Các nhà tuyên truyền Nga nói rõ với khán giả Nga rằng: Nga sẽ hủy diệt Ukraine. Nga xóa bỏ tư cách quốc gia của Ukraine. Ngừng bắn để câu giờ. Nga công khai mục đích này.

Màn đe dọa hạt nhân không còn linh nghiệm nữa. Nga đang thay đổi cách tuyên truyền, làm như không có gì xảy ra trên chiến trường. Nga hy vọng các đồng minh của Ukraine sẽ kiềm chế Ukraine lâu để Nga có thời gian xoay cán cân lực lượng theo hướng có lợi cho Nga.

Ukraine đang triển khai tấn công tầm xa, nhằm vào sân bay, hậu cần trong lãnh thổ Nga. Đây là điều kiện “cần” để chiến thắng, nhưng đây cũng là một tình huống khó xử bởi vì các đồng minh của Ukraine không muốn.

Mỹ nhận định đúng rằng: Ukraine muốn thắng phải phá vỡ được hàng rào phòng thủ của Nga. Thế nhưng, Ukraine không đủ quân, và theo quan điểm của Ukraine không cần thiết phải ném quá nhiều sinh mạng vào một mặt trận đã định hình. Khái niệm đột phá bị thu hẹp lại. Ngay cả khi gạt giá trị sinh mạng qua một bên, vốn là tâm điểm của cuộc chiến này. Lịch sử quân sự cho thấy chiến thắng trên chiến trường là giai đoạn cuối cùng của một quá trình dài bắt đầu từ hậu cần.

Cuộc chiến này đã đưa ra một học thuyết mới về chiến tranh phòng thủ: Tại sao lại chỉ được chiến đấu trên lãnh thổ của mình. Không có luật pháp quốc tế nào quy định như vậy. Thử tưởng tượng, chúng ta cổ vũ cho một đội bóng, nhưng chỉ được phép chơi ở nửa sân nhà, không được chơi bóng qua nửa sân đối phương. Hay chúng ta ủng hộ cho một võ sĩ quyền anh nhưng anh ta không được phép tung đòn sau cú đấm của đối thủ. Nếu mang quan niệm này áp dụng vào bất kỳ cuộc chiến nào trước đây, không ai có thể giành được chiến thắng trong những chiến thắng mà họ tự hào.

Ai cũng bày tỏ sự lo ngại: sợ Nga mở rộng, sợ Nga leo thang. Tin vào lập luận này là một chiến thắng của tuyên truyền Nga. Không một cuộc tấn công xuyên biên giới của Ukraine có tác dụng gì ngoài việc giảm năng lực tấn công của Nga.

Không ai dẫn dắt Nga làm những công việc mà Nga chưa từng làm. Khái niệm “leo thang” trong bối cảnh này là một nhầm lẫn. Ukraine đang tấn công vào hậu cần Nga nghĩa là Ukraine đang tìm kiếm con đường chấm dứt chiến tranh. Ukraine không làm những điều như Nga đang làm trên đất Ukraine. Ukraine không cướp lãnh thổ. Ukraine không chiếm đóng. Ukraine không tử hình ai. Ukraine không mở trại cải tạo. Ukraine không mở phòng tra tấn. Ukraine phải được phép có cơ hội ngăn chặn những hoạt động tàn bạo của Nga. Ukraine phải có cơ hội giành chiến thắng.

Chiến thắng rất khó khăn, nhưng có thể. Tất cả những người Ukraine mà tôi biết đều mất người thân trong cuộc chiến này. Bạn bè Ukraine của tôi mắt thâm quầng, và ánh nhìn xa xăm, nhưng lòng quyết tâm thì rất lớn. Trong vài ngày tôi ở lại Ukraine, những cuộc tấn công vào thành phố mà tôi nghỉ qua đêm. Nga đang nỗ lực cắt đứt đường xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine bằng tên lửa, drones. Đây là cuộc sống thường nhật của người Ukraine, còn chúng ta thì không sao. Người Ukraine đang ở tuyến đầu của cuộc chiến, còn chúng ta chỉ giúp đỡ phần nào. Tuy vậy, sự kháng cự của Ukraine, không phải chỉ cho riêng Ukraine, mà còn vượt xa hơn thế nữa.

Ukraine đang bảo vệ trật tự pháp lý được thiết lập sau Thế chiến II. Ukraine đã gánh vác toàn bộ sứ mạng của NATO. Ukraine có một ngân sách quân sự rất nhỏ so với NATO, nhưng đã đảo ngược một cuộc tấn công của Nga. Không một quốc gia NATO nào phải nhỏ một giọt máu.

Ukraine còn làm cho Trung Quốc mở mắt ra rằng một cuộc chiến tranh ở Thái Bình Dương không dễ nuốt như Trung Quốc tưởng. Ukraine còn làm cho nhiều người mở mắt ra rằng chiến tranh hạt nhân ít xảy ra hơn, và tống tiền hạt nhân không còn tác dụng. Ukraine cũng đang đấu tranh để ngũ cốc đến được châu Á và Phi nơi có hàng triệu người đói khổ do cuộc chiến Nga gây ra. Cuối cùng, nhưng quan trọng, Ukraine chứng minh rằng nền dân chủ có thể tự bảo vệ được mình.

Chính người Ukraine mang đến cho chúng ta sự an ninh mà tôi e rằng nhiều người không nhận ra. Tôi e rằng, nhiều người chúng ta; thậm chí, cả ứng cử viên tổng thống Mỹ, cũng không nhận ra Ukraine đang giúp chúng ta rất nhiều.

Cuộc chiến này sẽ không kết thúc vì một sự kiện bất ngờ, nhưng cũng không thể kéo dài vô tận. Nó kết thúc vào lúc nào, và như thế nào tùy thuộc vào chúng ta: vào những gì chúng ta làm, vào mức độ chúng ta giúp đỡ. Ngay cả khi chúng ta không quan tâm đến Ukraine, nhưng chiến thắng của Ukraine sẽ mang lại những điều tốt đẹp cho mọi người.

Trong lịch sử đối ngoại của Hoa Kỳ, chưa bao giờ có cơ hội đảm bảo an ninh cho Mỹ, mà Mỹ lại ít nỗ lực đến như vậy. Tôi hy vọng nguời Mỹ sớm nhận ra, nên nắm lấy cơ hội này.

Lược dịch từ trang mạng Thinking about.. The state of the war; Thoughts from Kyiv; Timothy Snyder*; 7 September, 2023.

*Timothy Snyder là nhà sử học uyên bác người Mỹ tại Đại học Yale. Ông có nhiều tác phẩm lịch sử quan trọng. Ông là chuyên gia nghiên cứu sâu về sự tàn bạo chính trị và giết người hàng loạt. 

Báo Tiếng Dân

FAZ

Tác giả: Reinhard Veser

Vũ Ngọc Chi, chuyển ngữ

24-8-2023

Một quốc gia có các cơ quan hoạt động đúng nghĩa của nó, những người lãnh đạo một cuộc bạo loạn quân sự sẽ bị đưa ra xét xử. Do đó, cái chết bạo lực của những người điều hành Wagner là một bước tiếp theo trong sự xói mòn quyền lực của quốc gia Nga.

Cái chết bất ngờ của người lãnh đạo dân quân và tội phạm chiến tranh Yevgeny Prigozhin không gây ngạc nhiên. Có vẻ như Tổng thống Nga Vladimir Putin đã trả thù. Người ta không mong đợi ông ta sẽ tha thứ cho cuộc bạo loạn vũ trang của nhóm Wagner của Prigozhin. Putin đã nói về “sự phản bội” vào ngày 24 tháng 6 – và trong một dịp khác, chính ông ta đã ám chỉ công khai rằng, những kẻ phản bội xứng đáng chết.

Càng đáng kinh ngạc hơn khi Prigozhin có thể di chuyển tự do trong hai tháng kể từ khi cuộc nổi dậy vũ trang của nhóm Wagner của ông ấy và còn công bố các kế hoạch trong tương lai. Rõ ràng người cai trị nước Nga nhận thấy mình không thể loại trừ Prigozhin và những người theo ông ta ngay lập tức. Quan trọng như quá trình của cuộc bạo loạn, trong đó không ai đối đầu nghiêm túc quân đội Wagner mặc dù họ đã đến gần Moscow, vụ rớt máy bay này là một dấu hiệu cho thấy quyền lực cai trị của Putin đã bị rung chuyển như thế nào.

Cấu trúc quyền lực sẽ phát triển như thế nào bây giờ?

Ảnh hưởng của cái chết của Prigozhin đối với cấu trúc quyền lực ở Nga không thể được nhìn thấy từ bên ngoài tại thời điểm này. Thậm chí không thể nói chắc chắn, liệu đối thủ chính của Prigozhin, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Sergei Schojgu và Tham mưu trưởng Walerij Gerassimow hiện đang ở một vị trí mạnh hơn. Sau cuộc nổi dậy của Prigozhin, rõ ràng cũng có rất nhiều sự phản đối trong quân đội đối với họ. Và Putin rõ ràng không đứng về phía họ trong cuộc đấu tranh quyền lực công khai giữa họ và Prigozhin – ông ấy chỉ chuyển sang một vị trí chống lại Prigozhin khi quyền lực ông ta bị thách thức.

Nhiều điều có thể  nghĩ ra được: Số phận của Prigozhin có thể đóng vai trò là một sự răn đe đối với những người khác không hài lòng trong giới thượng lưu của Nga và do đó, góp phần ít nhất củng cố tạm thời quyền lực của Putin. Nhưng nó cũng có thể làm cho những người đã nghĩ rằng mình nằm trong danh sách bị lọai trừ, hành động, bởi vì họ không có gì để mất cả. Một ẩn số lớn lao trong các cuộc thanh toán này là cách những người đàn ông Wagner có kinh nghiệm chiến đấu, những người biểu lô sự trung thành của họ với Prigozhin sau cuộc bạo loạn, hành xử. Chế độ Nga phải vô hiệu hóa họ bằng cách nào đó.

Chỉ có một điều chắc chắn có thể nói ra được: Cái chết của Prigozhin là một bước tiếp theo trong sự xói mòn quyền lực của nhà nước Nga, vốn là đặc điểm của sự cai trị của Putin từ nhiều năm nay. Ở một quốc gia có các cơ quan hoạt động đúng nghĩa của nó – bất kể cai trị theo kiểu chuyên chế hay dân chủ – những người lãnh đạo của một cuộc bạo loạn vũ trang không thành công sẽ phải bị đưa ra tòa án. Trong Đế chế của Putin, nó được thanh toán theo phong cách các băng đảng Mafia. Điều này có thể đưa tới một tiên đoán xấu cho tương lai gần của Nga. Do đó, cái chết của Prigozhin là một lời nhắc nhở khác với EU và NATO nên suy nghĩ nghiêm túc về cách bảo vệ an ninh của các quốc gia thành viên của họ, nếu có một sự hỗn loạn nổ ra ở Nga.

Võ Ngọc Ánh

Mà đâu chỉ Putin, tất cả những nhà độc tài và thể chế chính trị độc tài đều thế.Đây là những nạn nhân dám không tiếp tục đứng trong vòng tay Putin, hoặc chống lại ông.

Đang nóng hốt hồn hột hiện nay là Yevgeny Prigozhin

“ALEXEI NAVALNY

Lãnh đạo nhóm đối lập nổi tiếng của Nga, Alexei Navalny, bay tới Đức vào tháng 8/2020 để điều trị sau khi bị đầu độc ở Siberia bằng cái mà các chuyên gia phương Tây kết luận là chất độc thần kinh quân sự Novichok. Nga phủ nhận có sự liên quan đến vụ việc.

Ông Navalny giành được sự ngưỡng mộ khắp thế giới khi tình nguyện quay trở lại Nga năm 2021. Ông bị bắt ngay lập tức khi vừa tới nơi. Ông hiện đang thụ án tù tổng cộng 11-12 năm với tội danh lừa đảo và các tội danh khác mà ông cho là không có thật. Phong trào chính trị của ông bị đặt ngoài vòng pháp luật và bị tuyên bố là ‘cực đoan’. Ông Navalny gần đây phải chịu thêm mức tối đa 19 năm tù giam về an ninh hình sự, cộng thêm vào thời hạn tù giam của ông.

SERGEI SKRIPAL

Sergei Skripal and Yulia Skripal

Một cựu điệp viên hai mang người Nga đã trao các bí mật cho tình báo Anh, ông Sergei Skripal và con gái Yulia được tìm thấy bất tỉnh trên một ghế băng bên ngoài trugn tâm mua sắm tại thành phố thánh đường Salisbury của Anh tháng 3/2018.

Họ được đưa đến bệnh viện trong tình trạng nguy kịch. Giới chức Anh cho hay họ bị đầu độc bằng Novichok, một nhóm các chất độc thần kinh được quân đội Soviet phát triển vào những năm 1970 và 1980. Cả hai đều sống sót.

Nga phủ nhận liên quan đến vụ đầu độc này và nói Anh đang khơi dậy làn sóng chống Nga.

VLADIMIR KARA-MURZA

Một nhà hoạt động đối lập người Nga, Vladimir Kara-Murza nói ông tin rằng đã có các nỗ lực đầu độc ông năm 2015 và 2017. Một phòng thí nghiệm của Đức sau đó đã tìm thấy mức độ tăng dần của thủy ngân, đồng, mangan và kẽm trong cơ thể ông, theo hồ sơ y tế mà Reuters được xem. Moscow phủ nhận có liên quan đến vụ việc.

ALEXANDER LITVINENKO

Alexander Litvinenko, một cựu tình báo KGB agent và nhà chỉ trích Putin, chết năm 2006 ở tuổi 43 sau khi uống trà xanh có pha polonium-210, một chất đồng vị phóng xạ hiếm và mạnh, ở khách sạn Millennium tại London, giới chức Anh cho hay.

Putin có thể không phê chuẩn vụ giết người này, một cuộc điều tra của Anh kết luận năm 2016. Điện Kremlin phủ nhận có liên quan tới vụ việc.

Một cuộc điều tra do một thẩm phán cấp cao người Anh tiến hành cho thấy cựu vệ sỹ KGB Andrei Lugovoy và một người Nga khác, Dmitry Kovtun, đã thực hiện vụ đầu độc trong một nhiệm vụ mà ông nói có thể được chỉ đạo bởi Cơ quan An ninh Liên bang (FSB) của Nga, người thừa kế chính của KGB thời Liên Xô.

Litvinenko chạy khỏi Nga tới Anh sáu năm trước, cho tới ngày ông bị đầu độc.

ALEXANDER PEREPILICHNY

Nhà hoạt động 44 tuổi người Nga này được phát hiện đã chết gần căn hộ cao cấp của ông tại một khu vực có cổng riêng bên ngoài London sau khi ông ra ngoài chạy bộ vào tháng 11/2012.

Alexander Perepilichny chạy tới Anh lánh nạn năm 2009 sau khi giúp một cuộc điều tra của Thụy Sỹ về hoạt động rửa tiền của Nga. Cái chết bất thình lình của ông làm dấy lên câu hỏi về khả năng ông bị ám sát.

Cảnh sát Anh loại trừ khả năng này bất chấp nghi ngờ ông có thể bị sát hại bởi một chất độc hiếm. Một phiên điều trần trước cuộc điều tra cho hay có dấu vết của một chất độc hiếm và chết người từ cây lá ngón được tìm thấy trong dạ dày của ông.

Perepilichny trước đó đã ăn một bát súp lớn có me chua, một món ăn phổ biến của Nga. Nga phủ nhận có liên quan tới vụ việc.

VIKTOR YUSHCHENKO

Viktor Yushchenko, khi đó là một lãnh đạo phe đối lập Ukraine, bị đầu độc trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2004 khi ông tranh cử với tư cách thân phương Tây chống lại Thủ tướng thân Nga Viktor Yanukovich.

Ông nói ông bị đầu độc khi ăn tối bên ngoài Kyiv với giới chức từ các cơ quan an ninh Ukraine. Nga phủ nhận có liên quan tới vụ việc.

Cơ thể ôgn được tìm thấy chứa lượng dioxin cao gấp 1000 lần mức thông thường. Mặt và cơ thể ông biến dạng vì chất độc. Ông phải trải qua hàng loạt các cuộc phẫu thuật sau đó.

Ông thắng chức tổng thống trong cuộc thăm dò trước cuộc bầu cử sau khi Tòa án Tối cao Ukraine bác bỏ các kết quả tuyên bố ông Yanukovich là người chiến thắng, trong bối cảnh các cuộc biểu tình trên đường phố được lấy tên “Cuộc cách mạng Cam”.

ANNA POLITKOVSKAYA

Anna Politkovskaya, một nhà báo từng đưa tin về các vụ lạm dụng nhân quyền, bị bắn chết bên ngoài khu trung cư của cô ở Moscow vào 7/10/2006, sau khi từ siêu thị trở về nhà. Vụ ám sát Politkovskaya, một người mẹ 48 tuổi có hai con, đã gây ra một làn sóng phẫn nộ ở phương Tây và nhấn mạnh mối quan ngại về sự an toàn của các phóng viên làm việc tại Nga.”

Còn những cái chết bí ẩn trong lòng nước Nga, hoặc phải rời nước từ khi Putin nắm quyền đến nay thì nhiều vô kể.

---

 

Báo Tiếng Dân

Wall Street Journal

Cù Tuấn, dịch

24-8-2023

Tóm tắt: Máy bay phản lực thương mại chở Yevgeny Prigozhin đã rơi xuống phía tây bắc Matxcơva.

Hãng thông tấn Tass của Nga dẫn lời các nhà chức trách hàng không, cho biết, một chiếc máy bay thương mại chở Yevgeny Prigozhin, chủ sở hữu của nhóm bán quân sự Wagner, trong số các hành khách, đã bị rơi ở phía tây bắc Matxcơva, tất cả 10 người trên máy bay đều thiệt mạng.

Đoạn phim được những người xem ở vùng Tver đăng tải cho thấy, dường như dấu vết của một tên lửa phòng không và sau đó là chiếc máy bay phản lực Embraer Legacy 600, rơi khỏi bầu trời với một cánh bị mất. Các kênh truyền thông xã hội thân cận với Wagner cho biết, lực lượng phòng không Nga đã bắn hạ chiếc máy bay này, vốn là một trong số những máy bay thuộc sở hữu của Prigozhin.

Prigozhin, chủ sở hữu của Wagner, người từng phục vụ ẩm thực và là bạn tâm giao của Tổng thống Vladimir Putin, đã phát động một cuộc binh biến hồi tháng 6, chiếm thành phố Rostov ở phía nam và hành quân về Matxcơva khi ông ta yêu cầu lật đổ Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu và tổng tư lệnh Valery Gerasimov. Vào thời điểm đó, quân Wagner đã bắn hạ một số máy bay quân sự của Nga.

Cuộc hành quân tấn công vào Matxcơva đã bị hủy bỏ sau khi nhà lãnh đạo Belarus Alexander Lukashenko đạt được một thỏa hiệp và Putin đề nghị miễn trừ cho Prigozhin cùng những người còn lại trong các nhà lãnh đạo Wagner — ngay cả khi ông ra lệnh bắt giữ một số nhà lãnh đạo quân sự bị nghi ngờ thông đồng với cuộc binh biến, bao gồm cả cựu chỉ huy cuộc chiến ở Ukraine, Tướng Sergei Surovikin.

Prigozhin, người đã điều động nhiều binh lính đến Belarus, công bố một đoạn video hồi đầu tuần này từ một quốc gia giấu tên ở Châu Phi, và nói rằng ông đang tập trung vào việc chiến đấu với al Qaeda và Nhà nước Hồi giáo. Wagner có sự hiện diện ở các quốc gia như Mali, Libya và Cộng hòa Trung Phi.

Các quan chức Nga không đưa ra lý do cho vụ tai nạn máy bay này.